Soạn văn 7 kết nối tri thức ngắn nhất bài 4: Đọc Gò me

[toc:ul]

I. Câu hỏi trong bài học

1. CÂU HỎI TRƯỚC KHI ĐỌC

Câu 1: Em biết những bài thơ nào viết về miền đất Nam Bộ? Hãy đọc cho cả lớp nghe một đoạn thơ mà em yêu thích.

Câu 2: Chia sẻ những điều em biết về vẻ đẹp của miền đất này.

2. CÂU HỎI ĐỌC VĂN BẢN

Câu 1: Em hãy cho biết ánh sáng, âm thanh và không gian miền quê Gò Me?

Câu 2: Em hãy nhận xét những chi tiết miêu tả các cô gái Gò Me?

Câu 3: Em hãy nhận xét những chi tiết miêu tả thiên nhiên Gò Me?

3. CÂU HỎI SAU KHI ĐỌC

Câu 1: Qua nỗi nhớ của nhà thơ - một người con phải sống xa quê - cảnh sắc Gò Me hiện lên như thế nào?

Câu 2: Hình ảnh người dân Gò Me được tác giả khắc hoạ qua những chi tiết nào? Những chi tiết đó gợi cho em cảm nhận gì về con người nơi đây?

Câu 3: Nhớ đến Gò Me, tác giả nhớ da diết điệu hò quê hương. Việc nhà thơ hai lần dẫn lại câu hò gợi cho em suy nghĩ gì?

Câu 4: Bài thơ Gò Me có nhiều hình ảnh sinh động, giàu sức gợi. Em thích những hình ảnh nào? Vì sao?

Câu 5: Nêu cảm nhận của em về tình cảm của tác giả đối với quê hương đất nước được thể hiện trong bài thơ.

Câu 6: Nhà thơ lấy tên một vùng đất làm nhan đề bài thơ. Hãy kể tên một số tác phẩm mà em đã học, đã đọc cũng có cách đặt nhan đề tương tự.

VIẾT KẾT NỐI VỚI ĐỌC

Viết đoạn văn (khoảng 5 - 7 câu) nêu cảm nhận của em về đoạn thơ từ Ôi, thuở ấu thơ đến Lá xanh như dải lụa mềm lửng lơ.

II. Soạn bài siêu ngắn: Đọc Gò Me

1. CÂU HỎI TRƯỚC KHI ĐỌC 

Câu 1: – Em biết những bài thơ viết về Nam bộ như: Gửi Nam Bộ Mến Yêu (Xuân Diệu), Gói đất miền Nam (Xuân Miễu). Đây là đoạn thơ em thích nhất:

Nhưng miền Nam hỡi! lắng nghe

Non sông, Tổ quốc luôn kề gần bên;

Sức ngày đã thắng bóng đêm,

Sáng trời sẽ sáng đều trên đất này.

“Thành đồng Tổ quốc” vững xây,

Lời cha ghi giữa nếp bay cờ hồng.

Từ ngày chiếc gậy tầm vông,

Cài răng lược, giữ ruộng đồng về ta;

Nó giành, ta lại giật ra,

Tấc sông, tấc đất hoà pha máu đào:

Lòng giữ chắc, chí nêu cao,

Bom rơi đạn nổ ào ào, chẳng lay!

Hoà bình càng siết chặt tay

Giữ liền ruộng đất, trời mây, cõi bờ;

Giữ nguyên sông núi cụ Hồ,

Ngàn năm Nam Bộ cơ đồ Việt Nam!

(Gửi Nam Bộ Mến Yêu - Xuân Diệu)

Câu 2: Nam Bộ là vùng đất cuối cùng phía Nam của đất nước, nằm trong lưu vực hai con sông Đồng Nai và Cửu Long, chủ yếu ở vùng hạ lưu hai con sông lớn này. Nam Bộ nằm rất gần biển Đông, là một vùng châu thổ màu mỡ với nhiều cửa sông đổ ra biển. Chính điều này đã tạo nên một Nam Bộ trù phú. Do đó hình thành nền văn hóa sông nước và miệt vườn cho vùng Nam Bộ. Trong mấy trăm năm định hình và phát triển, Nam Bộ đã tạo nên cho mình những giá trị văn hóa vật chất và tinh thần vô cùng phong phú, độc đáo và một bản sắc rất riêng so với các vùng miền khác. Người Nam Bộ đều yêu nước nồng nàn, hào phóng, hiếu khách, trọng nghĩa khinh tài, ngang tàng nhưng khẳng khái.

