Soạn siêu ngắn ngữ văn 8 Cánh diều bài 3 Lũ lụt là gì? Nguyên nhân và tác hại

CÂU HỎI GIỮA BÀI

Câu 1: Nội dung sa pô đã nêu đủ ý chính của tên văn bản chưa?

Hướng dẫn trả lời:

Sa pô của bài đã cho thấy đầy đủ ý chính của tên văn bản. Từ sa pô, người đọc có thể hiểu khái quát được nội dung của toàn văn bản, đồng thời biết được những nội dung chính, nội dung cốt lõi của văn bản.

Câu 2: Trong phần Lũ lụt là gì?, thông tin được trình bày theo cách nào?

Hướng dẫn trả lời:

Trong đoạn "Lũ lụt là gì?", người ta tiến hành sắp xếp thông tin bằng cách phân đoạn, chia nhỏ khái niệm "lũ lụt" thành hai phần riêng biệt là "lũ" và "lụt". Sau đó, họ tổng hợp thông tin này để trình bày khái niệm một cách tổng quan và toàn diện.

Câu 3: Có những loại lũ nào?

Hướng dẫn trả lời:

Từ văn bản, ta có thể thấy rằng hiện nay, có 3 loại lũ phổ biến là:

• Lũ ống

• Lũ quét

• Lũ sông

Câu 4: Bức ảnh là minh họa cho hiện tượng gì?

Hướng dẫn trả lời:

Bức ảnh minh họa cho hiện tượng ngập lụt. Mưa lớn, lượng mưa ồ ạt khiến những nơi có địa hình trũng sâu không thoát được nước, từ đó xảy ra hiện tượng ngập lụt với mực nước dâng lên rất cao.

Câu 5: Thông tin từ các đề mục in đậm khác gì các đề mục in nghiêng?

Hướng dẫn trả lời:

Thông tin từ các đề mục in đậm là khái quát của thông tin từ các đề mục in nghiêng. Nội dung trong các phần in đậm được chia nhỏ ra làm nhiề phần nội dung, các phần nội dung đó là các phần nội dung có đề mục in nghiêng. 

Câu 6: Phần nói về tác hại của lũ lụt trình bày thông tin theo cách nào?

Hướng dẫn trả lời:

• Phần này trình bày thông tin theo cách phân loại. Tác hại của lũ lụt có thể được phân loại thành 5 loại như sau:

• Gây thiệt hại về vật chất: Phá hủy cơ sở vật chất

• Gây thương vong về con người: Khiến nhiều người bị thuong và tử vong

• Tác động ô nhiễm môi trường nước: Lũ kéo theo rác thải vào nguồn nước, gây ô nghiễm

• Nguyên nhân của nhiều loại mầm bệnh: Môi trường nước bị ô nhiễm, xung quanh có nhiều rác là cơ hội để các mầm bệnh phát triển

• Ảnh hưởng trực tiếp đến nền kinh tế địa phương, đất nước: Làm gián đoạn các hoạt động kinh tế của đất nước. 

CÂU HỎI CUỐI BÀI

Câu 1: Hãy xác định bố cục của văn bản Lũ lụt là gì? – Nguyên nhân và tác hại. Dựa vào đâu để xác định bố cục văn bản này? Đánh số thứ tự hay kí hiệu cho các phần trong bài hoặc trình bày bố cục ấy theo một sơ đồ.

Hướng dẫn trả lời:

Dựa vào tiêu đề của văn bản, ta có thể phân chia nội dung thành ba phần chính như sau:

1. Giới thiệu về hiện tượng lũ lụt.

2. Xác định nguyên nhân gây ra lũ lụt.

2.1. Liên quan đến bão hoặc triều cường.

2.2. Dẫn nguồn gốc từ hiện tượng mưa lớn kéo dài.

2.3. Kết nối với các sự kiện sóng thần và thủy triều.

2.4. Có sự tác động từ hoạt động của con người.

3. Thảo luận về tác động của lũ lụt.

3.1. Gây thiệt hại về tài sản.

3.2. Gây thương vong cho con người.

3.3. Gây ô nhiễm cho môi trường nước.

3.4. Tạo điều kiện cho nhiều loại bệnh phát triển.

3.5. Có ảnh hưởng trực tiếp đến nền kinh tế cả địa phương và quốc gia. 

Câu 2: Người viết đã chọn những cách nào để triển khai ý tưởng và thông tin trong văn bản? Chỉ ra những biểu hiện cụ thể của cách triển khai ấy và hiệu quả của nó.

