Soạn mới giáo án Ngữ văn 8 cánh diều bài 8 Viết: Nghị luận về một vấn đề của đời sống

HOẠT ĐỘNG CỦA GV- HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu về kiểu bài và những lưu ý

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập cho HS

GV yêu cầu HS dựa vào nội dung SHS cùng kiến thức đã chuẩn bị trước đó trả lời câu hỏi:

- Thế nào là kiểu bài nghị luận về một vấn đề của đời sống?

- Theo em, một bài văn nghị luận về một vấn đề của đời sống cần phải lưu ý những điều gì?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

HS nghe câu hỏi, thảo luận nhóm và hoàn thành yêu cầu.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận hoạt động và thảo luận

GV mời đại diện HS trình bày kết quả trước lớp, yêu cầu cả lớp nghe và nhận xét, góp ý, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả HS thực hiện nhiệm vụ học tập

GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức è Ghi lên bảng.

1. Thế nào là viết bài văn nghị luận về một vấn đề của đời sống?

Viết bài văn nghị luận về một vấn đề của đời sống là trình bày ý kiến của người viết về một vấn đề. Vấn đề của đời sống có thể là một hiện tượng cụ thể có thật, có thể là một tư tưởng, đạo lí. Bài nghị luận về một tư tưởng, đạo lí là bài văn thường tập trung làm sáng tỏ nội dung và ý nghĩa của một nhận định, một ý kiến về tư tưởng, tình cảm hay quan niệm về lối sống, cách ứng xử, … Đề văn về tư tưởng, đạo lí thường nhân một câu danh ngôn, tục ngữ, ca dao, … nào đó để nên lên yêu cầu

2. Lưu ý đối với bài văn nghị luận về một tư tưởng, đạo lí

- Tìm hiểu kĩ nội dung, ý nghĩa của tư tưởng đạo lí được nêu trong đề

- Trình bày rõ ý kiến (đồng tình hay phản đối) của người viết về tư tưởng, đạo lí ấy và giải thích vì sao

- Tìm ý và lập dàn ý cho bài viết: Căn cứ vào đề để xác định cách tìm ý cho phù hợp (đặt câu hỏi, suy luận, so sánh)

- Sử dụng lí lẽ và bằng chứng phù hợp để làm rõ ý kiến, tăng sức thuyết phục cho bài viết

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 2: Thực hành viết theo các bước

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV cho HS tự nghiên cứu phần Thực hành trang 73

- GV hướng dẫn HS:

2.1.  Thực hành viết theo các bước

Đề bài: “Suy nghĩ về câu nói của danh tướng Trần Bình Trọng: “Ta thà làm ma nước Nam chứ không thèm làm vương đất Bắc”

a. Chuẩn bị

- Đọc và tìm hiểu đề để biết các thông tin chính trước khi viết

- Xác định yêu cầu đề, xem lại định hướng viết bài văn nghị luận về một tư tưởng, đạo lí

- Tìm hiểu nội dung, ý nghĩa câu nói của danh tướng Trần Bình Trọng

b.Tìm ý, lập dàn ý

Tìm ý:

- Tìm ý bằng cách trả lời các câu hỏi sau:

+ Câu nói của Trần Bình Trọng có ý nghĩa gì?

+ Câu nói thể hiện tư tưởng, đạo lí sống nào? Tại sao có thể nói như vậy?

+ Tư tưởng, đạo lí đó đã được thể hiện như thế nào (trong cuộc sống, văn học, nghệ thuật, lịch sử, …)

+ Giá trị của tư tưởng, đạo lí sống vừa nêu là gì? Cần phê phán những biểu hiện ngược lại với giá trị tư tưởng, đạo lí sống trên như thế nào?

- GV hướng dẫn HS lập dàn ý cho bài văn.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS nghe yêu cầu, thực hiện theo các bước để viết bài.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận hoạt động và thảo luận

- GV gọi HS trình bày phần chuẩn bị.

- Các HS khác góp ý, bổ sung cho bạn.

Bước 4: Đánh giá kết quả HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức è ghi lên bảng.

2.1. Thực hành viết theo các bước

Đề bài: “Suy nghĩ về câu nói của danh tướng Trần Bình Trọng: “Ta thà làm ma nước Nam chứ không thèm làm vương đất Bắc”

a. Chuẩn bị

b. Tìm ý và lập dàn ý

- Mở bài:

Giới thiệu vấn đề: Có rất nhiều người anh hùng sẽ sống mãi với nbững hành động và lời nói bất hủ. Một trong những con người ấy là danh tướng Trần bình Trọng. Câu nói của ông: “Ta thà làm ma nước Nam chứ không thèm làm vương đẩt Bắc” đến nay vẫn còn gợi cho chúng ta nhiều suy nghĩ

- Thân bài: Phát triển các ý làm rõ cho vấn đề nêu ở mở bài:

Giải thích câu nói:

+ Câu nói “Ta thà làm ma nước Nam  chứ không thèm làm vương đất Bắc” có ý nghĩa gì?

+ Tại sao “thà làm ma nước Nam chứ không thèm làm vương đất Bắc”?

Chứng minh tính đúng đắn của câu nói:

+ Các bằng chứng từ cuộc sống và lịch sử

+ Các bằng chứng từ thơ văn, nghệ thuật

Bình luận câu nói:

+ Khẳng định ý nghĩa và giá trị của câu nói

+ Phê phán tư tưởng, đạo lí sống ngược lại

- Kết bài: Tổng hợp lại các ý đã nêu:

+ Câu nói thể hiện khí phách và tinh thần gì của danh tướng nhà Trần?

+ Nêu bài học cho thế hệ trẻ ngày nay

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 3: Viết bài

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

Dựa vào dàn ý để viết bài văn nghị luận về một tư tưởng, đạo lí. Bài văn (viết trên lớp hoặc ở nhà) cần lưu ý:

- Cách làm bài nghị luận về một tư tưởng, đạo lí

- Quan hệ giữa ý kiến, lí lẽ và bằng chứng trong bài văn nghị luận

- Giữa các đoạn văn cần có câu chuyển đoạn

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS nghe yêu cầu, thực hiện theo các bước để viết bài.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận hoạt động và thảo luận

- Học sinh hoàn thành VB.

Bước 4: Đánh giá kết quả HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

c. Viết bài