2. CÂU HỎI ĐỌC VĂN BẢN

Câu 1: Ánh sáng, âm thanh và không gian miền quê Gò Me: 

- Ánh sáng: Đốm hải đăng tắt, lóe đêm đêm. 

- Âm thanh: Leng keng nhạc ngựa ngược lên chợ Gò. 

- Không gian: Ruộng vây quanh bốn mùa gió mát. Lúa Nàng keo chói rực mặt trời. Ao làng trăng tắm, mây bơi. Nước trong như nước mắt người tôi yêu. Lao xao vườn mía. Mái lá khoan thai thở làn khói nhẹ. 

Câu 2: Nhận xét những chi tiết miêu tả các cô gái Gò Me: Những chị, những em má núng đồng tiền. Nọc cấy, tay tròn, nghiêng nón làm duyên. Véo von hát điệu cổ truyền

-> Là những cô giá đẹp, duyên dáng, hát hay. 

Câu 3: Nhận xét những chi tiết miêu tả thiên nhiên Gò Me: Me non cong vắt lưỡi liềm. Lá xanh như dải lụa mềm lửng lơ. Có chim cu gáy giữa trưa thanh nồng. Tiếng ai vút đầu bông lúa chín. Gió dìu vương xao xuyến bờ tre. 

-> Khung cảnh thiên nhiên Gò Me thơ mộng, bình dị, có me, có lúa chín, có tiếng chim hót véo von. 

3. CÂU HỎI SAU KHI ĐỌC

Câu 1: - Qua nỗi nhớ của nhà thơ cảnh sắc Gò Me hiện lên rất sinh động và chi tiết. Gò Me được hiện lên từ vị trí địa lý là gần biển rồi tiếp tục được hiện lên với các hình ảnh đã rất thân thuộc với tác giả như: ngọn hải đăng, con đê, nhạc ngựa, ruộng đồng, ao làng, vườn mía, câu hát… Tất cả đã tạo lên một bức tranh quê sinh động, đầy màu sắc với sức sống tràn trề, tươi vui.

Câu 2: Hình ảnh người dân Gò Me được tác giả khắc hoạ qua những chi tiết như:

+ Những chị, những em má núng đồng tiền

Nọc cấy, tay tròn, nghiêng nón làm duyên

+ Véo von điệu hát cổ truyền

+ Ôi, thuở ấu thơ

Cắt cỏ, chăn bò

Gối đầu lên áo

Năm dưới hàng me, nghe tre thổi sáo

Lòng nghe theo bướm, theo chim

+ Tôi nằm trên võng mẹ đưa

Có chim cu gáy giữa trưa hanh nồng

+ Chị tôi, má đỏ thẹn thò

Giã me bên trã canh cua ngọt ngào.

- Những chi tiết khắc họa hình ảnh con người Gò Me làm cho em cảm thấy họ là những người rất giản dị, cởi mở, đáng yêu. Cuộc sống của họ cũng luôn có sự tự do, những niềm vui, tiếng cười.

Câu 3: Việc nhà thơ hai lần dẫn lại câu hò gợi cho em cảm giác các điệu hò đã trở thành món ăn tinh thần không thể thiếu của mỗi người dân Gò Me. Có thể nói, câu hò, điệu hò đã cùng họ lớn lên và in sâu vào tâm trí của mỗi người dân nơi đây.

Câu 4: - Trong bài thơ Gò Me em rất thích hình ảnh:

“Con đê cát đỏ cỏ viền

Leng keng nhạc ngựa ngược lên chợ Gò.

Ruộng vây quanh,bốn mùa gió mát

Lúa làng keo chói rực mặt trời”

Và

“Những chị, những em má núng đồng tiền

Nọc cấy, tay tròn, nghiêng nón làm duyên

Véo von điệu hát cổ truyền

“- Hò… ơ… Trai Biên Hòa lụy gái Gò Me

Không vì sắc lịch,mà chỉ vì mê giọng hò”.

