HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1: Đọc – hiểu văn bản

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS: đọc và giới thiệu về tác giả Trương Gia Hòa và tác phẩm Những chiếc lá thơm tho.

- GV hướng dẫn cách đọc. GV đọc mẫu thành tiếng một đoạn đầu, sau đó HS thay nhau đọc thành tiếng văn bản.

- GV yêu cầu học sinh làm việc theo bốn nhóm lớn trả lời các câu hỏi sau:

·       Trình bày những hiểu biết của em về tác giả Trương Gia Hòa (phong cách nghệ thuật, những tác phẩm chính…)?

·       Xác định thể loại của văn bản?

·       Tóm tắt tác phẩm Những chiếc lá thơm tho

·       Xác định bố cục và nội dung từng phần của văn bản Những chiếc lá thơm tho?

Bìa cuốn sách

Sài Gòn thềm xưa nắng rụng

Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ.

- HS suy ngẫm và trả lời câu hỏi.

- HS nghe và đặt câu hỏi liên quan đến bài học.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- HS trình bày sản phẩm thảo luận

- GV gọi hs các nhóm khác nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức và dẫn dắt sang nội dung mới

I. Đọc – hiểu văn bản

1) Tác giả

- Tên: Trương Gia Hòa

- Sinh năm: 1975

- Quê quán: quê ở Trảng Bàng, tỉnh Tây Ninh

- Trương Gia Hòa xuất hiện trên văn đàn từ giữa những năm 1990 khi còn là sinh viên Khoa Ngữ văn – Báo chí Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn TP Hồ Chí Minh. 

- Sau khi ra trường, Trương Gia Hòa làm Biên tập viên Nhà xuất bản Văn Nghệ, Biên tập viên báo Sài Gòn Tiếp Thị, báo Pháp Luật. Sau vì lí do sức khỏe, chị làm việc tự do. Nhà thơ đã có nhiều bài thơ, tản văn và truyện ngắn in trên các báo và tạp chí, Hội viên Hội Nhà văn TPHCM.

- Sau một thời gian làm xuất bản, Trương Gia Hòa chuyển sang làm báo đồng thời là cây bút viết tản văn rất có duyên. Vài năm nay trở lại đây Trương Gia Hòa bất ngờ gặp phải bệnh tật nhưng chị vẫn cố gắng viết, để phần nào giải tỏa nỗi lòng.

- Phong cách sáng tác: Diễn ngôn thể hiện một cách tự nhiên, mạch lạc, quyến rũ và trữ tình, đôi khi còn mang tính hóm hỉnh và lạc quan về tình yêu và cuộc sống.

- Trương Gia Hòa có nhiều tác phẩm tiêu biểu:

+ Tập thơ đầu tay “Sóng sánh mẹ và anh” của chị xuất bản năm 2005

+ Tập sách “Đêm nay con có mơ không?” là ấn phẩm thứ hai của Trương Gia Hòa, gồm 45 bài chọn lọc (tản văn, 2017).

+ Sài Gòn thềm xưa nắng rụng (tản văn, 2018)

2) Tác phẩm

Những chiếc lá thơm tho được trích trong tác phẩm Sài Gòn thềm xưa nắng rụng.

3) Đọc văn bản

- Thể loại: Truyện ngắn.

- Tóm tắt:

Đang cầm chiếc lá bồ đề trên tay, nhìn ngắm nó thật kỹ tác giả lại nhớ về cả quãng thời gian tuổi thơ loanh quanh trong sân vườn và chơi cùng những chiếc lá. Cả miền tuổi thơ của tác giả chỉ bé lại bằng những chiếc lá, cùng với bàn tay ấm áp yêu thương của bà. Ở đó, có hình ảnh của bà chỉ cho cháu gấp những chiếc lá thành các con vật ngộ nghĩnh cho cháu chơi. Mỗi khi cháu ốm, lại được nhõng nhẽo bên bà, được bà chăm sóc yêu thương. Chính tình yêu của bà cùng với những nồi lá bà đun đã giúp cháu khỏi ốm. Những nồi lá không chỉ chữa lành thể xác mà còn xoa dịu cả tâm hồn. Những chiếc lá như là thứ thuốc kì diệu không bao giờ mất đi mà theo tác giả đến tận khi lớn lên. Người bà không chỉ đem những chiếc lá vào tuổi thơ êm đẹp của cháu mà còn mà còn dành nó đến cho người bạn đời của bà. Bà coi những chiếc lá như là thứ kỷ vật thơm tho, được bà trân trọng mang đến cho ông. Để khi ông mất, ông có thể được nằm trên những hương thơm, được thấy tình cảm sâu sắc của bà đang ở cạnh bên. Bà lặng lẽ phơi lá, lặng lẽ chuẩn bị tất cả mọi thứ tốt nhất cho ông. Con cháu và cả tác giả đều ngưỡng mộ những cái tình cảm mà ông bà dành cho nhau, nó không ngạt mà dịu nhẹ như hương thơm của những chiếc lá trong vườn của bà. Sau này khi lớn lên, mọi thứ thuốc nhưng không đâu sánh bằng những nồi lá xông của bà cho cháu lúc ốm và không hương thơm nào êm dịu hơn thứ lá thơm của bà.    

