Soạn văn 11 siêu ngắn bài: Đặc điểm loại hình của tiếng Việt

[toc:ul]

Bài tập 1: Hãy phân tích những ngữ liệu dưới đây về mặt từ ngữ (chú ý những từ ngữ in đậm) để chứng minh tiếng Việt thuộc loại hình ngôn ngữ đơn lập....

Trả lời

Trong ngữ liệu a:

• Nụ tầm xuân (1) là thành phần phụ (bổ ngữ), chỉ đối tượng của động từ hái. Nụ tầm xuân(2) là chủ ngữ, chủ thể của hoạt động nở.
• Xét về mặt ngữ âm và sự thể hiện bằng chữ viết, hoàn toàn không có sự thay đổi, khác biệt nào giữa nụ tầm xuân - chủ ngữ và nụ tầm xuân - thành phần phụ, chỉ khác nhau về vị trí trong câu.

Trong ngữ liệu b: 

• Bến (1) là phần phụ bổ ngữ cho động từ nhớ
• Bến (2) là thành phần chủ ngữ của động từ đợi
• Xét về mặt ngữ âm và chữ viết không có dự thay đổi nào, chỉ khác nhau về vị trí trong câu.

Trong ngữ liệu c: "Yêu trẻ (1), trẻ (2) đến nhà; kính già (1), già (2) để tuổi cho." 

• Trẻ (1) là bổ ngữ (nằm trong phần khởi ngữ). Trẻ (2) là chủ ngữ.
• Già (1) là bổ ngữ (nằm trong phần khởi ngữ). Già (2) là chủ ngữ.
• Xét về mặt âm và sự thể hiện bằng những chữ viết hoàn toàn không có sự thay đổi khác biệt nào giữa trẻ (1) và trẻ (2); già (1) và già (2).

Trong ngữ liệu d: 

• Bống (1): là bổ ngữ chỉ đối tượng cho động từ đem.
• Bống (2): là bổ ngữ chỉ đối tượng cho động từ thả.
• Bống (3): là bổ ngữ chỉ đối tượng cho động từ thả.
• Bống (4): là bổ ngữ cho động từ giấu đưa ra.
• Bống (5): chủ ngữ của câu (chủ thể của hành động ngoi lên).
• Bống (6): chủ ngữ của câu (chủ thể của quá trình ngày một lớn lên trông thấy).

Bài tập 2: Tìm một câu trong tiếng Anh (hoặc tiếng Pháp, tiếng Nga...) đã học, đối chiếu với câu tự dịch ra tiếng Việt, so sánh, phân tích để đi đến kết luận: tiếng Anh (hoặc tiếng Pháp, tiếng Nga...) thuộc loại hình ngôn ngữ hòa kết, tiếng Việt thuộc lại hình ngôn ngữ đơn lập.

Trả lời

Ví dụ tiếng Anh - tiếng Việt

• I give him a book, He gives me a book
• Tôi (1) đưa cho anh ấy(1) quyển sách, anh ấy(2) đưa cho tôi(2) quyển sách

So sánh, phân tích:

• Tiếng Anh: I, me là đại từ nhân xưng ở ngôi thứ nhất có nghĩa là tôi, I là chủ ngữ, me là tân ngữ. Xét về mặt ngữ âm và sự thể hiện bằng chữ viết, chúng hoàn toàn khác biệt. Tương tự như vậy với he,him là đại từ nhân xưng ngôi thứ ba có nghĩa là anh ấy, he là chủ ngữ, him là tân ngữ.
• Tiếng Việt: tôi(1) là chủ ngữ. Tôi (2) là phụ ngữ chỉ đối tượng của động từ "cho". Xét về mặt ngữ âm và sự thể hiện bằng chữ viết, chúng hoàn toàn không có sự khác biệt nào. So sánh anh ấy (1) với anh ấy (2)  chúng ta cũng thấy như vậy. Các cặp từ ngữ ấy chỉ khác nhau về vị trí so với động từ  "cho" (là vị ngữ của câu)

Như vậy, tiếng Anh thuộc loại hình ngôn ngữ hòa kết, tiếng Việt thuộc loại hình ngôn ngữ đơn lập

Bài tập 3: Xác định các hư từ và phân tích tác dụng thể hiện ý nghĩa của chúng trong đoạn văn sau: Pháp chạy, Nhật hàng, vua Bảo Đại thoái vị. Dân ta đã đánh đổ các xiềng xích thực dân gần 100 năm nay để gây dựng nên nước Việt Nam độc lập....

Trả lời

Các hư từ trong đoạn văn: đã, lại, mà, nên
Tác dụng của các hư từ: liên kết trong văn bản và nhấn mạnh sức mạnh, chiến thắng của nhân dân ta trước thực dân Pháp và phát xít Nhật, chế độ phong kiến.