Bài soạn siêu ngắn: Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc - Phần tác phẩm - Ngữ văn lớp 11

[toc:ul]

Câu 1: Đọc tiểu dẫn, nắm những nét cơ bản về thể văn tế. Tìm bố cục của bài văn tế này.

Trả lời:

Bố cục của bài “Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc” gồm 4 phần:

• Đoạn 1 - Lung khởi(câu1,2): Bối cảnh thời đại và ý nghĩa cái chết bất tử của nông dân nghĩa sĩ
• Đoạn 2 - Thích thực ( câu 3 ->15): Hình ảnh người nông dân nghĩa sĩ
• Đoạn 3 - Ai vãn ( câu 16 -> 28): Sự tiếc thương và cảm phục
• Đoạn 4 - Kết (2 câu cuối): Ca ngợi linh hồn bất tử của người nghĩa sĩ.

Câu 2: Hình ảnh người nông dân nghĩa sĩ được tái hiện trong bài văn tế như thế nào? Theo anh/chị, cách miêu tả nay đạt giá trị nghệ thuật cao ở những điểm nào?

Trả lời:

• Xuất thân: nông dân, nhưng yêu nước và quê hương 

• Hành động chiến đấu:

Tình cảm: căm thù giặc, dám xả thân vì nước, ý chí kiên cường.

Trang bị: thô sơ với những công cụ lao động hàng ngày

• Nghệ thuật miêu tả: sự đối đối lập một trời một vực giữa ta và địch, sử dụng động từ mạnh, từ ngữ đan đan chéo, câu văn ngắn gọn nhanh mạnh
• Tạo hình ảnh đối lập giữa ta và địch: Kẻ thù (đạn nhỏ, đạn to, tàu thuốc, tàu đồng) >< Ta (vũ khí thô sơ, quân trang không có).

Câu 3: Tiếng khóc bi tráng của tác giả xuất phát từ nhiều nguồn cảm xúc. Theo anh/chị, đó là những cảm xúc gì? Vì sao tiếng khóc đau thương này lại không hề bi lụy?

Trả lời:

a. Đoạn 3 (Ai vãn) là tiếng khóc bi thiết của tác giả xuất phát từ nhiều nguồn cảm xúc: sự xót thương cho sự hy sinh và mất mát của người nông dân nghĩa sĩ và nỗi căm hờn kẻ thù.

b. Tiếng khóc thương này không hệ lụy vì nó khích lệ lòng căm thù giặc và ý chí kiên cường, thể hiện lòng tự hào và sự bất tử của những anh hùng. 

Câu 4: Sức gợi cảm mạnh mẽ của bài văn tế chủ yếu là do những yếu tố nào? Hãy phân tích một số câu tiêu biểu.

Trả lời:

Yếu tố: nghệ thuật miêu tả, xây dựng hình tượng, chất trữ tình, tianh hiện thực và ngôn ngữ đặc trưng.

Một số câu tiêu biểu:

• Ôi! Những lăm lòng nghĩa lâu dùng; đâu biết xác phàm vội bỏ.
• Ôi thôi thôi! Chùa Tông Thạnh năm canh ưng đóng lạnh, tấm lòng son gửi lại bóng trăng rầm...

=> Sự tiếc thương cho những thế hệ anh hùng và trân trọng sự hy sinh quên mình vì đất nước của nông dân nghĩa sĩ.