Giáo án mĩ thuật 10 kết nối tri thức

HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN - HỌC SINH

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV giới thiệu kiến thức: Lịch sử mĩ thuật là ngành khoa học xã hội và nhân văn nghiên cứu về các sự kiện xảy ra theo tiến trình thời gian, với mục tiêu khai thá quá trình sáng tạo mĩ thuật với tác giả, tác phẩm từ quá khứ đến kết nối hiện tại, từ đó giúp thẩm định, soi chiếu vào các vấn đề mĩ thuật đang diễn ra ở thời đại hiện nay.

- GV chia HS thành 2 nhóm, yêu cầu các nhóm đọc thông tin mục Lịch sử mĩ thuật là gì?, quan sát hình ảnh, sơ đồ SGK tr.5, 6, thảo luận và trả lời câu hỏi:

+ Nhóm 1: Tìm hiểu về đối tượng nghiên cứu của ngành Lịch sử mĩ thuật.

+ Nhóm 2: Trình bày những dấu mốc quan trọng của ngành Lịch sử mĩ thuật ở Việt Nam. 

- GV giới thiệu kiến thức: Nghiên cứu mĩ thuật là lĩnh vực bao hàm chung cho cả lịch sử mĩ thuật, phê bình và lí luận mĩ thuật, sắp xếp công việc theo trật tự 

Sự kiện mĩ thuật à Lí thuyết/lí luận mĩ thuật à Bình giải, bàn luận về mĩ thuật.

- GV kết luận và nhấn mạnh vào nội dung :

+ Đối tượng của ngành Lịch sử mĩ thuật và mối quan hệ với nhiều ngành khoa học, nghệ thuật khác.

+ Sự cần thiết của ngành Lịch sử mĩ thuật đối với sự phát triển của Mĩ thuật Việt Nam.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc SGK, sưu tầm, tìm kiếm thông tin, thực hiện bài thuyết trình.

- GV hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện các nhóm thuyết trình.

- GV mời nhóm khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức, chuyển sang nội dung mới.

1. Khám phá – Lịch sử mĩ thuật là gì?

- Đối tượng nghiên cứu của ngành Lịch sử mĩ thuật là nguồn gốc, sự ra đời của mĩ thuật theo diễn trình thời gian qua những biểu hiện về sự thay đổi hoặc kế thừa, phát triển từ các giai đoạn chuyển tiếp.

+ Ở các nước phương Tây, khi các trào  lưu, xu hướng nghệ thuật ra đời với nhiều biểu hiện đa dạng về loại hình nghệ thuật đã xuất hiện các ngành khoa học có đối tượng nghiên cứu lịch sử mĩ thuật như: Lịch sử nghệ thuật, Lý luận và phê bình,…

- Những dấu mốc quan trọng của ngành Lịch sử mĩ thuật ở Việt Nam:

+ Các hoạt động liên quan đến lí luận và lịch sử mĩ thuật đã xuất hiện từ lâu với những bài nghiên cứu về mĩ thuật dân gian, truyền thống.

+ Năm 1962, Viện Mỹ thuật Mĩ nghệ được thành lập, họa sĩ Nguyễn Đỗ Cung làm Viện trưởng.

+ Năm 1978, Khoa lí luận và Lịch sử mĩ thuật được thành lập tại trường Cao đẳng Mĩ thuật Việt Nam, PGS Nguyễn Trân làm trưởng khoa.

+ Cho đến nay, ngành Lí luận và Lịch sử mĩ thuật được đào tạo bài bản với nhiều thế hệ nhà nghiên cứu có đóng góp như Nguyễn Tiến Cảnh, Nguyễn Từ Chi,…

HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN - HỌC SINH

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chia HS thành 3 nhóm, yêu cầu các nhóm đọc thông tin mục Nhận biết, quan sát hình ảnh, SGK tr.7-11, thảo luận và trả lời câu hỏi:

+ Nhóm 1: Trình bày một số kết quả khảo cổ học tại di tích Hoàng Thành Thăng Long hoặc một di sản một di sản mĩ thuật thời sơ sử/phong kiến, qua đó làm rõ mối liên hệ liên ngành giữa Lịch sử mĩ thuật và Khảo cổ học.

+ Nhóm 2: Lựa chọn và trình bày một cách tiếp cận trong tìm hiểu lịch sử mĩ thuật. Qua đó, làm rõ ý nghĩa, giá trị của cách tiếp cận này trong tìm hiểu lịch sử mĩ thuật.

+ Nhóm 3: Trình bày các bước tìm hiểu lịch sử mĩ thuật qua một số ví dụ cụ thể để làm rõ ý nghĩa, sự cần thiết của các bước nghiên cứu. 