Hướng dẫn trả lời:

• Tác giả đã lựa chọn một phương pháp phân loại nội dung chính trong văn bản để trình bày ý tưởng, nhằm làm sáng tỏ tiêu đề của văn bản và thông tin trong nó.

• Các biểu hiện cụ thể của việc triển khai này bao gồm:

• Trong phần "Lũ lụt," tác giả đã thực hiện diễn giải từng khía cạnh của "lũ lụt," chia thành hai ý riêng biệt về "lũ" và "lụt."

• Trong phần "Nguyên nhân gây ra lũ lụt," tác giả đã sắp xếp các ý lớn để trình bày các nguyên nhân gây ra lũ lụt.

• Cách tác giả triển khai thông tin trong văn bản như vậy giúp độc giả dễ dàng nắm bắt các thông tin quan trọng một cách nhanh chóng.

Câu 3: Các nội dung trình bày trong văn bản Lũ lụt là gì? – Nguyên nhân và tác hại đã làm sáng tỏ mục đích của văn bản như thế nào?

Hướng dẫn trả lời:

Văn bản "Lũ lụt là gì? - Nguyên nhân và tác hại" đã trình bày một lượng lớn thông tin quan trọng và hữu ích về hiện tượng lũ lụt, từ việc định nghĩa nó đến phân tích nguyên nhân và tác động của nó.

Câu 4: Nêu nhận xét về cách tác giả giải thích hiện tượng tự nhiên (lũ lụt) trong văn bản này.

Hướng dẫn trả lời:

Văn bản được tổ chức một cách hợp lý, tuân theo mô hình nguyên nhân kết quả. Đầu tiên, nó cung cấp định nghĩa về lũ lụt và tiến hành phân loại loại hình lũ. Sau đó, tác giả tiến hành phân tích nguyên nhân gây ra lũ lụt, chia thành 4 phần con khác nhau, đảm bảo không có sự trùng lặp nào giữa chúng. Cuối cùng, tác giả trình bày tác hại của lũ lụt, phân chia văn bản thành 5 phần con tương ứng với 5 tác hại của lũ lụt. Tất cả các phần này được trình bày một cách logic và rõ ràng, tuân theo trình tự nguyên nhân và kết quả, giúp người đọc dễ dàng theo dõi và hiểu rõ nội dung của văn bản.

Câu 5: Từ văn bản, em có suy nghĩ gì về hiện tượng lũ lụt ở nước ta nói riêng và trên thế giới nói chung? Bản thân em cần biết thêm thông tin gì về lũ lụt?

Hướng dẫn trả lời:

• Lũ lụt là một hiện tượng phổ biến tại nước ta và nhiều quốc gia trên thế giới.

• Hiện tượng lũ lụt có nhiều nguyên nhân, bao gồm cả tự nhiên và do con người gây ra.

• Lũ lụt mang theo nhiều hậu quả nghiêm trọng, bao gồm thiệt hại về tài sản, người dân và môi trường.

• Sau khi đọc văn bản, người đọc cảm thấy cần tìm hiểu thêm về các biện pháp phòng chống thiên tai và giảm thiệt hại về người và tài sản khi lũ lụt xảy ra.

Câu 6: Tìm hiểu thêm từ nhiều nguồn khác nhau và nêu một số thông tin bổ sung (kênh chữ hoặc kênh hình) về hiện tượng lũ lụt chưa có trong văn bản này.

Hướng dẫn trả lời:

Bão lũ ở miền Trung Việt Nam đe dọa hơn 1,5 triệu trẻ em – theo UNICEF

UNICEF, tổ chức vì trẻ em ngay lập tức phân bổ 100.000 USD để cứu trợ khẩn cấp cho những người bị ảnh hưởng nặng nề nhất trong đợt bão lũ miền Trung vào tháng 10 năm 2020.

Hà Nội/Quảng Bình (Việt Nam) – ngày 21 tháng 10 năm 2020 – Lũ lụt và sạt lở đất trên diện rộng tại 5 tỉnh miền Trung Việt Nam đã khiến hơn 1,5 triệu trẻ em có nguy cơ mắc bệnh, dinh dưỡng kém và chậm phát triển. Có ít nhất 135.000 gia đình đã bị ảnh hưởng trực tiếp ở một số xã có mực nước lũ dâng cao tới 2m và hơn nửa triệu người không có nước sạch.

