Soạn chi tiết Ngữ văn 12 Cánh diều bài 8: Nói và nghe trình bày về so sánh, đánh giá hai tác phẩm thơ

1. Định hướng

2. Thực hành

Bài tập: Trình bày ý kiến so sánh, đánh giá hai bài thơ (hoặc hai đoạn thơ ở hai bài thơ khác nhau).

a. Chuẩn bị

b. Tìm ý và lập dàn ý

c. Nói và nghe

    Như chúng ta đã biết, văn học phản ánh thế giới và những câu chuyện về con người thông qua ngôn ngữ văn chương nên được coi là nghệ thuật cuộc sống. Một tác phẩm xuất chúng thể hiện tài năng của tác giả. Chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu hai bài thơ Việt Bắc của Tố Hữu và bài thơ Bài thơ của một người yêu nước mình của Trần Vàng Sao. 

Ta đi, ta nhớ những ngày

Mình đây ta đó, đắng cay ngọt bùi...

Thương nhau, chia củ sắn lùi

Bát cơm sẻ nửa, chăn sui đắp cùng

Nhớ người mẹ nắng cháy lưng

Ðịu con lên rẫy bẻ từng bắp ngô

Nhớ sao lớp học i tờ

Ðồng khuya đuốc sáng những giờ liên hoan

Nhớ sao ngày tháng cơ quan

Gian nan đời vẫn ca vang núi đèo.

(Việt Bắc – Tố Hữu)

Đôi khi chợt nhớ một tiếng cười lạ

Một câu ca dao buồn có hoa bưởi hoa ngâu

Một vết bùn khô trên mặt đá

Không có ai chia tay

Cũng nhớ một tiếng còi tàu.

Mẹ tôi thức khuya dậy sớm

Năm nay ngoài năm mươi tuổi

Chồng chết đã mười mấy năm

Thuở tôi mới đọc được i tờ

Mẹ thương tôi mẹ vẫn tảo tần

Nước sông gạo chợ

(Bài thơ của một người yêu nước mình – Trần Vàng Sao)

    Hai đoạn thơ này là của hai nhà thơ khác nhau nhưng có một điểm chung là mang đến cho độc giả những cảm xúc sâu lắng về tình yêu thương, sự nhớ nhung, và kỷ niệm trong cuộc sống hàng ngày. Tuy nhiên mỗi tác giả thể hiện cái chung ấy bằng những cách riêng của mình. Bài thơ “Việt Bắc” của Tố Hữu, qua hình ảnh chia củ sắn, chăn sui và nhớ những người thân yêu bên cạnh trong những kỷ niệm đẹp, tác giả đề cập đến những khoảnh khắc đơn giản nhưng đầy ý nghĩa trong cuộc sống gia đình và xã hội. Đó ta là sự chia sẻ, chăm sóc và tha thứ lẫn nhau. Tác giả đã gợi nhớ lại những kỷ niệm tuổi thơ và những khó khăn, vất vả trong cuộc sống qua việc sử dụng ngôn ngữ sinh động, giàu biểu cảm. Tác giả tỏ ra trân trọng những giá trị truyền thống và tình cảm nhân văn trong dân tộc. Còn đến với bài thơ "Bài thơ của một người yêu nước mình" của Trần Vàng Sao, tác giả lại khắc họa hình ảnh người mẹ già cô đơn vẫn sống bằng chí lí và tình yêu với con cái. Điều này thể hiện sự hy sinh, tình thương vô bờ bến của người mẹ. bài thơ thể hiện sự đau lòng và lưu luyến về quá khứ và người thân thương. Qua hình ảnh bùn khô trên mặt đá, tiếng còi tàu và nước sông gạo chợ, tác giả đề cao sự bền chặt và hào hùng của dân tộc. Ông sử dụng ngôn ngữ trong bài thơ đơn giản nhưng chân thành, gần gũi với độc giả để thể hiện sự nhớ nhung, quan tâm và tình cảm sâu sắc đối với mẹ, với quê hương và với những dấu ấn tuổi thơ.

    Trong tác phẩm của mình, cả 2 tác giả đều đem đến sự kết hợp hài hòa giữa thơ ca và tâm trạng con người. Cả hai đoạn thơ đều tạo nên những cảm xúc sâu lắng và tình cảm đong đầy, thể hiện sự quý trọng, yêu thương và nhớ nhung về quê hương, gia đình. Trong khi Trần Vàng Sao toát lên vẻ trí tuệ, sâu sắc và tận tụy với người thân và quê hương thì Tố Hữu mang lại cảm giác tĩnh lặng, hồn nhiên của tuổi thơ. Cả hai đoạn thơ đã đi sâu vào lòng người với cách viết và diễn đạt linh hoạt.  Qua bức tranh của mình, hai tác giả khơi gợi những cảm xúc và tâm trạng đặc biệt, khiến cho độc  giả không thể không chạm đến những giá trị tinh thần và nhân văn cao quý. Ta cảm nhận được vẻ đẹp đời thường với những giá trị nhân văn, tình cảm và trách nhiệm đối với gia đình, đất nước mà họ yêu quý.

d. Kiểm tra và chỉnh sửa

Rà soát lại bài làm của mình xem còn có lỗi chính tả hay không, có cần bổ sung thêm ý gì nữa không