Soạn siêu ngắn ngữ văn 8 Cánh diều bài 3 Thực hành tiếng việt trang 68

Câu 1: Chỉ ra tác dụng của biểu đồ được sử dụng trong văn bản Nước biển dâng: bài toán khó cần giải trong thế kỉ XXI của Lưu Quang Hưng.

Hướng dẫn trả lời:

Biểu đồ là một công cụ trực quan dùng để biểu thị và trình bày dữ liệu hoặc thông tin dưới dạng hình ảnh, đồ họa, hoặc biểu đồ số liệu. Tác dụng của biểu đồ trong văn bản Nước biển dâng: bài toán khó cần giải trong thế kỉ XXI của Lưu Quang Hưng là để so sánh và phân tích dữ liệu một cách dễ dàng, từ đó có thể tìm ra mối quan hệ, xu hướng, và biến đổi trong dữ liệu.

Câu 2: Chỉ ra các số liệu được sử dụng trong những câu dưới đây (trích từ văn bản Nước biển dâng: bài toán khó cần giải trong thế kỉ XXI). Cho biết các số liệu đó có tác dụng như thế nào đối với việc phản ánh sự việc được đề cập trong mỗi câu.

a) Liên hợp quốc ước tính có chừng 40% dân số cư ngụ gần biển, với 600 triệu người sinh sống trong khu vực cao hơn mực nước biển từ 10 mét trở xuống.

b) Việt Nam có 28 trên tổng số 64 tỉnh thành ven biển, với đường bờ biển dài hơn 3 000 ki-lô-mét.

c) Về diện tích, biển và đại dương bao phủ 72% bề mặt Trái Đất.

d) Dự kiến vào cuối thế kỉ tới, mực nước biển sẽ tăng lên trong khoảng 35 – 85 xăng-ti-mét...

Hướng dẫn trả lời:

Dưới đây là các số liệu được sử dụng trong các câu từ văn bản "Nước biển dâng: bài toán khó cần giải trong thế kỉ XXI" và tác dụng của chúng:

a) Số liệu: 40% dân số cư ngụ gần biển, 600 triệu người sống trong khu vực cao hơn mực nước biển từ 10 mét trở xuống.

Tác dụng: Số liệu này giúp đề cập đến quy mô của vấn đề biển dâng và ảnh hưởng đến dân số. Nó cho biết tầm quan trọng của việc giải quyết vấn đề này đối với một phần lớn dân số thế giới.

b) Số liệu: Việt Nam có 28 trên tổng số 64 tỉnh thành ven biển, đường bờ biển dài hơn 3,000 ki-lô-mét.

Tác dụng: Số liệu này cung cấp thông tin về tình hình biển cả của Việt Nam và tầm quan trọng của nó đối với quốc gia. Nó cho thấy quy mô và phạm vi của vấn đề biển dâng tại Việt Nam.

c) Số liệu: Biển và đại dương bao phủ 72% bề mặt Trái Đất.

Tác dụng: Số liệu này thể hiện quy mô tự nhiên của biển cả trên Trái Đất. Nó làm nổi bật tầm quan trọng của biển và đại dương đối với hành tinh và vấn đề biển dâng.

d) Số liệu: Dự kiến vào cuối thế kỉ tới, mực nước biển sẽ tăng lên trong khoảng 35 – 85 xăng-ti-mét.

Tác dụng: Số liệu này đề cập đến dự đoán tăng mực nước biển trong tương lai. Nó cho thấy tầm quan trọng của việc giải quyết vấn đề biển dâng và tác động tiềm năng đối với đời sống và môi trường.

Câu 3: Xếp mỗi đoạn văn dưới đây vào kiểu phù hợp: đoạn văn diễn dịch, đoạn văn quy nạp, đoạn văn song song, đoạn văn phối hợp. Chỉ ra câu chủ đề của mỗi đoạn văn (trừ đoạn văn song song).