- Em thích hình ảnh thứ nhất vì nó mở ra một không gian rộng mênh mông, thoải mái với con đê, cỏ xanh, lúa vàng, gió mát… tất cả tạo nên một bức tranh quê rất yên ả, thanh bình khiến cho con người cảm thấy yêu thích và luôn muốn sống ở một nơi như vậy.

- Ở hình ảnh thứ 2, tác giả đã miêu tả về những người con gái Gò Me không chỉ xinh đẹp, duyên dáng, thanh lịch, chăm chỉ, khéo léo mà còn có giọng hò rất ngọt ngào. Những người con gái này cũng chính là những người làm tô thêm vẻ đẹp cho mảnh đất và con người vùng đất Gò Me – quê hương của tác giả.

Câu 5: Theo em, tác giả là một người luôn yêu quý và trân trọng quê hương đất nước của mình. Điều này được thể hiện bằng việc nhà thơ nhớ rất rõ vị trí địa địa lý quê mình, nhớ từng chi tiết như nhạc ngựa leng keng, nhớ vườn mía, bờ tre, cây me… những hình ảnh tuy rất quen thuộc, có thể bắt gặp ở rất nhiều nơi nhưng chính nó lại làm hiện lên quê hương trong tâm trí của tác giả. Đặc biệt, tác giả yêu và trân trọng quê hương của mình bởi ở đó là tuổi thơ gắn liền với những người thân thiết nhất của tác giả là mẹ, là chị.

Câu 6: Một số tác phẩm mà em đã học, đã đọc có cách đặt tên giống bài thơ là: Cô Tô (Nguyễn Tuân), Cù Lao Chàm (Nguyễn Mạnh Tuấn)…

VIẾT KẾT NỐI VỚI ĐỌC

Đoạn thơ là một khung cảnh hạnh phúc bình yên của tuổi thơ. Trong tâm trí tác giả, tuổi thơ được hiện lên là những buổi chăn bò, cắt cỏ là những lúc thảnh thơi nằm dưới hàng me, nghe tre thổi sáo. Tác giả tận hưởng niềm vui trẻ thơ với tiếng sáo du dương của bụi tre. Qua lăng kính tưởng tượng phong phú của mình, tác giả cũng hình dung, liên tưởng đến những quả me non giống như lưỡi liềm, lá me xanh giống như dải lụa mềm lửng lơ. Đây là cách liên tưởng rất thú vị và đầy tinh tế. Niềm vui tuổi thơ của tác giả bình dị nhưng ít ai có được. Sau này có đi xa, cuộc sống có đủ đầy thì những hình ảnh thuở ấy vẫn hiện nguyên trong lòng tác giả. 

III. Soạn bài ngắn nhất: Đọc Gò Me

1. CÂU HỎI TRƯỚC KHI ĐỌC

Câu 1: 

- Ánh sáng: Đốm hải đăng tắt, lóe đêm đêm. 

- Âm thanh: Leng keng nhạc ngựa ngược lên chợ Gò. 

- Không gian: Ruộng vây quanh bốn mùa gió mát. Lúa Nàng keo chói rực mặt trời. Ao làng trăng tắm, mây bơi. Nước trong như nước mắt người tôi yêu. Lao xao vườn mía. Mái lá khoan thai thở làn khói nhẹ. 

Câu 2: Những chị, những em má núng đồng tiền. Nọc cấy, tay tròn, nghiêng nón làm duyên. Véo von hát điệu cổ truyền

-> Là những cô giá đẹp, duyên dáng, hát hay. 

Câu 3: Me non cong vắt lưỡi liềm. Lá xanh như dải lụa mềm lửng lơ. Có chim cu gáy giữa trưa thanh nồng. Tiếng ai vút đầu bông lúa chín. Gió dìu vương xao xuyến bờ tre. 

-> Khung cảnh thiên nhiên Gò Me thơ mộng, bình dị, có me, có lúa chín, có tiếng chim hót véo von. 

3. CÂU HỎI SAU KHI ĐỌC

Câu 1: Cảnh sắc Gò Me hiện lên rất sinh động và chi tiết. Gò Me được hiện lên từ vị trí địa lý là gần biển rồi tiếp tục được hiện lên với các hình ảnh đã rất thân thuộc với tác giả như: ngọn hải đăng, con đê, nhạc ngựa, ruộng đồng, ao làng, vườn mía, câu hát… Tất cả đã tạo lên một bức tranh quê sinh động, đầy màu sắc với sức sống tràn trề, tươi vui.

