Soạn chi tiết Ngữ văn 12 Cánh diều bài 8: Tự đánh giá Tháng Tư (Nguyễn Linh Khiếu)

Câu 1: Phương án nào nêu đúng và đầy đủ nhất những biến đổi của thiên nhiên, đất trời khi tháng Tư đến?

(1) Những cánh hoa mới nở tạo thành những chùm hoa rực rỡ

(2) Mặt Trời đã bắt đầu chiếu những tia nắng chói chang, gay gắt

(3) Đất đai trở nên màu mỡ hơn; những khu vườn đã ríu rít chim muông

(4) Những dòng sông ào ạt cuốn phăng mọi thứ ra biển

(5) Những cánh đồng căng tràn nhựa sống

A. 1-2-3                       B. 1-2-4                       C. 2-3-4                      D. 2-3-5

Bài làm chi tiết:

Chọn D

Câu hỏi 2: Trong những biến đổi của thiên nhiên, đất trời, dấu hiệu nào cho thấy sự thay đổi rõ ràng của thời tiết?

A. Ông Mặt Trời đủ đầy đến gay gắt

B. Đất mỡ màu ngủ lịm dưới bóng râm

C. Cánh đồng vạm vỡ tuổi hai mươi

D. Những dòng sông lững thững đi ra biển

Bài làm chi tiết:

Chọn A

Câu 3: Với nhân vật trữ tình, “chuyện tưởng xong rồi” mà hóa ra lại chưa xong khi tháng Tư đến là gì?

A. Chiều nay ngọn gió bất ngờ cơn mưa bất chợt

Nắng sau mưa óng ánh đến nghi ngờ

B. Những khu vườn đã ấm tổ chim

Cành cây trĩu những lời trống mái

C. Tháng Tư về yên tĩnh lòng tôi

Bầy ong khép vòng bay cần mẫn

D. Lứa quả đầu mùa vừa hết ngày non dại

Xanh lên tin tưởng dưới bầu trời

Bài làm chi tiết:

Chọn A

Câu 4: Biện pháp nghệ thuật nào được sử dụng hơn ba lần trong văn bản thơ trên?

A. So sánh                                                         B. Ẩn dụ

C. Nhân hóa                                                      D. Đảo ngữ

Bài làm chi tiết:

Chọn C.

Câu 5: Câu thơ nào cho thấy sự hòa phối của các giác quan trong cảm nhận của nhà thơ về thiên nhiên, đất trời?

A. cây đủ lá cánh hoa rơi vào đất

B. cành cây trĩu những lời trống mái

C. bầy ong khép vòng bay cần mẫn

D. nắng sau mưa óng ánh đến nghi ngờ

Bài làm chi tiết:

Chọn B

Câu 6: Thái độ, cảm xúc của nhân vật trữ tình khi nhận ra những biến chuyển bất ngờ của thiên nhiên là gì? Điều đó cho thấy đặc điểm nào thường thấy trong đời sống tâm hồn của con người?

Bài làm chi tiết:

- Thái độ, cảm xúc của nhân vật trữ tình khi nhận ra những biến chuyển bất ngờ của thiên nhiên: Trong tháng Tư, khi mọi chuyện dường như đã chấm dứt, cảnh đẹp tinh khôi lại bất ngờ hiện lên như một bức tranh được tạo hóa từ thiên nhiên đầy sắc màu.

+ Cây cỏ như được thêm năng lượng, thêm sức sống trở lại,  những cánh hoa rơi nhẹ nhàng, tạo nên bức tranh tháng Tư thật tĩnh lặng và nhẹ nhàng.

+ Ánh nắng chiếu rọi của Ông Mặt Trời len lỏi qua từng khung cửa sổ, mạnh mẽ đến mức gay gắt khiến cho mọi vật thức tỉnh và rực rỡ dưới ánh sáng ấm áp.

+ Dưới bóng râm của cây cỏ, đất mỡ màu mỡ “ngủ lịm”, tỏ ra như là một giấc ngủ say đắm.

+ Mặc dù ánh sáng mặt trời lấp lánh trên bề mặt đất, nhưng đây cũng là lúc cây cỏ và đất đều hòa mình vào sự ấm áp của mùa xuân.

+ Mọi sự sống dường như đều được tiếp thêm năng lượng tích cực và đầy sức sống, khiến cho tự nhiên trở nên tràn ngập trong ánh sáng và sắc màu.

->  Nhân vật trữ tình cảm thấy hân hoan, sung sướng khi chào đón vói sự chuyển biến của thiên nhiên. Qua đó thể hiện sự hài lòng và yêu thương đối với cuộc sống. 

- Đặc điểm thường thấy trong đời sống tâm hồn của con người: 

+ Con người thường thích một cuộc sống yên bình, có thiên nhiên bầu bạn thay vì sự ồn ào, tấp nập nơi chốn đông người. 

+ Thích tận hưởng những khoảnh khắc ngọt ngào của cuộc sống,

+ Muốn sống chậm để tận hưởng và cảm nhận những điều thi vị của cuộc sống nhiều hơn,

+ Muốn tĩnh tâm và giữ được một tâm hồn thanh tịnh để có thể sống một cuộc sống ý nghĩa hơn. 

Câu 7: Em hiểu câu thơ cuối bài thơ thế nào? Vì sao?

