Soạn siêu ngắn ngữ văn 8 Cánh diều bài 7 Thực hành tiếng Việt

Câu 1: Xác định biện pháp tu từ đảo ngữ trong những câu dưới đây. Nêu tác dụng của mỗi biện pháp tu từ đó.

a. Lom khom dưới núi, tiều vài chú,

Lác đác bên sông, chợ mấy nhà.

(Bà Huyện Thanh Quan)

b. Lôi thôi sĩ tử vai đeo lọ,

Ậm oẹ quan trường miệng thét loa.

(Trần Tế Xương)

c. Thuyền về nước lại, sầu trăm ngả; 

Củi một cành khô lạc mấy dòng.

(Huy Cận)

d. Đã tan tác những bóng thù hắc ám

Đã sáng lại trời thu tháng Tám

(Tố Hữu)

Hướng dẫn trả lời:

a. Bằng cách đảo ngữ, chúng ta có “Lom khom dưới núi”; “Lác đác bên sông”. Điều này nhấn mạnh sự vất vả, đói nghèo và cuộc sống khó khăn của người dân ở vùng Đèo Ngang, và cũng tạo ra hình ảnh của một nơi thưa thớt, vắng vẻ, nhỏ bé và hoang vắng.

b.

• Sử dụng biện pháp đảo ngữ, ta có “Lôi thôi sĩ tử”. Điều này nhấn mạnh vẻ ngoài cẩu thả của những người quan hiền tài của đất nước trong thời gian đó.

• Sử dụng biện pháp đảo ngữ, chúng ta có “Ậm oẹ quan trường”. Điều này nhấn mạnh thái độ và tác phong của quan trường trong quá trình tìm kiếm nhân tài cho đất nước.

c. Bằng cách đảo ngữ, chúng ta có “Củi một cành khô”. Điều này tôn vinh sự nhỏ bé, yếu đuối của cuộc sống con người.

d. Biện pháp đảo ngữ “Đã tan tác những bóng thù hắc ám/ Đã sáng lại trời thu tháng Tám” nhấn mạnh kẻ thù xâm lược và tình hình chiến tranh trong Cách mạng tháng 8. 

Câu 2: Chỉ ra biện pháp tu từ đảo ngữ trong những câu in đậm dưới đây. Nêu tác dụng của mỗi biện pháp tu từ đó đối với việc liên kết câu.

a. Chúng nó đã giở ra với chị biết bao là trò mua vui. Nào nhảy nô, nào hú tim, nào đánh rồng rắn. Những cuộc vui ấy chị còn nhớ rành rành. (Ngô Tất Tố)

b. Phải cho hắn ăn ti gì mới được. Đang ốm thể thì chỉ ăn cháo hành [...]. Hành thì nhà thị may lại còn. (Nam Cao)

Hướng dẫn trả lời:

a. Đảo ngữ được sử dụng để tạo sự liên kết giữa hai câu. "Những cuộc vui" thay thế các hoạt động như "nhảy nô," "nào hú tim," và "nào đánh rồng rắn" ở câu trước.

b. Sử dụng đảo ngữ để tạo sự kết nối giữa hai câu. Từ "Hành" ở đầu câu lặp lại từ "hành" trong câu trước. 

Câu 3: Xác định câu hỏi tu từ trong những câu dưới đây. Nêu tác dụng của mỗi câu hỏi tu từ đó.

a. Than ôi! Thời oanh liệt nay còn đâu?

(Thế Lữ)

b. 

Vì sao hỡi miền Nam yêu dấu

Người không hề tiếc máu hi sinh?

Vì sao hỡi miền Nam chiến đấu

Người hiên ngang không chịu cúi mình?

(Tố Hữu)

c) Con gái tôi vẽ đấy ư? 

(Tạ Duy Anh)

Hướng dẫn trả lời:

a. Bằng cách sử dụng câu hỏi tu từ "Thời oanh liệt nay còn đâu?" trong câu thơ, tác giả tạo thêm tính sinh động cho hình thức thơ. Nội dung của nó thể hiện sự trông mong và nhớ về thời kỳ oanh liệt, đồng thời thể hiện sự thất vọng sâu sắc.

b.

• Bằng cách sử dụng câu hỏi tu từ "Người không hề tiếc máu hi sinh?" trong câu thơ, tác giả tạo sự sinh động và thể hiện sự hào hùng của lịch sử dân tộc.

• Sử dụng câu hỏi tu từ "Người hiên ngang không sợ cúi mình?" trong câu thơ để làm cho văn bản trở nên sinh động và thể hiện sự hào hùng của lịch sử dân tộc.

c. Bằng cách sử dụng câu hỏi tu từ "Con gái tôi đã vẽ đấy ư?" trong văn bản, tác giả dùng nó để đặt câu hỏi và xác nhận một cách rõ ràng và mạnh mẽ.

Câu 4: Ghép các từ tượng hình, từ tượng thanh (in đậm) ở cột A với nghĩa phù hợp ở cột B:

Hướng dẫn trả lời:

• a – 7

Ậm ọe: (tiếng nói) bị cản trong cổ họng, nghe không rõ

• b – 3

Lom khom: ở tư thế còng lưng xuống

• c – 4

Lác đác: thưa và rải rác mỗi chỗ, mỗi lần một ít

• d – 6

ầng ậng: (nước mắt) nhiều, dâng đầy khóe mắt, như chực tuôn chảy ra

• e – 5

lầm rầm: (tiếng nói) nhỏ, thấp, đều đều, nghe không rõ

• g – 2

lêu nghêu: dài hoặc cao quá, mất cân đối

• h – 1

loắt choắt: (vóc dáng) bé nhỏ quá mức