Soạn mới giáo án Ngữ văn 11 cánh diều bài 9 TH tiếng Việt: Lỗi về thành phần câu và cách sửa (Tiếp theo)

Ngày soạn: …/…/…

Ngày dạy: …/…/….

TIẾT: THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT: LỖI VỀ THÀNH PHẦN CÂU VÀ CÁCH SỬA (tiếp theo)

1. MỤC TIÊU
2. Kiến thức

Sau bài học này, HS sẽ:

• Nhận biết, phân tích và sửa được các lỗi về thành phần câu, từ đó có ý thức viết câu đúng ngữ pháp.

2. Năng lực

Năng lực chung

• Năng lực giao tiếp và hợp tác: khả năng thực hiện nhiệm vụ một cách độc lập hay theo nhóm; Trao đổi tích cực với giáo viên và các bạn khác trong lớp.
• Năng lực tự chủ và tự học: biết lắng nghe và chia sẻ ý kiến cá nhân với bạn, nhóm và GV. Tích cực tham gia các hoạt động trong lớp.
• Giải quyết vấn đề và sáng tạo: biết phối hợp với bạn bè khi làm việc nhóm, tư duy logic, sáng tạo khi giải quyết vấn đề.

Năng lực đặc thù

• Nhận biết, phân tích và sửa được các lỗi về thành phần câu, từ đó có ý thức viết câu đúng ngữ pháp.

3. Phẩm chất

• Chăm chỉ, có ý thức vận dụng kiến thức vào tạo lập văn bản.

1. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
2. Đối với giáo viên

• Giáo án;
• Phiếu bài tập, trả lời câu hỏi;
• Bảng phân công nhiệm vụ cho học sinh hoạt động trên lớp;
• Bảng giao nhiệm vụ học tập cho học sinh ở nhà;

2. Đối với học sinh

• SGK, SBT Ngữ văn 11.
• Soạn bài theo hệ thống câu hỏi hướng dẫn học bài, vở ghi.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

1. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
2. Mục tiêu: Tạo hứng thú cho HS, huy động tri thức nền, thu hút HS sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ học tập tạo tâm thế tích cực cho HS khi vào bài học.
3. Nội dung: GV hướng dẫn HS thảo luận nhóm nhỏ (4 – 6 HS) trong 10 phút, phát hiện và sửa lỗi về thành phần câu.
4. Sản phẩm: Câu trả lời của HS.
5. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV hướng dẫn HS thảo luận nhóm nhỏ (4 – 6 HS) trong 10 phút, thực hiện yêu cầu sau: Giả sử em nhận được một bản thảo bài tản văn để biên tập và sau đó đăng lên báo Hoa Học Trò. Dựa vào những kiến thức đã học ở bài thực hành tiếng Việt: Lỗi về thành phần câu về cách sửa (lỗi thiếu chủ ngữ, thiếu vị ngữ, ngắt câu chưa hợp lý…), em hãy đọc bài tản văn, tìm lỗi và sửa lại để có được bài tản văn hoàn thiện nhất có thể.

- GV phát bản in bài tản văn cho HS:

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS huy động tri thức nền, trải nghiệm cá nhân thực hiện yêu cầu được giao.

- GV quan sát, hỗ trợ HS thực hiện (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện các nhóm HS trình bày kết quả thảo luận.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, đặt câu hỏi (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá.

- Gợi mở: Những lỗi sai về thành phần câu và cách sửa trong đoạn tản văn trên là:

* Lỗi ngắt câu:

+ “Khi lớn lên, mỗi người đều sẽ phải đi xa trên hành tình tự hoàn thiện bản thân ấy đôi lần ta vẫn hoài niệm về quá khứ về mái trường đầy phượng vĩ rực lửa của mùa hạ năm nào”. ð Câu quá dài, cần phải ngắt câu bằng những dấu câu hợp lý.

ð Sửa lại: Khi lớn lên, mỗi người đều sẽ phải đi xa, trên hành tình tự hoàn thiện bản thân ấy đôi lần ta vẫn hoài niệm về quá khứ, về mái trường đầy phượng vĩ rực lửa của mùa hạ năm nào. 

+ Thanh xuân, mấy ai, không mơ hồ, không đôi lần lạc đường để đến, khi nhìn lại thì năm tháng ấy cũng trôi tuột mất rồi. ð Ngắt câu chưa hợp lý.

ð Sửa lại: Thanh xuân, mấy ai không mơ hồ, không đôi lần lạc đường để đến khi nhìn lại thì năm tháng ấy cũng trôi tuột mất rồi. 

* Lỗi không có chủ ngữ:

+ “Cuốn theo đời tấp nập, mưu sinh ngược xuôi, đôi ba lần "dọn dẹp" rồi để quên kỉ niệm nơi ngăn kéo quá khứ”.

ð Sửa lại: Dòng đời tấp nập, mưu sinh ngược xuôi có ai dám cá không đôi ba lần "dọn dẹp" rồi để quên kỉ niệm nơi ngăn kéo quá khứ.