Câu 2: 

+ Những chị, những em má núng đồng tiền

Nọc cấy, tay tròn, nghiêng nón làm duyên

+ Véo von điệu hát cổ truyền

+ Ôi, thuở ấu thơ

Cắt cỏ, chăn bò

Gối đầu lên áo

Năm dưới hàng me, nghe tre thổi sáo

Lòng nghe theo bướm, theo chim

+ Tôi nằm trên võng mẹ đưa

Có chim cu gáy giữa trưa hanh nồng

+ Chị tôi, má đỏ thẹn thò

Giã me bên trã canh cua ngọt ngào.

- Những chi tiết khắc họa hình ảnh con người Gò Me làm cho em cảm thấy họ là những người rất giản dị, cởi mở, đáng yêu. Cuộc sống của họ cũng luôn có sự tự do, những niềm vui, tiếng cười.

Câu 3: ợi cho em cảm giác các điệu hò đã trở thành món ăn tinh thần không thể thiếu của mỗi người dân Gò Me. Có thể nói, câu hò, điệu hò đã cùng họ lớn lên và in sâu vào tâm trí của mỗi người dân nơi đây.

Câu 4:

“Con đê cát đỏ cỏ viền

Leng keng nhạc ngựa ngược lên chợ Gò.

Ruộng vây quanh,bốn mùa gió mát

Lúa làng keo chói rực mặt trời”

Và

“Những chị, những em má núng đồng tiền

Nọc cấy, tay tròn, nghiêng nón làm duyên

Véo von điệu hát cổ truyền

“- Hò… ơ… Trai Biên Hòa lụy gái Gò Me

Không vì sắc lịch,mà chỉ vì mê giọng hò”.

- Em thích hình ảnh thứ nhất vì nó mở ra một không gian rộng mênh mông, thoải mái với con đê, cỏ xanh, lúa vàng, gió mát… tất cả tạo nên một bức tranh quê rất yên ả, thanh bình khiến cho con người cảm thấy yêu thích và luôn muốn sống ở một nơi như vậy.

- Ở hình ảnh thứ 2, tác giả đã miêu tả về những người con gái Gò Me không chỉ xinh đẹp, duyên dáng, thanh lịch, chăm chỉ, khéo léo mà còn có giọng hò rất ngọt ngào. Những người con gái này cũng chính là những người làm tô thêm vẻ đẹp cho mảnh đất và con người vùng đất Gò Me – quê hương của tác giả.

Câu 5: Cảm nhận của em về tình cảm của tác giả đối với quê hương đất nước: tác giả là một người luôn yêu quý và trân trọng quê hương đất nước của mình. Điều này được thể hiện bằng việc nhà thơ nhớ rất rõ vị trí địa địa lý quê mình, nhớ từng chi tiết như nhạc ngựa leng keng, nhớ vườn mía, bờ tre, cây me… những hình ảnh tuy rất quen thuộc, có thể bắt gặp ở rất nhiều nơi nhưng chính nó lại làm hiện lên quê hương trong tâm trí của tác giả. Đặc biệt, tác giả yêu và trân trọng quê hương của mình bởi ở đó là tuổi thơ gắn liền với những người thân thiết nhất của tác giả là mẹ, là chị.

Câu 6: Cô Tô (Nguyễn Tuân), Cù Lao Chàm (Nguyễn Mạnh Tuấn)…

VIẾT KẾT NỐI VỚI ĐỌC

Đoạn thơ là một khung cảnh hạnh phúc bình yên của tuổi thơ. Trong tâm trí tác giả, tuổi thơ được hiện lên là những buổi chăn bò, cắt cỏ là những lúc thảnh thơi nằm dưới hàng me, nghe tre thổi sáo. Tác giả tận hưởng niềm vui trẻ thơ với tiếng sáo du dương của bụi tre. Qua lăng kính tưởng tượng phong phú của mình, tác giả cũng hình dung, liên tưởng đến những quả me non giống như lưỡi liềm, lá me xanh giống như dải lụa mềm lửng lơ. Đây là cách liên tưởng rất thú vị và đầy tinh tế. Những niềm vui tuổi thơ của tác giải tuy giản dị nhưng ít ai có được. 