Nhà cửa bị tàn phá, mùa màng và việc làm kiếm sống bị phá hủy, cơ sở hạ tầng bị hư hại. Đến thời điểm hiện tại, theo báo cáo có 42 trạm y tế xã bị tàn phá và nhiều trạm y tế khác bị cô lập, không thể tiếp cận được do nước lũ, khiến các bà mẹ và trẻ em không được chăm sóc y tế cơ bản và không được phòng bệnh. Đây là một thiệt hại rất quan trọng trong thời điểm nguy cơ dịch bệnh gia tăng. Tại nhiều địa phương, các trường học đã bị hư hại và tạm ngừng hoạt động. Do đó, gần 1,2 triệu học sinh hiện đang nghỉ học và việc học tập của các em bị gián đoạn. Cơ hội để thực hiện ngay các hoạt động cứu trợ không nhiều vì theo dự báo một cơn bão khác xuất phát từ vùng biển tương tự và có thể đổ bộ vào đất liền trong những ngày tới.

Các chuyên gia của UNICEF tham gia cùng nhóm khảo sát do Tổng cục Phòng chống Thiên tai Việt Nam dẫn đầu đã đến các tỉnh bị ảnh hưởng nặng nề nhất để đánh giá đầy đủ các nhu cầu của trẻ em và phụ nữ bị ảnh hưởng. Dựa trên thông tin đó, UNICEF sẽ huy động và phân bổ thêm kinh phí và hỗ trợ chuyên môn để Chính phủ và cộng đồng giải quyết những thách thức của đợt lũ lụt này.

“Lũ lụt và sạt lở đất đã gây thiệt hại nặng nề cho các xã mà chúng tôi đến khảo sát. Trường học bị hư hại, sách vở và các tài liệu học tập khác bị nước phá hủy. Người dân không có nước sinh hoạt, nhà vệ sinh bị chìm dưới nước. Điều kiện vệ sinh yếu kém làm gia tăng nguy cơ mắc ​​các bệnh như tiêu chảy và các bệnh phụ khoa”, theo ông Lý Phát Việt Linh, Chuyên gia về cứu trợ khẩn cấp của UNICEF hiện đang ở Quảng Bình, một trong những tỉnh bị ảnh hưởng nặng nề nhất cho đến nay.

Bà Rana Flowers, Trưởng đại diện UNICEF tại Việt Nam cho biết: “UNICEF đã phân bổ 100.000 USD ban đầu để hỗ trợ khẩn cấp về nước, vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường, y tế, dinh dưỡng và giáo dục, cũng như hỗ trợ tâm lý xã hội và bảo vệ trẻ em. Chúng ta cần đồng thời khẩn trương giải quyết các nguy cơ về sức khỏe và tạo điều kiện để trẻ em tiếp tục học tập. Trong trường hợp nhiều em phải quay lại học trực tuyến thì ngành giáo dục cần nhanh chóng đánh giá khả năng truy cập và kết nối của học sinh. Đồng thời, chúng ta cũng cần quan tâm hơn nữa đến sức khỏe tâm thần của trẻ em. Chúng ta cần nhận thức sâu sắc về tác động của thảm họa đối với trẻ em, không chỉ đối với sức khỏe thể chất và dinh dưỡng, mà phụ nữ và trẻ em thường phải đối mặt với những rủi ro ngày càng cao làm cho họ luôn căng thẳng và lo lắng, và đó là điều chúng ta cần phải quyết càng nhanh càng tốt”.

Với dự báo sẽ tiếp tục có mưa, UNICEF đang theo dõi sát sao các nguy cơ về sức khỏe, đưa ra các giải pháp cho những thách thức hiện có như sự lây lan của dịch bệnh, thiếu thực phẩm dinh dưỡng cho phụ nữ và trẻ em, khám sức khỏe định kỳ cho phụ nữ có thai hoặc duy trì tiêm chủng định kỳ.

“Theo các báo cáo của các nhân viên UNICEF ở hiện trường các tỉnh bị ảnh hưởng thì thiệt hại rất đau lòng và nguy cơ với trẻ em ngày càng cao. Các em đã phải chịu ảnh hưởng của COVID, và khả năng phục hồi của chúng đã được kiểm chứng. UNICEF gửi lời chia buồn chân thành tới những người bị ảnh hưởng và chúng tôi kêu gọi những người ủng hộ trên toàn thế giới hãy hỗ trợ các nỗ lực phục hồi” bà Rana Flowers kết luận.

UNICEF