+ “Chẳng thế trách cũng không thở than, quy luật của cuộc đời rồi”.

ð Sửa lại: Ta chẳng thế trách cũng không thở than, vì đó là quy luật của cuộc đời rồi.

+ “Nhớ nhớ, quên quên”.

ð Sửa lại: Nhớ nhớ, quên quên – con người vẫn luôn tự dày xéo mình trong muôn vàn câu hỏi tại sao, luyến tiếc cũng theo thời gian mà ngấm ngầm tan biến.

- Bản hoàn thiện:

- GV dẫn dắt vào bài học mới: Trong quá trình tạo lập văn bản, chúng ta không tránh khỏi việc mắc lỗi về thành phần câu, có thể là thiếu chủ ngữ, thiếu vị ngữ hay dùng dấu câu chưa hợp lý… Trong bài Thực hành tiếng việt ngày hôm nay, chúng ta sẽ tiếp tục cùng nhau luyện tập bài Lỗi về thành phần câu và cách sửa để có thể nhận biết và hạn chế những lỗi sai này trong quá trình viết bài nhé!

1. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tìm hiểu về lý thuyết

1. Mục tiêu: Củng cố kiến thức, lý thuyết về Lỗi về thành phần câu và cách sửa.
2. Nội dung: HS sử dụng SGK, quan sát, chắt lọc kiến thức trả lời những câu hỏi liên quan đến bài học.
3. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS và chuẩn kiến thức của GV.
4. Tổ chức thực hiện:

1. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP
2. Mục tiêu: HS củng cố, mở rộng kiến thức đã học về
3. Nội dung: Sử dụng SGK, kiến thức đã học để trả lời các câu hỏi liên quan đến
4. Sản phẩm: Câu trả lời của HS và chuẩn kiến thức của GV.
5. Tổ chức thực hiện

Nhiệm vụ 1: Luyện tập về lỗi thành phần câu và cách sửa

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS làm những bài tập sau:

Bài 1. Dưới đây là một số lỗi trên báo chí được liệt kê trong sách “Lỗi ngữ pháp và cách khắc phục". Em hãy phân tích và sửa những lỗi đó.

1. a) Là một người con của vùng Kinh Bắc, âm nhạc của ông luôn thể hiện những giai điệu đậm đà của dân ca quan họ.
2. b) Là hoạ sĩ chuyên về sơn mài, tranh của ông mang cốt cách trang trọng nhưng cũng thật duyên dáng.
3. c) Đống trái cây vừa được chuyển đi hết lại được chở ùn ùn từ trong rẫy ra.
4. d) Trong đội hình có ba cầu thủ người Hàn Quốc vốn là một cường quốc bóng đá ở châu Á.

Bài 2: Hãy phân tích và sửa những lỗi dưới đây:

1. a) Nhìn lên những câu đối treo trang trọng, được viết theo kiểu thư pháp. Mọi người lại nhớ đến bài thơ “Ông đồ” của Vũ Đình Liên.
2. b) Toà soạn đang phối hợp vận động nhiều nguồn tài trợ khác. Để tiếp tục hỗ trợ cho các chương trình từ thiện của Hội Bảo trợ bệnh nhân nghèo thành phố.
3. c) Mặc dù Nhà nước đã có chính sách về kinh tế trang trại, tưởng như mọi “rào chắn” đã được tháo dỡ. Thế nhưng bà con vẫn gặp rất nhiều khó khăn.
4. d) Chăm lo cho trẻ đến trường là trách nhiệm chung của toàn xã hội. Song không thể phủ nhận vai trò chính của người thầy trong việc tạo cho trẻ niềm vui thích, sự hứng thủ trong học tập. Xây dựng môi trường học thân thiện cho học sinh nhằm giúp các em phát huy tiềm năng trong học tập cũng như sinh hoạt, giao tiếp.("")

Bài 3: Lỗi chung của các câu dưới đây là gì? Nêu cách sửa những lỗi đó.

1. a) Trong tai nạn giao thông này đã cho ta thấy rõ tác hại của rượu bia.
2. b) Mới đây, qua điều tra chiều cao của học sinh trung học phổ thông cho thấy: nam cao 1,63 — 1,67 mét; nữ cao: 1,53 – 1,55 mét.
3. c) Qua bài viết “Tôi có một giấc mơ” của Mác-tin Lu-thơ Kinh đã góp thêm một tiếng nói về quyền bình đẳng của các dân tộc trên thế giới.
4. d) Nhìn căn phòng ước chưa đầy 16 mét vuông nhưng được chia làm ba phần, nơi tôi đang ngồi có hai chiếc bàn dài dùng làm nơi nghỉ của giáo viên trong giờ ra chơi.)

Bài 4: Tìm và sửa các lỗi về thành phần câu trong đoạn văn dưới đây của học sinh:

“Chí Phèo, một hình tượng mang tính bi kịch. Qua nhân vật Chí Phèo cho ta thấy một hình tượng không chỉ là bi kịch thuần tuý mà còn là bi kịch tăng tiến điển hình.