Bài soạn siêu ngắn: Thành ngữ - Ngữ văn lớp 7

[toc:ul]

[Luyện tập] Câu 1: Tìm và giải thích các thành ngữ trong các câu sau đây: a. Đến ngày lễ Tiên Vương, các lang mang sơn hào hải vị, nem công chả phượng tới, chẳng thiếu thứ gì...

Trả lời:

a. 

• Sơn hào hải vị: những món ăn ngon và quý hiếm
• Nem công chả phượng: những món ăn ngon và trình bày đẹp

b. 

• Khỏe như voi nghĩa là rất khỏe
• Tứ cố vô thân: mồ côi, không anh em họ hàng, nghèo khổ

c. 

• Da tóc mồi sương: người đã già

[Luyện tập] Câu 2: Kể vắn tắt các truyền thuyết và ngụ ngôn tương ứng để thấy rõ lai lịch của các thành ngữ “Con Rồng cháu tiên", “Ếch ngồi đáy giếng”, "Thầy bói xem voi"

Trả lời:

• Tóm tắt Con Rồng cháu Tiên

Miền đất Lạc Việt có một vị thần thuộc nòi Rồng, tên là Lạc Long Quân. Trong một lần lên cạn giúp dân diệt trừ yêu quái, Lạc Long Quân đã gặp và kết duyên cùng nàng Âu Cơ vốn thuộc dòng họ Thần Nông, sống ở vùng núi cao phương Bắc. Âu Cơ có mang và đẻ ra cái bọc một trăm trứng; nở ra một trăm người con. Lạc Long Quân không quen sống trên cạn nên đã chia nhau mỗi người mang năm mươi con, người lên rừng, kẻ xuống biển. Người con trưởng theo Âu Cơ được tôn lên làm vua, xưng là Hùng Vương. Khi vua cha chết thì truyền ngôi cho con trưởng, từ đó về sau cứ cha truyền con nối đến mười tám đời, đều lấy hiệu là Hùng Vương.

• Tóm tắt Ếch ngồi đáy giếng

Vì sống lâu trong một cái giếng nhỏ hẹp nên ếch cứ tưởng bầu trời trên đầu chỉ bé bằng cái vung, còn nó thì oai như một vị chúa tể. Một năm nọ, trời mưa to, nước giếng tràn bờ, đưa ếch ra ngoài. Quen thói cũ, nó nhâng nháo đưa mắt nhìn lên bầu trời, chẳng thèm để ý gì đến xung quanh nên đã bị một con trâu đi qua giẫm bẹp.

• Tóm tắt Thầy bói xem voi

Năm ông thầy bói rủ nhau chung tiền biếu người quản voi để xem con voi có hình thù thế nào. Mỗi ông xem một bộ phận, cuối cùng cãi nhau, không ông nào chịu ông nào: ông xem vòi bảo voi sun sun như con đỉa; ông xem ngà bảo voi giống cái đòn càn; ông xem tai bảo nó giống cái quạt thóc; ông xem chân bảo voi sừng sững như cái cột đình; ông cuối cùng xem đuôi, bảo voi tun tủn như cái chổi sể cùn. Cãi nhau vì không thể phân thắng bại, năm ông đánh nhau toác đầu, chảy máu.

[Luyện tập] Câu 3: Điền thêm yếu tố để thành ngữ được trọn vẹn....

Trả lời:

• Lời ăn tiếng nói
• Một nắng hai sương
• Ngày lành tháng tốt
• No cơm ấm bụng
• Bách chiến bách thắng
• Sinh cơ lập nghiệp

[Luyện tập] Câu 4: Hãy sưu tầm thêm ít nhất mười thành ngữ chưa được giới thiệu trong sách giáo khoa và giải nghĩa các thành ngữ ấy?

Trả lời:

• Nước mắt cá sấu: gian xảo, giả vờ tốt bụng
• Chuột sa chĩnh gạo: may mắn nên được no đủ, nhàn hạ
• Lên voi xuống chó: Thay đổi địa vị thất thường, lúc vinh hiển, lúc thất thế.