Soạn mới giáo án Ngữ văn 11 cánh diều bài 7 TH tiếng Việt: Cách giải thích nghĩa của từ và cách trình bày tài liệu tham khảo

Ngày soạn: …./…./…

Ngày dạy: …/…/…

TIẾT : THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT CÁCH GIẢI THÍCH NGHĨA CỦA TỪ VÀ CÁCH TRÌNH BÀY TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. MỤC TIÊU
2. Kiến thức

- HS biết cách giải thích nghĩa của từ trong văn bản

- HS biết cách trình bày được tài liệu tham khảo trong một báo cáo nghiên cứu.

2. Năng lực
3. Năng lực chung

- Năng lực giải quyết vấn đề, năng lực tự quản bản thân, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác...

1. Năng lực đặc thù

- Năng lực thu thập thông tin liên quan đến bài thực hành.

- Năng lực hợp tác khi trao đổi, thảo luận, hoàn thành các bài tập về giải thích nghĩa của từ trong văn bản và cách trình bày tài liệu tham khảo.

- Năng lực tiếp thu tri thức tiếng việt để hoàn thành các bài tập, vận dụng thực tiễn.

3. Phẩm chất:

- Thái độ học tập nghiêm túc, chăm chỉ.

1. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
2. Chuẩn bị của giáo viên:

- Giáo án;

- Phiếu bài tập, trả lời câu hỏi;

- Bảng phân công nhiệm vụ cho học sinh hoạt động trên lớp;

- Bảng giao nhiệm vụ học tập cho học sinh ở nhà;

2. Chuẩn bị của học sinh: SGK, SBT Ngữ văn 11, soạn bài theo hệ thống câu hỏi hướng dẫn học bài, vở ghi.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

1. KHỞI ĐỘNG
2. Mục tiêu: Tạo hứng thú cho HS, thu hút HS sẵn sàng HS thực hiện nhiệm vụ học tập học tập của mình từ đó khắc sâu kiến thức nội dung bài học “Cách giải thích nghĩa của từ và cách trình bày tài liệu tham khảo”
3. Nội dung: GV đặt những câu hỏi gợi mở vấn đề cho HS.
4. Sản phẩm: Trả lời một số câu hỏi mà GV đưa ra để dẫn vào bài học.
5. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS: Kể tên các từ loại em đã được học trong chương trình Ngữ Văn trung học cơ sở và trung học phổ thông.

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS nghe GV nêu yêu cầu, suy nghĩ hoàn thành bài tập.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời 2 – 3 HS trả lời

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV nhận xét câu trả lời của HS, chỉnh lỗi sai và chốt kiến thức

- GV gợi ý câu trả lời: Một số từ loại trong tiếng Việt: Danh từ, tính từ, động từ, phó từ, chỉ từ, lượng từ, số từ, tình thái từ, đại từ, trợ từ, thán từ,…

- GV dẫn dắt vào bài mới: Trong quá trình giao tiếp và sử dụng tiếng Việt, chúng ta thường sẽ phải giải thích nghĩa của từ hoặc một số cụm từ để người giao tiếp có thể hiểu chính xác nghĩa của chúng trong từng ngữ cảnh nhất định. Vậy làm thế nào để ta có thể giải thích nghĩa của các từ ấy một cách chính xác khi từ tiếng Việt có nhiều tiểu loại khác nhau như cô trò chúng ta vừa kể ở trên? Bài học hôm nay sẽ giúp các em giải đáp thắc mắc đó.

1. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Củng cố kiến thức đã học

1. Mục tiêu: Nắm được kiến thức về cách giải thích nghĩa của từ và cách trình bày tài liệu tham khảo
2. Nội dung: HS sử dụng SGK, chắt lọc kiến thức để tiến hành trả lời câu hỏi liên quan đến bài học.
3. Sản phẩm học tập: HS trả lời các kiến thức về cách giải thích nghĩa của từ và cách trình bày tài liệu tham khảo
4. Tổ chức thực hiện:

1. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP
2. Mục tiêu: Củng cố lại kiến thức về tiếng việt
3. Nội dung: GV chiếu bài tập, HS suy nghĩ, trả lời.
4. Sản phẩm học tập: HS hoàn thành các bài tập trong sách giáo khoa.
5. Tổ chức thực hiện:

Nhiệm vụ 1:  Bài tập 1 SGK trang 75

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ cho HS

- GV yêu cầu HS làm bài tập số 1/SGK/75

Bài tập 1: Từ già trong các ngữ cảnh sau mang nghĩa gì? Hãy giải thích nghĩa của từ già theo những cách khác nhau mà em biết.

1. a) Tôi đã chứng kiến một người nghệ nhân già, chơi đàn hết nửa thế kỉ, một buổi tối ngồi nghe con gái đọc “Kiều”: “Trong như tiếng hạc bay qua / Đục như tiếng suối mới sa nửa vời”... (Hoàng Phủ Ngọc Tường)
2. b) Trước khi về đến vùng châu thổ êm đềm, nó đã là một bản trường ca của rừng già, rầm rộ giữa bóng cây đại ngàn, mãnh liệt qua những ghềnh thác, cuộn xoáy như cơn lốc vào những đáy vực bí ẩn, và cũng có lúc nó trở nên dịu dàng và say đắm giữa những dặm dài chói lọi màu đỏ của hoa đỗ quyên rừng. (Hoàng Phủ Ngọc Tường)
3. c) Càng thấy anh đứng yên, họ càng được ngắm, và càng cho là anh muốn pha trò như thế, nên càng cười già! (Nguyễn Công Hoan)

- HS tiếp nhận nhiệm vụ

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc và hoàn thành bài tập

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời HS giơ tay nhanh nhất cho mỗi câu để trả lời, yêu cầu cả lớp nghe, nhận xét.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ, chuẩn kiến thức.

- GV gợi ý trả lời:

+ Nghĩa của từ "già" trong các câu:

• Ở từ lâu trong một nghề, một trạng thái nói chung.
• Nhiều tuổi, đã sống từ lâu.
• Dôi ra, trên một mức độ nào đó.

+ Từ "già" có thể sử dụng theo nhiều nghĩa khác nhau:

• Nếu là tính từ có thể hiểu là:
• Nhiều tuổi, đã sống từ lâu, đã đi đến giai đoạn cuối của một chu kỳ sinh học.
• Mang tính chất bên ngoài, hình thức của người đã sống từ lâu dù bản thân chưa nhiều tuổi.
• Ở từ lâu trong một nghề, một trạng thái nói chung.
• Nói hoa lợi để quá mức mới thu hoạch hoặc chưa thu.
• Trên mức trung bình, mức vừa dùng, mức hợp lý.
• Nếu là đại từ, có thể hiểu là: Từ thân mật người có tuổi tự xưng hoặc người chưa già gọi người có tuổi.

Nhiệm vụ 2: Bài tập 2 SGK trang 75

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ cho HS

- GV yêu cầu HS đọc và làm bài tập 2/SGK/75