Rõ nét về file powerpoint trình chiếu. => Xem thêm
Ngày soạn: .../.../...
Ngày dạy: .../.../...
CHƯƠNG II. PHƯƠNG TRÌNH VÀ BẤT PHƯƠNG TRÌNH BẬC NHẤT MỘT ẨN
BÀI 4. PHƯƠNG TRÌNH QUY VỀ PHƯƠNG TRÌNH BẬC NHẤT MỘT ẨN
Học xong bài này, HS đạt các yêu cầu sau:
Năng lực chung:
Năng lực riêng: tư duy và lập luận toán học, giao tiếp toán học; mô hình hóa toán học; giải quyết vấn đề toán học.
1 - GV: SGK, SGV, Tài liệu giảng dạy, giáo án PPT, PBT (ghi đề bài cho các hoạt động trên lớp), các hình ảnh liên quan đến nội dung bài học,...
2 - HS:
- SGK, SBT, vở ghi, giấy nháp, đồ dùng học tập (bút, thước...), bảng nhóm, bút viết bảng nhóm.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:
- GV yêu cầu HS đọc tình huống mở đầu:
Trong một khu vườn hình vuông có cạnh bằng 15 m người ta làm một lối đi xung quanh vườn có bề rộng là . (H.2.1). Để diện tích phần đất còn lại là 169 thì bề rộng của lối đi là bao nhiêu?
- GV đặt câu hỏi cho HS:
+) Tính diện tích phần đất còn lại theo
(Diện tích phần đất còn lại là:
+) Muốn tìm để diện tích phần đất còn lại là 169 thì ta phải giải phương trình nào?
(Giải phương trình ).
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: HS quan sát và chú ý lắng nghe, thảo luận nhóm và thực hiện yêu cầu theo dẫn dắt của GV.
Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi đại diện một số thành viên nhóm HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.
Bước 4: Kết luận, nhận định: GV ghi nhận câu trả lời của HS, trên cơ sở đó dẫn dắt HS vào tìm hiểu bài học mới: “Trong chương II này, ta sẽ được học về phương trình quy về phương trình bậc nhất một ẩn, bất đẳng thức, bất phương trình. Ta cũng sẽ thực hành dùng phương trình hoặc bất phương trình để giải quyết những bài toán thực tế liên quan đến vận tốc, công thức hình học, các ứng dụng tài chính,…. Chúng ta đã được học về phương trình bậc nhất một ẩn. Có nhiều loại phương trình khác mà để giải chúng, ta có thể quy về việc giải phương trình bậc nhất một ẩn. Bài học hôm nay chúng ta cùng đi tìm hiểu”.
PHƯƠNG TRÌNH QUY VỀ PHƯƠNG TRÌNH BẬC NHẤT MỘT ẨN
Hoạt động 1: Phương trình tích
- HS nhận biết được dạng tổng quát của phương trình tích;
- HS biết cách biến đổi một số phương trình về dạng phương trình tích;
- HS nắm được cách giải phương trình tích.
- HS đọc SGK, nghe giảng, thực hiện các nhiệm vụ được giao, suy nghĩ trả lời câu hỏi, thực hiện HĐ1, 2; Luyện tập 1; Vận dụng và các Ví dụ.
HĐ CỦA GV VÀ HS | SẢN PHẨM DỰ KIẾN |
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: - GV triển khai HĐ1, 2 cho HS thực hiện. + HĐ1: Trong đa thực có nhân tử nào chung? + HĐ2: Giải tức là ta đi giải từng phương trình và . GV chỉ định 1 HS lên bảng thực hiện bài giải. + GV nhận xét, chốt đáp án. - Từ kết quả và cách thực hiện lời giải, GV dẫn: “Các bước thực hiện trong HĐ1 và HĐ2 chính là các bước để thực hiện đưa một phương trình về dạng phương trình tích và giải nó”. + GV ghi bảng hoạc trình chiếu kiến thức trong khung kiến thức trọng tâm.