- Bố cục: 2 phần

+ Đoạn 1. Từ đầu đến “trở về cát bụi”: Tuổi thơ trong tâm trí của nhân vật tôi.

+ Đoạn 2: Tiếp đến “những đường gân lá”: Hình ảnh người bà trong quá khứ gắn liền với tuổi thơ của nhân vật tôi.  

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu về tuổi thơ trong tâm trí của nhân vật tôi

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu học sinh thực hiện các nhiệm vụ:

·         Tìm những chi tiết thể hiện kỉ niệm thời thơ ấu bên bà của nhân vật tôi? Qua đó em có cảm nhận gì về người bà?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS tiếp nhận nhiệm vụ học tập

- GV quan sát và hỗ trợ HS nếu cần thiết.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động thảo luận

- GV mời đại diện HS các nhóm trình bày kết quả chuẩn bị

- GV quan sát, hỗ trợ HS (nếu cần thiết)

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, khích lệ HS; chốt lại kiến thức.

Nhiệm vụ 2: Tìm hiểu hình ảnh người bà trong quá khứ gắn liền với tuổi thơ của nhân vật tôi

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

- GV yêu cầu học sinh làm việc cá nhân trả lời: Tác giả liệt kê ra rất nhiều loại lá và tác dụng của nó nhằm mục đích gì?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS tiếp nhận nhiệm vụ học tập

- GV quan sát và hỗ trợ HS nếu cần thiết.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động thảo luận

- GV mời đại diện HS các nhóm trình bày kết quả chuẩn bị

- GV quan sát, hỗ trợ HS (nếu cần thiết)

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, khích lệ HS; chốt lại kiến thức.

II. Khám phá văn bản

1. Tuổi thơ trong tâm trí của nhân vật tôi

- Kỉ niệm thời thơ ấu: bà bày cách phơi với những chiếc lá (làm cào cào, chim sẻ bằng lá dừa, lồng đèn bằng cau kiểng; đan nong bằng lá chuối, làm đầu trâu bằng lá xoài; làm làn xách đi hái hoa, bắt bướm bằng lá dừa nước; bà hái lá xông khi tôi bệnh cảm)

- Thể hiện tình yêu thương, chăm sóc ân cần, chu đáo của bà với cháu.

2. Hình ảnh người bà trong quá khứ gắn liền với tuổi thơ của nhân vật tôi

-  Tác giả liệt kê rất nhiều loại lá, những loại lá đó cũng gắn liền với nhân vật tôi mỗi lúc bị ốm.

+ […] Nấu một nồi nước rồi cho dung dịch trong viên thuốc ấy vào nồi, hơi bốc lên cũng thơm hương sả, hương lá bưởi, lá chanh, cũng vã mồ hôi […]

+ Những ngày như thế, tôi thèm được ở gần bà, để nhõng nhẽo, để sụt sịt, rồi bà sẽ thương mình “đứt ruột” mà đi nhanh ra sau nhà, hái bảy, tám loại lá vào nấu cho tôi một nồi xông”.

=> Nhân vật tôi thì được làm nũng với bà, được lau mồ hôi lên người bà. Chính nhờ tình yêu, sự quan tâm chăm sóc của bà mà cháu đã khỏi ốm. Để rồi tận khi đã lớn, cũng bị ốm nhưng lại không nhanh khỏi như khi ở bên cạnh bà. Không chỉ do những nồi lá xông của bà mà có lẽ, chính sự hiện hữu của bà lúc đó, sự ỷ lại vào bà cũng là một liều thuốc tinh thần giúp cháu nhanh khỏi ốm.