Soạn mới giáo án Ngữ văn 8 cánh diều bài 6 Nói và nghe: Trình bày ý kiến về một vấn đề xã hội

HOẠT ĐỘNG CỦA GV- HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu về kiểu bài, lưu ý và chuẩn bị cho bài nói nghe

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS đọc SGK và trả lời, nhắc lại các kiến thức đã được học ở bài 1: Truyện ngắn về các vấn đề sau:

+ Thế nào là trình bày ý kiến về một vấn đề xã hội?

+ Để trình bày ý kiến về một vấn đề xã hội, ta cần lưu ý những nội dung gì?

- GV dành khoảng 5 phút cho HS tự soát lại nội dung bài nói đã chuẩn bị ở nhà (dựa trên hướng dẫn của SHS và những nhiệm vụ được GV giao thực hiện trước đó).

- GV hướng dẫn:

a) Lựa chọn đề bài (ví dụ với đề bài 2: Suy nghĩ của em về thái độ cần có của người lớn đối với ước mơ của trẻ em sau khi đọc văn bản “Trong mắt trẻ” (trích Hoàng tử bé – Ê-xu-pe-ri))

- Xem lại đoạn trích Trong mắt trẻ của Ê-xu-pe-ri

- Xác định đối tượng nghe, bối cảnh trình bày để chuẩn bị nội dung phù hợp

- Chuẩn bị các phương tiện như tranh, ảnh, video, … (nếu có)

b) Tìm ý và lập dàn ý

- Tìm ý cho bài trình bày bằng cách đặt và trả lời các câu hỏi:

+ Đoạn trích Trong mắt trẻ kể lại chuyện gì?

+ Nội dung đoạn trích đặt ra vấn đề thái độ cần có của người lớn đối với ước mơ của trẻ em như thế nào?

+ Ước mơ của trẻ em có đặc điểm gì?

+ Thái độ của người lớn đối với ước mơ của trẻ em có thể khác nhau như thế nào? Biểu hiện cụ thể ra sao?

+ Theo em, cần ủng hộ và phê phán những thái độ nào? Vì sao?

+ Em sẽ làm gì để thuyết phục người lớn có thái độ tích cực với ước mơ của bản thân?

- GV yêu cầu HS lập dàn ý, tổ chức hệ thống các ý theo ba phần:

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS nghe câu hỏi, thảo luận nhóm và hoàn thành yêu cầu.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện HS trình bày kết quả trước lớp, yêu cầu cả lớp nghe và nhận xét, góp ý, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức và ghi lên bảng.

1. Thế nào là trình bày ý kiến về một vấn đề xã hội?

- Trình bày ý kiến về một vấn đề xã hội là nêu rõ ý kiến (quan điểm) của người nói, sử dụng các luận điểm xác đáng và bằng chứng tin cậy, cụ thể nhằm thuyết phục người nghe về một vấn đề xã hội.

- Vấn đề xã hội có thể là một câu hỏi cần trả lời, một điều cần giải quyết, một hiện tượng tích cực hoặc tiêu cực hay vừa có mặt tích cực vừa có mặt tiêu cực trong cuộc sống

- Có rất nhiều vấn đề cần trao đổi, chẳng hạn như:

+ Ngưỡng mộ và mê muội thần tượng

+ Học sinh cấp trung học cơ sở sử dụng xe gắn máy phân phối lớn đến trường

+ Cần biết lựa chọn sách để đọc

+ Thái độ cần có của người lớn đối với ước mơ của trẻ em được rút ra sau khi đọc xong văn bản Trong mắt trẻ (Ê-xu-pe-ri)

+ Sau khi đọc xong đoạn trích Người thầy đầu tiên của Ai-ma-tốp, em có suy nghĩ gì về quê hương, người thầy và mái trường tuổi thơ?

+…

2. Lưu ý

3. Chuẩn bị nói và nghe

a) Lựa chọn đề bài

b) Tìm ý và lập dàn ý

* Tìm ý

* Lập dàn ý

- Mở đầu: Nêu được vấn đề cần trình bày.

- Nội dung chính: Lần lượt trình bày các nội dung tìm được trong mục tìm ý:

+ Nội dung văn bản Trong mắt trẻ và vấn đề ước mơ của trẻ em

+ Đặc điểm ước mơ của trẻ em

+ Biểu hiện cụ thể về sự khác nhau giữa thái độ của người lớn với ước mơ của trẻ em

+ Nguyên nhân cần phê phán hoặc ủng hộ đối với từng thái độ nêu trên

- Kết thúc:

+ Khái quát y snghĩa vấn đề

+ Hành xử phù hợp của trẻ em khi đối diện với thái độ của người lớn với ước mơ của bản thân

HOẠT ĐỘNG CỦA GV- HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 2: Thực hành nói và nghe

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV lưu ý HS một số vấn đề: Hoạt động nói và nghe cần đảm bảo được các yêu cầu sau:

* Người nói

-  Nội dung trình bày:

+ Vấn đề trình bày được nêu rõ ràng, cụ thể.

+ Nội dung phong phú, có trọng tâm, trình bày lô gích; lí lẽ và bằng chứng làm nổi bật được vấn đề.

+ Nội dung giải đáp thắc mắc cụ thể, ngắn gọn, thoả đáng

- Hình thức trình bày:

+ Bài trình bày có bố cục rõ ràng.

+ Sử dụng công cụ, thiết bị hỗ trợ phù hợp.

+ Có sự sáng tạo trong trình bày.

- Tác phong, thái độ trình bày:

+ Phong thái tự tin, tôn trọng người nghe, sử dụng ngôn ngữ cơ thể sinh động, phù hợp.

+ Nói trôi chảy, mạch lạc, không bị ngắt quãng, hoặc không có những từ ngữ chêm xen (à, ờ, thì, mà, là,…).

+ Tốc độ nói vừa phải, có nhấn giọng ở những nội dung quan trọng.

+ Giải đáp thắc mắc cụ thể, ngắn gọn, thỏa đáng.

+ Bảo đảm yêu cầu về thời gian trình bày.

* Người nghe

- Lắng nghe, xác định và ghi lại các thông tin chính của bài trình bày; những nội dung cần hỏi lại.

- Thể hiện thái độ chú ý lắng nghe; sử dụng các yếu tố cử chỉ, nét mặt, ánh mắt để khích lệ người nói.

- Hỏi lại những điểm chưa rõ (nếu cần); có thể trao đổi thêm quan điểm cá nhân về nội dung của bài trình bày.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS luyện tập bài nói.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận hoạt động và thảo luận

- HS trình bày kết quả trước lớp, GV yêu cầu cả lớp nghe và nhận xét, góp ý, bổ sung và hoàn thiện bảng kiểm theo phiếu dưới đây

Bước 4: Đánh giá kết quả HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức 

2. Nói và nghe