Soạn mới giáo án KHTN 8 KNTT bài 34: Hệ hô hấp ở người

HĐ CỦA GV VÀ HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu cấu tạo của hệ hô hấp

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu HS quan sát hình 34.1

đọc thông tin SGK hoàn thành Phiếu học tập sau:

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS đọc thông tin mục I.1, thảo luận nhóm hoàn thành phiếu học tập.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- Đại diện nhóm phát biểu hoặc lên bảng trình bày.

- Các HS khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét phần trả lời.

- GV tổng quát lại kiến thức trọng tâm và yêu cầu HS ghi chép đầy đủ vào vở.

I. Cấu tạo và chức năng của hệ hô hấp

1. Cấu tạo của hệ hô hấp

(Đáp án phiếu học tập - ghi bên dưới

Nhiệm vụ 2: Tìm hiểu cấu tạo của hệ hô hấp

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ 

- GV yêu cầu HS quan sát hình 34.2 nghiên cứu thông tin mục I.2.a mô tả hoạt động của cơ, xương và sự thay đổi thể tích lồng ngực khi cử động hô hấp. 

- GV yêu cầu HS quan sát hình 34.3 nghiên cứu thông tin mục I.2.b trả lời câu hỏi SGK:

1. Quan sát hình 34.3 mô tả sự trao đổi khí ở phổi và ở tế bào.

2. Trình bày sự phối hợp chức năng của mỗi cơ quan thể hiện chức năng của cả hệ hô hấp

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS thảo luận nhóm quan sát hình ảnh 34.2, 34.3 nghiên cứu thông tin mục I.2 trả lời lần lượt các câu hỏi SGK

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- Đại diện nhóm phát biểu hoặc lên bảng trình bày.

- Các HS khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét phần trả lời.

- GV tổng quát lại kiến thức trọng tâm và yêu cầu HS ghi chép đầy đủ vào vở.

2. Chức năng của hệ hô hấp

a) Thông khí ở phổi

Trả lời câu hỏi

Hoạt động của cơ, xương và sự thay đổi thể tích lồng ngực khi cử động hô hấp. 

* Làm tăng thể tích lồng ngực:

+ Cơ liên sườn ngoài co → tập hợp xương ức và xương sườn có điểm tựa linh động sẽ chuyển động đồng thời theo 2 hướng: lên trên và ra 2 bên làm lồng ngực mở rộng ra 2 bên là chủ yếu.

+ Cơ hoành co → lồng ngực mở rộng thêm về phía dưới, ép xuống khoang bụng.

* Làm giảm thể tích lồng ngực:

+ Cơ liên sườn ngoài và cơ hoành không co nữa và dãn ra → làm lồng ngực thu nhỏ trở về vị trí cũ.

+ Ngoài ra còn có sự tham gia của một số cơ khác khi thở gắng sức.

b) Trao đổi khí ở phổi và tế bào

Trả lời câu hỏi

1. Ở phối và các tế bào, chất khí được trao đổi theo cơ chế khuếch tán. 

+ Sự trao đổi khí ở phổi xảy ra giữa máu và phế nang do sự chênh lệch nồng độ của khí O2 và CO2 màng phế nang và màng mao mạch rất mỏng. 

+ Sự trao đổi khí ở tế bào xảy ra giữa máu và tế bào do sự chênh lệch nồng độ của khí O2 và CO2 màng tế bào và màng mao mạch rất mỏng.

2. Mỗi cơ quan trong hệ hô hấp thực hiện một chức năng nhất định nhưng kết hợp lại sẽ đảm bảo chức năng của hệ hô hấp: Mũi ngăn bụi, làm ẩm và làm ấm không khí vào phổi; thanh quản có nắp thanh quản có thể cử động để đậy kín đường hô hấp khi nuốt thức ăn, ngăn không cho thức ăn đi vào đường dẫn khí; khí quản có lớp niêm mạc tiết chất nhầy, có nhiều lông rung chuyển động liên tục dẫn khí từ ngoài vào và giúp đẩy dị vật ra khỏi đường hô hấp; phế quản và tiểu phế quản dẫn khí vào phổi rồi đến phế nang; phế nang là nơi diễn ra quá trình trao đổi khí tại phổi, phế nang được bao bọc bởi hệ thống mạch máu dày đặc giúp quá trình trao đổi khí diễn ra được dễ dàng.