a) Bên cạnh thuỷ triều, mực nước biển còn bị ảnh hưởng bởi tác động của khối không khí trên mặt biển, đặc biệt là gió. Không chỉ góp phần tạo nên các hoàn hưu và dòng chảy trên biển, gió còn khiến cho mực nước dâng cao hơn hay hạ thấp xuống. Tác động của gió và áp suất khí quyển trở nên rõ ràng nhất khi xảy ra bão. (Theo Lưu Quang Hưng)

b) Mưa lớn kéo dài ở các vùng đồng bằng (như ở các vùng đồng bằng thuộc miền Trung nước ta) khiến cho nước trên các con sông không kịp thoát, gây ra ngập úng. Ngoài ra, mưa lớn kéo dài còn hình thành nên các con lũ quét, lũ ống gây ra những thiệt hại nặng nề về người và của. (Theo Mơ Kiều)

c) Mỗi con lũ đi qua đều càn quét phá huỷ không biết bao nhiêu nhà dân, nương rẫy, giết hại các loại động vật. Ngoài ra, tình trạng bão lũ kéo dài còn khiến cho việc trồng trọt bị ảnh hưởng các loại cây lương thực vì bị ngập úng mà chết, nguồn thực phẩm trở nên khan hiếm. Có thể nói lũ lụt gây nhiều thiệt hại trực tiếp về vật chất đối với người dân. (Theo Mơ Kiều)

d) Không chỉ gây thiệt hại về vật chất mà lũ lụt còn gây thiệt hại cả về con người, cướp đi sinh mạng của rất nhiều người. Điển hình là lũ lụt sông Dương Tử ở Trung Quốc năm 1911 đã khiến cho 100 000 người chết, hay lũ lụt đồng bằng sông Hồng năm 1971 khiến cho 594 người chết và hơn 100 000 người bị thương nặng. Như vậy, có thể thấy lũ lụt gây thiệt hại nghiêm trọng về người. (Theo Mơ Kiều)

Hướng dẫn trả lời:

1. Đoạn văn diễn dịch. 

=> Câu chủ đề: Bên cạnh thuỷ triều, mực nước biển còn bị ảnh hưởng bởi tác động của khối không khí trên mặt biển, đặc biệt là gió.

b. Đoạn văn song song. 

c. Đoạn văn quy nạp. 

=> Câu chủ đề: Có thể nói lũ lụt gây nhiều thiệt hại trực tiếp về vật chất đối với người dân. 

d. Đoạn văn phối hợp. 

=> Câu chủ đề: 

- Không chỉ gây thiệt hại về vật chất mà lũ lụt còn gây thiệt hại cả về con người, cướp đi sinh mạng của rất nhiều người.

- Như vậy, có thể thấy lũ lụt gây thiệt hại nghiêm trọng về người.

Câu 4: Chọn một trong hai đề sau:

a) Viết một đoạn văn diễn dịch (khoảng 5 – 7 dòng) trình bày suy nghĩ của em về ảnh hưởng của hiện tượng nước biển dâng đối với đời sống con người. Chỉ ra câu chủ đề trong đoạn văn đó.

b) Viết một đoạn văn quy nạp (khoảng 5 – 7 dòng) trình bày suy nghĩ của em về tác hại của lũ lụt. Chỉ ra câu chủ đề trong đoạn văn đó.

Gợi ý:

Đoạn văn quy nạp có câu chủ đề ở cuối đoạn. Các câu trước đó triển khai và bổ sung các ý cho câu chủ đề: 

• Lũ lụt có thể gây ra sự mất mát lớn về người, với nguy cơ mất mạng và thương tích. Nó cũng làm hủy hoại hoặc cuốn trôi nhiều ngôi nhà, doanh nghiệp, và tài sản cá nhân.

• Lũ lụt gây ra thiệt hại về tài sản và cơ sở hạ tầng, ảnh hưởng đến nền kinh tế của một khu vực. Sự phá hủy này có thể gây mất việc làm, giảm sản xuất nông nghiệp, và làm sụt giá trị bất động sản.

• Lũ lụt làm ngập úng đồng cỏ và đất canh tác, gây thiệt hại đến nông sản và gia súc. Điều này có thể dẫn đến thiếu thốn thực phẩm và gia tăng giá cả.

• Nó có thể gây ra ô nhiễm môi trường từ việc cuốn trôi chất thải và hóa chất từ các khu vực đô thị và nông nghiệp xuống sông và biển.

• Lũ lụt có thể gây ra stress và tác động tâm lý đối với những người trải qua cuộc khủng hoảng này, đặc biệt là khi họ mất những người thân yêu hoặc tài sản của họ.

• Câu chủ đề: Tất cả điều đó cho thấy tác hại kinh kủng của lũ lụt và là lời cảnh báo đối với chúng ta mỗi mùa lũ đến.