Bài làm chi tiết:

“tôi như cây sau bất chợt cơn mưa”

- Cây cối sau con mưa thì sẽ tràn đầy nhựa sống hơn. Và tác giả cũng đang ví von tâm trạng của mình như thế. Tháng Tư dường như chán nản với cuộc sống đứng yên, đầy vô vị bởi nó đang tìm một điều gì tươi mới hơn trong cuộc sống đầy tẻ nhạt. Ấy vậy mà chiều nay có một sự thay đổi không lường trước được trong cuộc sống, đó là ngọn gió bất ngờ đưa đến cơn mưa bất chợt. Trong cuộ sống ta sẽ gặp rất nhiều thử thách, khó khăn nhưng ta đừng né tránh mà hãy cứ mạnh dạn đối diện với chúng. Nắng sau mưa óng ánh, sau cơn mưa trời lại sáng. Cũng tương tự vậy sau những bão giông thất thường sẽ là những điều tốt đẹp đang chờ đợi chúng ta. Trong trạng thái đặc biệt đó, tôi như cây sau cơn mưa bất chợt, chợt nhận ra sự mong đợi và bất ngờ có thể xuất hiện bất cứ lúc nào. Tôi chấp nhận sự thay đổi như một phần không thể thiếu của cuộc sống. Cảm giác của tôi như là một phần của tự nhiên, kết nối mạnh mẽ với môi trường xung quanh.

- Đây là một chiêm nghiệm mà tác giả muốn gửi gắm đến bạn đọc, giúp bạn đọc hiểu ra nhiều điều và có được cho bản thân những bài học nhân văn sâu sắc, đầy ý nghĩa. 

Câu 8: Hãy lý giải tác dụng của một hình ảnh hoặc một biện pháp tu từ trong bài thơ mà em thấy đặc sắc

Bài làm chi tiết:

- Nghệ thuật nhân hóa “đất” “ngủ lịm” trong câu thơ “đất mỡ màu ngủ lịm dưới bóng râm”.

- Tác dụng: 

+ Làm cho câu văn trở nên sinh động, giàu sức biểu cảm. 

+ Ngủ lịm là một giấc ngủ ngon và sâu giấc. Kho con người ta an tâm thì thường sẽ có một giấc ngủ ngon như thế. Dưới bóng râm của cây cỏ, đất mỡ màu mỡ “ngủ lịm”, tỏ ra như là một giấc ngủ say đắm. Mặc dù ánh sáng mặt trời lấp lánh trên bề mặt đất, nhưng đây cũng là lúc cây cỏ và đất đều hòa mình vào sự ấm áp của mùa xuân. Thông qua đó ta có thể thấy được dường như tác giả cho ta cảm giác đất giống như một người, yên tâm ngủ 1 giấc thật ngon trong sự yêu thương, ấm áp, bao bọc và ở đây đó là sự che chở của bà mẹ thiên nhiên

+ Qua đó tác giả cho độc giả thấy được những năng lượng tích cực và đầy sức sống của thiên nhiên, một thiên nhiên tràn ngập ánh sáng và sắc màu. 

Câu 9: Em có nhận xét gì về cấu tứ, hình thức của dòng thơ, câu thơ? Văn bản có những cách kết hợp từ nào khác lạ? Hãy chỉ ra tác dụng của sự kết hợp ấy.

Bài làm chi tiết:

Nhận xét về cấu tứ, hình thức của dòng thơ, câu thơ: 

- Bài thơ được làm theo thể thơ tự do

- Các câu thơ có sự dài ngắn khác nhau nhưng được sắp xếp theo thứ tự logic đã thể hiện được sự yên bình và tươi đẹp của thiên nhiên, tận dụng hình ảnh thiên nhiên để tạo ra một bức tranh sống động về sự chuyển đổi của thời tiết và cuộc sống trong mùa này.

- Các chữ cái đầu dòng không được viết hoa,

- Dòng thơ không tuân theo quy tắc về cấu trúc câu thơ, số âm tiết, hoặc nguyên tắc về điệu vần. 

- Bài thơ còn thể hiện sự đặc sắc trong cách dùng từ của tác giả khi ông không sử dụng từ theo cách thông thường mà ông đã viết ngược lại từ trong bài thơ của mình. Một số từ như: “Đủ đầy”, “đất mỡ màu” 

- Các từ ngữ này có tác dụng nhấn mạnh ý thơ, tạo ra sự khác biệt để thu hút người đọc chú ý vào từ ngữ đó đồng thời nhấn mạnh vào hình ảnh thiên nhiên đầy sinh động và tươi đẹp mà tác giả đang muốn nhắc tới. 

Câu 10: Bài thơ đem lại cho em những chiêm nghiệm gì về cuộc sống?

Bài làm chi tiết:

    Trong cuộc sống, có rất nhiều điều đẹp đẽ xung quanh chúng ta mà vô tình bị lãng quên. Những điều tốt đẹp đến từ những điều tưởng chừng như nhỏ nhoi nhưng lại rất phi thường. Khi ta biết trân trọng những điều đẹp đẽ này, ta sẽ thấy lòng mình bớt bỏ những gánh nặng và lo lắng, thay vào đó là cảm giác hạnh phúc và bình yên. Việc trân trọng những điều nhỏ nhặt ấy như những cánh hoa khoe sắc, bình minh rực rỡ, tấm áo ấm áp của người thân hay sự yêu thương từ đồng nghiệp có thể mang lại cho chúng ta niềm vui và hạnh phúc vô cùng. Tất cả những điều này đều làm cho cuộc sống trở nên đáng sống hơn. Hãy dành chút thời gian hàng ngày để lắng mình và cảm nhận những điều đẹp đẽ trong cuộc sống. Chỉ cần ta nhìn nhận và trân trọng, cuộc sống sẽ trở nên tươi đẹp, ấm áp và ý nghĩa hơn.