Bài soạn siêu ngắn: Đề cương ôn tập học kì 2- Ngữ văn lớp 7

[toc:ul]

1. Tục ngữ và tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất và tục ngữ về con người và xã hội

• Tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất
• Nội dung: truyền đạt kinh nghiệm thông qua việc quan sát từ thiên nhiên và trong lao động sản xuất
• Nghệ thuật: Lối nói ngắn gọn, có vần, nhịp điệu và rất giàu hình ảnh
• Chỉ tương đối chính xác

• Tục ngữ về con người và xã hội
• Nội dung: đề cao giá trị con người; răn dạy điều hay lẽ phải
• Nghệ thuật: Giàu hình ảnh so sánh, ẩn dụ; hàm súc về nội dung

2. Chèo

• Nội dung: được khai thác từ truyện cổ tích và truyện Nôm qua đó truyền đạt tư tưởng, phản ánh hiện thực xã hội
• Nhân vật truyền thống: thư sinh nho nhã, nữ chính đức hạnh, nết na; nữ lệch lẳng lơ, mụ ác tàn nhẫn, độc địa; hề chèo...

Các văn bản nghị luận

1. Tinh thần yêu nước của nhân dân ta (Hồ Chí Minh)

• Nội dung: làm rõ vấn đề "Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước. Đó là một truyền thống quý báu của ta"
• Nghệ thuật: Dẫn chứng cụ thể, thuyết phục; lập luận chặt chẽ, bố cục hợp lí, lo-gic

2. Sự giàu đẹp của tiếng Việt  (Đặng Thai Mai)

• Nội dung: Sự giàu có của tiếng Việt trên nhiều phương diện, sự phát triển của tiếng Việt là minh chứng cho sự đi lên hào hùng của dân tộc
• Nghệ thuật: Lí lẽ, chứng cứ chặt chẽ, toàn diện; bố cục rõ ràng, mạch lạc; giọng nghị luận sắc bén, đầy tính thuyết phục

3. Đức tính giản dị của Bác Hồ (Phạm Văn Đồng)

• Nội dung: Đức tính giản dị trong đời sống, công việc của Bác, gắn với tình cảm, lẽ sống cao đẹp.
• Nghệ thuật: Chứng cứ cụ thể, nhận xét sâu sắc, bố cục mạch lạc, rõ ràng.

4. Ý nghĩa văn chương (Hoài Thanh)

• Nội dung: Nguồn gốc cốt yếu của văn chương là tình cảm, là lòng vị tha. Văn chương là hình ảnh của sự sống muôn hình vạn trạng và sáng tạo ra sự sống, gây những tình cảm không có, luyện những tình cảm sẵn có. Đời sống tinh thần của nhân loại nếu thiếu văn chương thì sẽ rất nghèo nàn
• Nghệ thuật: Lí lẽ thuyết phục, dẫn chứng xác thực bằng những hình ảnh giàu sức gợi hình; giọng nghị luận giàu cảm xúc, luận điểm rõ ràng.

Các tác phẩm truyện hiện đại

1. Sống chết mặc bay (Phạm Duy Tốn)

• Nội dung: 
• Giá trị hiện thực: Vạch mặt bộ mặt quan lại và xã hội phong kiến thối nát lúc bấy giờ và sự thống khổ của nhân dân
• Giá trị nhân đạo: Nỗi căm ghét bọn quan lại và sự đồng cảm với nhân dân
• Nghệ thuật: phép tương phản đối lập, tình huống truyện độc đáo, ngôn ngữ sinh động,...

2. Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu (Nguyễn Ái Quốc)

• Nội dung: Vạch trần bộ mắt xấu xa, đê hèn của Va-ren, tôn vinh chiến sĩ cách mạng Phan Bội Châu kiên cường, bất khuất.
• Nghệ thuật: biện pháp tương phản, đối lập, giọng điệu mỉa mai, châm biếm.

Văn bản nhật dụng: Ca Huế trên sông Hương (Hà Ánh Minh)

• Nội dung: Giới thiệu về Ca Huế và giá trị văn hóa của nó.
• Nghệ thuật: Ngôn ngữ gợi hình, gợi cảm, giàu chất thơ, nghệ thuật miêu tả sinh động.