Soạn văn 11 ngắn nhất bài: Xin lập khoa luật

[toc:ul]

I. Câu hỏi trong bài học

Câu 1: Theo Nguyễn Trường Tộ, luật bao gồm những lĩnh vực nào? Ông đã giới thiệu việc thực hành luật pháp ở các nước phương Tây ra sao?

Câu 2: Tác giả chủ trương vua, quan và dân phải có thái độ như thế nào trước pháp luật? Vì sao ông lại chủ trương như vậy?

Câu 3: Theo Nguyễn Trường Tộ, nho học truyền thống có tôn trọng pháp luật không?

Câu 4:  Tác giả quan niệm như thế nào về mối quan hệ giữa đạo đức và pháp luật

Câu 5: Việc nhắc đế Khổng Tử và các khái niệm đạo đức, văn chương có tác dụng gì đối với nghệ thuật biện luận trong đoạn trích?

II. Soạn bài siêu ngắn: Xin lập khoa luật

Câu 1:  Luật bao gồm những lĩnh vực:

• Kỉ cương, 
• Uy quyền
• Chính lệnh
• Tam cương ngũ thường...

Việc thực hành luật pháp ở các nước phương Tây:

  Rất công bằng, nghiêm minh

  Không có ai (kể cả vua chúa) được đứng ngoài, đứng trên luật pháp

  Nhà nước xã hội vận hành và phát triển bằng luật pháp. mọi sự thưởng phạt đều dựa trên luật pháp.

Câu 2: Chủ trương vua, quan và dân phải có thái độ trước pháp luật như sau:

• "Bất luận quan hay dân mọi người đểu phải học luật nước"
• "quan dùng luật để trị dân, dân theo luật mà giữ gìn".
• Bất cứ hình phạt nào cũng không vượt khỏi luật. Luật phải đề cao tính dân chủ, gắng với đời sống con người.

Ông chủ trương như vậy vì:

• Luật đã bao trùm lên tất cả.
• Nếu đất nước không có các bộ luật thì làm sao giữ được kỉ cương phép nước.

Câu 3: Theo Nguyễn Trường Tộ Nho học không có truyền thống tôn trọng luật pháp vì:

  Chỉ nói suông trên giấy, làm tốt chẳng ai khen, làm dở chẳng ai chê.

  Nho giáo cho rằng : "từ xưa đến nay các vua chúa năm quyền thống trị cứu nước giúp đời đều nhờ hiểu luật, còn các sách vở khác cũng chỉ là phụ thuộc.

Câu 4: Tác giả quan niệm về mối quan hệ giữa đạo đức và pháp luật:

  Luật pháp và đạo đức gắn bó chặt chẽ với nhau

  Luật còn là đạo đức, đạo làm người “trái luật là có tội, giữ đúng luật là đạo đức” và có “có đạo đức nào lớn hơn chí công vô tư”

Câu 5: Việc nhắc đế Khổng Tử và các khái niệm đạo đức, văn chương có tác dụng: 

  Tăng thêm sức thuyết phục với nhà vua, phê phán đạo Nho ở tính chất vô tích sự, chỉ nói suông không có tác dụng

  Đây chính là biện pháp lập luận "gậy ông đập lưng ông", đưa ra dẫn chứng "Thử xem có những nhà nho suốt đời đọc sách đáng lẽ cử chỉ của họ phải làm khuôn thước cho đời, vậy mà tại sao có nhiều người cuộc đời của họ và ứng xử của họ còn tệ hơn những người quê mùa chất phác."

Nghệ thuật biện luận: 

  Lập luận chặt chẽ, dẫn chứng xác thực, lời lẽ mêm dẻo, có sức thuyết phục. 

  Bản điều trần thể hiện tư tưởng cấp tiến của Nguyễn Trường Tộ đến nay vẫn còn nguyên giá trị.

III. Soạn bài ngắn nhất: Xin lập khoa luật

Câu 1: Luật bao gồm nhiều lĩnh vực khác nhau: Kỉ cương, uy quyền, chính lệnh, tam cương ngũ thường...

Việc thực hành luật pháp ở các nước phương Tây rất công bằng, nghiêm minh. Không có ai (kể cả vua chúa) được đứng ngoài, đứng trên luật pháp. Nhà nước xã hội vận hành và phát triển bằng luật pháp. mọi sự thưởng phạt đều dựa trên luật pháp.