IV. Soạn bài cực ngắn: Đọc Gò Me

1. CÂU HỎI TRƯỚC KHI ĐỌC

Câu 1: 

- Đốm hải đăng tắt, lóe đêm đêm. 

- Leng keng nhạc ngựa ngược lên chợ Gò. 

- Ruộng vây quanh bốn mùa gió mát. Lúa Nàng keo chói rực mặt trời. Ao làng trăng tắm, mây bơi. Nước trong như nước mắt người tôi yêu. Lao xao vườn mía. Mái lá khoan thai thở làn khói nhẹ. 

Câu 2: Là những cô giá đẹp, duyên dáng, hát hay. 

Câu 3: Khung cảnh thiên nhiên Gò Me thơ mộng, bình dị, có me, có lúa chín, có tiếng chim hót véo von. 

3. CÂU HỎI SAU KHI ĐỌC

Câu 1: Cảnh sắc Gò Me hiện lên rất sinh động và chi tiết. Gò Me được hiện lên từ vị trí địa lý là gần biển rồi tiếp tục được hiện lên với các hình ảnh đã rất thân thuộc với tác giả.Tất cả đã tạo lên một bức tranh quê sinh động, đầy màu sắc với sức sống tràn trề, tươi vui.

Câu 2: 

+ Những chị, những em má núng đồng tiền

Nọc cấy, tay tròn, nghiêng nón làm duyên

+ Véo von điệu hát cổ truyền

+ Ôi, thuở ấu thơ

Cắt cỏ, chăn bò

Gối đầu lên áo

Năm dưới hàng me, nghe tre thổi sáo

Lòng nghe theo bướm, theo chim

+ Tôi nằm trên võng mẹ đưa

Có chim cu gáy giữa trưa hanh nồng

+ Chị tôi, má đỏ thẹn thò

Giã me bên trã canh cua ngọt ngào.

-> Con người Gò Me là những người rất giản dị, cởi mở, đáng yêu. Cuộc sống của họ cũng luôn có sự tự do, những niềm vui, tiếng cười.

Câu 3: Gợi cho em cảm giác các điệu hò đã trở thành món ăn tinh thần không thể thiếu của mỗi người dân Gò Me. 

Câu 4:

“Con đê cát đỏ cỏ viền

Leng keng nhạc ngựa ngược lên chợ Gò.

Ruộng vây quanh,bốn mùa gió mát

Lúa làng keo chói rực mặt trời”

Và

“Những chị, những em má núng đồng tiền

Nọc cấy, tay tròn, nghiêng nón làm duyên

Véo von điệu hát cổ truyền

“- Hò… ơ… Trai Biên Hòa lụy gái Gò Me

Không vì sắc lịch,mà chỉ vì mê giọng hò”.

- Em thích hình ảnh thứ nhất vì đó một bức tranh quê rất yên ả, thanh bình khiến cho con người cảm thấy yêu thích và luôn muốn sống ở một nơi như vậy.

- Ở hình ảnh thứ 2, Những người con gái này cũng chính là những người làm tô thêm vẻ đẹp cho mảnh đất và con người vùng đất Gò Me – quê hương của tác giả.

Câu 5: Tác giả là một người luôn yêu quý và trân trọng quê hương đất nước của mình. Điều này được thể hiện bằng việc nhà thơ nhớ rất rõ vị trí địa địa lý quê mình. Đặc biệt, tác giả yêu và trân trọng quê hương của mình bởi ở đó là tuổi thơ gắn liền với những người thân thiết nhất của tác giả là mẹ, là chị.

Câu 6: Cô Tô (Nguyễn Tuân), Cù Lao Chàm (Nguyễn Mạnh Tuấn)…

VIẾT KẾT NỐI VỚI ĐỌC

Đoạn thơ là một khung cảnh hạnh phúc bình yên của tuổi thơ. Trong tâm trí tác giả, tuổi thơ được hiện lên là những buổi chăn bò, cắt cỏ là những lúc thảnh thơi nằm dưới hàng me, nghe tre thổi sáo. Qua lăng kính tưởng tượng phong phú của mình, tác giả cũng hình dung, liên tưởng đến những quả me non giống như lưỡi liềm, lá me xanh giống như dải lụa mềm lửng lơ. Đây là cách liên tưởng rất thú vị và đầy tinh tế. Những niềm vui tuổi thơ của tác giải tuy giản dị nhưng ít ai có được.