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc SGK, sưu tầm, tìm kiếm thông tin, trả lời câu hỏi.

- GV hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện các nhóm trả lời.

- GV mời nhóm khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức.

2. Nhận biết

Mối liên hệ giữa ngành Lịch sử mĩ thuật và Khảo cổ học

- Một số kết quả khảo cổ học tại di tích Hoàng Thành Thăng Long: Tương ứng với di tích của các thời kỳ là các loại hình di vật.

+ Thời tiền Thăng Long: Di vật ít gồm gạch ngói của các giai đoạn thế kỷ 3 - 4 đến thế kỷ 5 - 6, thế kỷ 7 - 9 và thời Đinh tiền Lê. Số lượng hiện vật rất ít, thế kỷ 3 - 6 là một số viên gạch bìa in hình hoa văn ô trám, thế kỷ 7 - 9 có ngói âm dương màu xám, đầu ngói hoa sen và bát gốm men màu (thời Đường). Thời Đinh - Tiền Lê là một số đầu ngói màu đỏ có hình cánh sen.

+ Thời Lý: Có chân tảng đá cát, mảnh lá đề rồng cỡ lớn, mảnh mào tượng rồng cỡ lớn bằng đất nung, một số mảnh gạch lát nền hoa sen, hoa cúc. Hiện vật thời Lý ở vị trí này cũng rất ít.

+ Thời Trần: Gạch in chữ Vĩnh Ninh trường, gạch vuông, ngói sen, ngói mũi lá, gốm men nhiều loại của Việt Nam, một số ít của Trung Quốc. Số lượng hiện vật thời Trần khá nhiều.

+ Thời Lê sơ và thời Mạc. Có nhiều mảnh ngói rồng tráng men vàng, men xanh. Gạch vồ (có viên có chữ), các chân tảng đá đặc trưng của thời Lê Sơ. Số lượng hiện vật thời này khá nhiều, đặc biệt dòng gốm hoa lam thời Lê - Mạc chiếm số lượng lớn (đồ gốm hoa lam vẽ rồng và hoa sen).

+ Thời Lê Trung hưng: Gạch ngói, gạch hộp rỗng trang trí hoa cúc, các loại gốm men. Số lượng mảnh hiện vật thời Lê Trung hưng khá nhiều.

+ Thời Nguyễn: Là các loại gạch ngói vụn, một ít gốm sứ.

- Lịch sử mĩ thuật và Khảo cổ học có mối liên hệ, gắn bó mật thiết với nhau. Một cuộc khảo sát khảo cổ học bao gồm nhiều giai đoạn khác nhau. Từ các phân tích, đánh giá, nghiên cứu công khai, nhà khảo cổ học có thể cung cấp nguồn tư liệu cho các sử gia, nhà nghiên cứu mĩ thuật. Các nhà nghiên cứu mĩ thuật điều tra di tích, kiểm chứng di vật,…

Một số cách tiếp cận trong tìm hiểu Lịch sử mĩ thuật

- Tiếp cận di sản mĩ thuật theo quan điểm mĩ thuật học: nhà nghiên cứu thực hiện quá trình nghiên cứu bằng việc khảo sát, khám phá nghệ thuật của di sản, đưa ra những luận bàn khoa học về mĩ thuật trên cơ sở ngôn ngữ tạo hình, góp phần giải mã di sản truyền thống.

- Tiếp cận mĩ thuật theo quan điểm XHH: sự phát hiện về phong cách và hình thức nghệ thuật theo quy mô lớn.

- Tiếp cận mĩ thuật theo quan điểm triết học/mĩ học: nghiên cứu cái đẹp và ý thức thẩm mĩ.

- Tiếp cận mĩ thuật trên cơ sở VHH: nghiên cứu, nhìn nhận vấn đề về tác giả, tác phẩm dựa trên giá trị văn hóa, phong cách và bản sắc riêng của nghệ sĩ.

Các bước tìm hiểu lịch sử mĩ thuật

- Bước 1: Xác đinh đối tượng mĩ thuật cần tìm hiểu.

- Bước 2: Tìm hiểu các điều kiện tác động khách quan.

- Bước 3: Tìm hiểu các điều kiện tác động chủ quan.

- Bước 4: Phân tích các đặc điểm, đặc trưng.

- Bước 5: Nhận định giá trị tác phẩm.

Hình thức đánh giá

Phương pháp đánh giá

Công cụ đánh giá

Ghi chú

Đánh giá thường xuyên (GV đánh giá HS,

HS đánh giá HS)

- Vấn đáp.

- Kiểm tra viết, kiểm tra thực hành.

- Các loại câu hỏi vấn đáp, bài tập, bài thuyết trình.