Câu 2: Theo Nguyễn Trường Tộ, kỉ cương, uy quyền, chính lệnh để duy trì sự tồn tại của đất nước. Vì vậy, tác giả khẳng định: "Bất luận quan hay dân mọi người đểu phải học luật nước", "quan dùng luật để trị dân, dân theo luật mà giữ gìn. Bất cứ hình phạt nào cũng không vượt khỏi luật. Luật phải đề cao tính dân chủ, gắng với đời sống con người.

Ông chủ trương như vậy vì luật đã bao trùm lên tất cả. Nếu đất nước không có các bộ luật thì làm sao giữ được kỉ cương phép nước.

Câu 3: Theo tác giả Nho học không có truyền thống tôn trọng luật pháp vì chỉ nói suông trên giấy, làm tốt chẳng ai khen, làm dở chẳng ai chê. Mặc khác Nho giáo cho rằng : "từ xưa đến nay các vua chúa năm quyền thống trị cứu nước giúp đời đều nhờ hiểu luật, còn các sách vở khác cũng chỉ là phụ thuộc.

Câu 4: Theo tác giả, luật pháp và đạo đức gắn bó chặt chẽ với nhau. Luật còn là đạo đức, đạo làm người “trái luật là có tội, giữ đúng luật là đạo đức” và có “có đạo đức nào lớn hơn chí công vô tư”.

Câu 5: Để tăng thêm sức thuyết phục với nhà vua, Nguyễn Trường Tộ đưa ra quan niệm luật của đạo Nho, phê phán đạo Nho ở tính chất vô tích sự, chỉ nói suông không có tác dụng, Đây chính là biện pháp lập luận "gậy ông đập lưng ông". Tác giả đưa ra dẫn chứng  "Thử xem có những nhà nho suốt đời đọc sách đáng….mùa chất phác."

=> Qua đó ta thấy nghệ thuật biện luận chính là Lập luận chặt chẽ, dẫn chứng xác thực, lời lẽ mêm dẻo, có sức thuyết phục. Bản điều trần thể hiện tư tưởng cấp tiến của Nguyễn Trường Tộ đến nay vẫn còn nguyên giá trị.

IV. Soạn bài cực ngắn: Xin lập khoa luật

Câu 1: Kỉ cương, uy quyền, chính lệnh, tam cương ngũ thường... là các lĩnh vực về Luật

Luật pháp ở Phương Tây: công bằng, nghiêm minh

=> Không có ai (kể cả vua chúa) được đứng ngoài, đứng trên luật pháp

     Vận hành và phát triển bằng luật pháp

Câu 2: Kỉ cương, uy quyền, chính lệnh để duy trì sự tồn tại của đất nước

=> "Bất luận quan hay dân mọi người đểu phải học luật nước", "quan dùng luật để trị dân, dân theo luật mà giữ gìn". (quan và dân phải có thái độ đúng trước pháp luật)

=> Cho thấy luật đã bao trùm lên tất cả, đất nước không có các bộ luật thì không giữ được kỉ cương phép nước.

Câu 3: Theo tác giả:

- Nho giáo không có truyền thống tôn trọng pháp luật

=> Làm tốt chẳng ai khen, làm dở chẳng ai chê => chỉ nói suông trên giấy. "từ xưa đến nay các vua chúa năm quyền thống trị cứu nước giúp đời đều nhờ hiểu luật, còn các sách vở khác cũng chỉ là phụ thuộc.

Câu 4: Quan niệm của tác giả:

- Gắn bó chặt chẽ => luật pháp và đạo đức gắn bó chặt chẽ với nhau. 

=> Luật còn là đạo đức, đạo làm người “trái luật là có tội, giữ đúng luật là đạo đức” và có “có đạo đức nào lớn hơn chí công vô tư”.

Câu 5: Nghệ thuật biện luận giúp 

- Lập luận chặt chẽ, dẫn chứng xác thực, lời lẽ mêm dẻo, có sức thuyết phục. 

=> Việc nhắc đế Khổng Tử và các khái niệm đạo đức, văn chương tăng thêm sức thuyết phục với nhà vua bằng cách dùng biện pháp lập luận "gậy ông đập lưng ông"