- HS đọc – hiểu và thực hiện Ví dụ 1 vào vở cá nhân. - GV cho HS thực hiện Ví dụ 2 sau đó mời 1 HS trình bày lại cách thực hiện và giải thích các bước làm. GV cho HS nêu các bước để giải phương trình như trong Ví dụ 2.
- GV cho HS thảo luận nhóm đôi thực hiện Luyện tập 1 + ý b) Gợi ý: Chuyển sang vế trái và thực hiện đặt nhân tử chung của đa thức để đưa về dạng phương trình tích. Sau đó giải phương trình. + GV chỉ định 2 HS lên bảng thực hiện bài giải. + HS dưới lớp quan sát, nhận xét.
- GV gợi ý cho HS thực hiện phần Vận dụng + Do lối đi có bề rộng là vậy chiều dài, rộng của phần mảnh đất còn lại là bao nhiêu? + Viết công thức tính diện tích của mảnh đất theo độ dài vừa giảm đi + Từ đó giải phương trình và kết luận giá trị thỏa mãn. GV chỉ định 1 HS lên bảng thực hiện giải bài toán.
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: - HĐ cá nhân: HS suy nghĩ, hoàn thành vở. - HĐ cặp đôi, nhóm: các thành viên trao đổi, đóng góp ý kiến và thống nhất đáp án. Cả lớp chú ý thực hiện các yêu cầu của GV, chú ý bài làm các bạn và nhận xét. - GV: quan sát và trợ giúp HS. Bước 3: Báo cáo, thảo luận: - HS trả lời trình bày miệng/ trình bày bảng, cả lớp nhận xét, GV đánh giá, dẫn dắt, chốt lại kiến thức. Bước 4: Kết luận, nhận định: GV tổng quát lưu ý lại kiến thức trọng tâm + Nắm được cách giải phương trình tích. | 1. Phương trình tích HĐ1
HĐ2
• hay • hay
Ghi nhớ Để giải phương trình tích , ta giải hai phương trình và . Sau đó lấy tất cả các nghiệm của chúng. Ví dụ 1: SGK – tr.27 Hướng dẫn giải: SGK – tr.27 Ví dụ 2: SGK – tr.27 Hướng dẫn giải: SGK – tr.27
Nhận xét Trong Ví dụ 2, ta thực hiện việc giải phương trình theo hai bước: Bước 1. Đưa phương trình về phương trình tích Bước 2. Giải phương trình tích tìm được. Luyện tập 1 a) hay hay Vậy nghiệm của phương trình là và b)
hoặc Vậy nghiệm của phương trình là và Vận dụng Độ dài cạnh của mảnh đất sau khi giảm là: (m). Theo đề bài điện tích phần đất còn lại là nên ta có phương trình: Giải phương trình:
hoặc Ta thấy thỏa mãn gái trị cần tìm.
|
Hoạt động 2: Phương trình chứa ẩn ở mẫu
- Nhận biết được dạng của phương trình chứa ẩn ở mẫu;
- Biết cách tìm điều kiện xác định của phương trình chứa ẩn ở mẫu;
- Giải được phương trình chứa ẩn ở mẫu; và các bài toán có lời văn có liên quan.
- HS đọc SGK, nghe giảng, thực hiện các nhiệm vụ được giao, suy nghĩ trả lời câu hỏi, thực hiện HĐ3, 4, 5; Luyện tập 2, 3; và các Ví dụ.
HĐ CỦA GV VÀ HS | SẢN PHẨM DỰ KIẾN |
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: NV1: Điều kiện xác định của một phương trình. - GV tổ chức nhóm cho HS, mỗi nhóm từ 3 – 4 HS và yêu cầu thực hiện HĐ3 và HĐ4 theo các bước mà SGK yêu cầu. + GV chỉ định lần lượt 2 HS đứng tại chỗ trả lời cho các HĐ.
- Từ kết quả của các HĐ, GV dẫn: Phương trình được gọi là phương trình chứa ẩn ở mẫu. - GV lưu ý: Khi giải phương trình cần chú ý đến điều kiện xác định của một phương trình. Với phương trình trên, để phương trình xác định thì hay . - GV trình chiếu kiến thức trong khung kiến thức trong tâm cho HS ghi bài.