Kết luận

Hệ hô hấp ở người gồm đường dẫn khí và phổi.

Trong đường dẫn khí có các tuyến nhầy tiết ra dịch nhầy, có tác dụng cản bụi và tiêu diệt vi khuẩn. 

Phổi có nhiều phế nang, là nơi diễn ra quá trình trao đổi khí.

Nhóm:.......................................................Lớp:.................................................              

PHIẾU HỌC TẬP

CẤU TẠO CỦA HỆ HÔ HẤP

Quan sát hình 34.1, đọc thông tin SGK hoàn thành bảng sau:

HĐ CỦA GV VÀ HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV chia lớp thành 3 nhóm tìm hiểu nguyên nhân, triệu chứng của một số bệnh về phổi, đường hô hấp:

Nhóm 1: Viêm đường hô hấp

Nhóm 2: Viêm phổi

Nhóm 3: Lao phổi

- Yêu cầu HS thảo luận nhóm nêu biện pháp phòng chống bệnh về phổi, đường hô hấp

- Yêu cầu HS điều tra một số bệnh về đường hô hấp trong trường học hoặc địa phương, số lượng người mắc và đề xuất biện pháp phòng chống bệnh rồi hoàn thành thông tin điều tra theo mẫu Bảng 34.1.

(GV giao nhiệm vụ cho các nhóm HS điều tra ngoài giờ học và hoàn thành thông tin điều tra để nộp cho GV đánh giá vào tiết học sau.)

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS thảo luận nhóm, tìm hiểu thông tin SGK (hoặc internet, sách, báo,...) để hoàn thành nhiệm vụ được giao.

- Thảo luận nhóm đưa ra các biện pháp phòng chống bệnh về phổi, đường hô hấp theo kĩ thuật khăn trải bàn

- Lập kế hoạch và thực hiện điều tra một số bệnh về đường hô hấp trong trường học hoặc địa phương, số lượng người mắc và đề xuất biện pháp phòng chống bệnh rồi hoàn thành thông tin điều tra theo mẫu Bảng 34.1.

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

- Đại diện nhóm HS lên bảng trình bày kết quả thảo luận.

- Một số HS nhóm khác nhận xét, bổ sung cho bạn.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV nhận xét kết quả thảo luận nhóm, thái độ làm việc của các HS trong nhóm.

- GV tổng quát lại kiến thức trọng tâm và yêu cầu HS ghi chép đầy đủ vào vở.

II. Một số bệnh về phổi, đường hô hấp

- Tìm hiểu nguyên nhân, triệu chứng của một số bệnh về phổi, đường hô hấp (Sản phẩm dự kiến - bảng dưới)

- Một số biện pháp phòng chống bệnh về phổi, đường hô hấp

+ Cần vệ sinh đường hô hấp (họng, miệng) sạch sẽ hằng ngày

+ Cần mặc đủ ấm, ngủ ấm, tránh gió lùa.

+ Không hút thuốc lá, thuốc lào.

+ Cần đảm bảo dinh dưỡng trong các bữa ăn để phòng ngừa bệnh tật. uống đủ lượng nước cần thiết (1,5-2 lít), ăn thêm rau xanh và trái cây. 

+ Luyện tập, giữ cho thân thể khỏe mạnh. 

+ Khi có dấu hiệu bệnh, cần đi khám và thực hiện theo hướng dẫn của bác sĩ để bệnh nhanh khỏi, tránh biến chứng.

+ Bảo vệ môi trường, chống ô nhiễm không khí: trồng nhiều cây xanh, sử dụng máy lọc không khí, xử lý khí thải trước khi xả thải ra ngoài môi trường.

Kết quả điều tra một số bệnh về đường hô hấp trong trường học hoặc địa phương

Kết luận

Một số cơ quan của hệ hô hấp thường xuyên tiếp xúc với môi trường bên ngoài nên rất dễ bị nhiễm bệnh như:  Viêm đường hô hấp, Viêm phổi, Lao phổi,...

Cần giữ gìn vệ sinh hô hấp, chống ô nhiễm không khí, liện tập thể dục để tăng cường sức khỏe.