Soạn mới giáo án Ngữ văn 8 cánh diều bài 6 Viết: Phân tích một tác phẩm truyện

HOẠT ĐỘNG CỦA GV- HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu về kiểu bài và những lưu ý

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập cho HS

GV yêu cầu HS dựa vào nội dung SHS cùng kiến thức đã chuẩn bị trước đó trả lời câu hỏi:

- Thế nào là kiểu bài phân tích một tác phẩm truyện?

- Theo em, một bài văn phân tích một tác phẩm truyện cần phải lưu ý những điều gì?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

HS nghe câu hỏi, thảo luận nhóm và hoàn thành yêu cầu.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận hoạt động và thảo luận

GV mời đại diện HS trình bày kết quả trước lớp, yêu cầu cả lớp nghe và nhận xét, góp ý, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả HS thực hiện nhiệm vụ học tập

GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức è Ghi lên bảng.

1. Thế nào là kiểu bài phân tích một tác phẩm truyện?

Phân tích một tác phẩm truyện là kiểu bài nghị luận văn học mà trong đó, người viết dùng lí lẽ và bằng chứng để làm rõ một số đặc điểm về nội dung và nghệ thuật của tác phẩm. Bài viết phải nêu được chủ đề; dẫn ra và phân tích được tác dụng của một số nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật được dùng trong tác phẩm; từ đó, nêu lên nhận xét, đánh giá về những nét đặc sắc này.

2. Lưu ý đối với việc phân tích một tác phẩm truyện

- Việc phân tích và nhận xét, đánh giá về truyện phải bám sát nội dung, hình thức của tác phẩm.

- Trước khi viết, cần tìm ý và lập dàn ý. Căn cứ vào đề bài để xác định cách tìm ý cho phù hợp (đặt câu hỏi hoặc suy luận)

- Các nhận xét, đánh giá trong bài văn về tác phẩm truyện, đặc biệt là các nét đặc sắc nghệ thuật, phải rõ ràng, đúng đắn, có lí lẽ và bằng chứng thuyết phục. Nên kết hợp nêu các yếu tố cần phân tích với việc phát biểu những nhận xét, cảm nghĩ của bản thân về yếu tố ấy.

- Bài văn phân tích tác phẩm truyện cần có bố cục mạch lạc, lời văn chuẩn xác, gợi cảm.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 2: Thực hành viết theo các bước

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV cho HS tự nghiên cứu phần Thực hành trang 27

- GV hướng dẫn HS:

Đề bài: “Phân tích truyện ngắn Lão Hạc của Nam Cao”

a. Chuẩn bị

- Xem lại nội dung đọc hiểu văn bản Lão Hạc của Nam Cao

- Nắm vững các thông tin liên quan đến tác phẩm

b.Tìm ý, lập dàn ý

Tìm ý:

- Tìm ý cho bài viết bằng cách đặt và trả lời các câu hỏi:

+ Nhan đề văn bản và cốt truyện của tác phẩm Lão Hạc có gì đặc sắc?

+ Chủ đề của truyện là gì?

+ Ấn tượng chung sau khi em đọc xong văn bản là như thế nào?

+ Nét đặc sắc và tác dụng của một số yếu tố hình thức trong truyện là gì?

+ Có thể rút ra bài học gì từ tác phẩm?

+ Với em, điều gì sâu sắc và đáng nhớ nhất sau khi đọc truyện?

+ …

- GV hướng dẫn HS lập dàn ý cho bài văn.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS nghe yêu cầu, thực hiện theo các bước để viết bài.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận hoạt động và thảo luận

- GV gọi HS trình bày phần chuẩn bị.

- Các HS khác góp ý, bổ sung cho bạn.

Bước 4: Đánh giá kết quả HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức è ghi lên bảng.

2.Thực hành viết theo các bước

Đề bài: “Phân tích truyện ngắn Lão Hạc của Nam Cao”

a. Chuẩn bị

b. Tìm ý và lập dàn ý

- Mở bài: giới thiệu nhan đề, tác giả, thể loại và nhận xét chung về tác phẩm

- Thân bài

Nêu chủ đề và phân tích các biểu hiện làm rõ chủ đề của tác phẩm:

+ Phân tích nhan đề và đặc sắc của cốt truyện trong việc làm sáng tỏ chủ đề

+ Phân tích các nhân vật nhằm làm rõ chủ đề của truyện

* Nhân vật lão Hạc (các chi tiết về hoàn cảnh, hành động, việc làm, cử chỉ, lời nói…) trong mối quan hệ với các nhân vật khác: con trai, ông giáo, “cậu Vàng”,…

* Nhân vật ông giáo (Ông giáo là người thế nào, những chi tiết nào thể hiện điều đó?...)

+ Phân tích tác dụng của các nét đặc sắc nghệ thuật trong truyện: nghệ thuật khắc họa đặc điểm tính cách nhân vật, bút pháp miêu tả (ngoại hình và nội tâm), lựa chọn chi tiết giàu ý nghĩa, lời văn giản dị, tự nhiên,…

- Kết bài: Nhận xét khái quát về giá trị nội dung và nghệ thuật của truyện. Nêu tác động của truyện đối với cá nhân người viết bài.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 3: Viết bài

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

Dựa vào dàn ý để viết bài văn phân tích một tác phẩm truyện. Bài văn (viết trên lớp hoặc ở nhà) cần lưu ý:

- Dựa vào dàn ý đã làm để luyện tập kỹ năng viết bài

- Lần lượt phân tích các yếu tố đặc sắc của truyện theo trình tự hợp lí. Với mỗi yếu tố, cần chú ý điểm nổi bật, bằng chứng kèm theo và tác dụng của chúng

- Trong khi phân tích, chú ý tạo điểm nhấn cho yếu tố hình thức được phân tích bằng những đánh giá, nhận xét xác đáng, tinh tế

- Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS nghe yêu cầu, thực hiện theo các bước để viết bài.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận hoạt động và thảo luận

- Học sinh hoàn thành VB.

Bước 4: Đánh giá kết quả HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

c. Viết bài