- HS thực hiện tìm ĐKXĐ cho Ví dụ 3 vào vở cá nhân. - GV cho HS thảo luận nhóm đôi để thực hiện Luyện tập 2 + Sau thời gian thảo luận, GV mời 2 HS lên bảng thực hiện bài giải. + HS dưới lớp quan sát, nhận xét bài làm của hai bạn.
NV2: Cách giải phương trình chứa ẩn ở mẫu - GV triển khai HĐ5 và cho HS thực hiện theo các bước yêu cầu của HĐ. + GV mời lần lượt các HS trình bày đáp án của các ý trong HĐ5.
- Từ các bước và kết quả của HĐ5, GV trình chiếu hặc ghi bảng cách giải phương trình chứa ẩn ở mẫu trong khung kiến thức trọng tâm.
- HS đọc – hiểu và trình bày lại cách thực hiện Ví dụ 4 vào vở cá nhân.
- GV cho HS thảo luận với bạn cùng bàn thực hiện Luyện tập 3. + Sau thảo luận, GV mời 1 HS lên bảng thực hiện bài giải. + GV nhận xét, chữa bài chi tiết và chốt đáp án. Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: - HĐ cá nhân: HS suy nghĩ, hoàn thành vở. - HĐ cặp đôi, nhóm: các thành viên trao đổi, đóng góp ý kiến và thống nhất đáp án. Cả lớp chú ý thực hiện các yêu cầu của GV, chú ý bài làm các bạn và nhận xét. - GV: quan sát và trợ giúp HS. Bước 3: Báo cáo, thảo luận: - HS trả lời trình bày miệng/ trình bày bảng, cả lớp nhận xét, GV đánh giá, dẫn dắt, chốt lại kiến thức. Bước 4: Kết luận, nhận định: GV tổng quát lưu ý lại kiến thức trọng tâm + Điều kiện xác định của một phương trình. + Giải được phương trình chứa ẩn ở mẫu. | 2. Phương trình chứa ẩn ở mẫu * Điều kiện xác định của một phương trình. HĐ3
HĐ4 Thay vào phương trình đã cho, ta có:
Vì không xác định, nên là không là nghiệm của phương trình đã cho.
Ghi nhớ Đối với phương trình chứa ẩn ở mẫu, ta thường đặt điều kiện cho ẩn để tất cả các mẫu thức trong phương trình đều khác và gọi đó là điều kiện xác định (viết tắt là ĐKXĐ) của phương trình. Ví dụ 3: SGK – tr.28 Hướng dẫn giải: SGK – tr.28 Luyện tập 2 a) ĐKXĐ: hay b) ĐKXĐ: và Hay và . Cách giải phương trình chứa ẩn ở mẫu HĐ5 a) ĐKXĐ: b) => c)
d) Ta thấy thỏa mãn ĐKXĐ. Vậy nghiệm của phương trình là . Cách giải phương trình chứa ẩn ở mẫu Bước 1. Tìm điều kiện xác định của phương trình Bước 2. Quy đồng mẫu hai vế của phương trình rồi khử mẫu. Bước 3. Giải phương trình vừa tìm được. Bước 4 (kết luận). Trong các giá trị vừa tìm được của ẩn ở Bước 3, giá trị nào thỏa mãn điều kiện xác định chính là nghiệm của phương trình đã cho. Ví dụ 4: SGK – tr.29 Hướng dẫn giải: SGK – tr.29 Luyện tập 3 ; ĐKXĐ:
hay (thỏa mãn điều kiện) Vậy nghiệm của phương trình là .
|
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:
- GV cho HS làm câu hỏi trắc nghiệm:
Câu 1. Nghiệm của phương trình là
Câu 2. Điều kiện xác định của phương trình là
Câu 3. Nghiệm của phương trình là
.......
Nâng cấp lên tài khoản VIP để tải tài liệu và dùng thêm được nhiều tiện ích khác