Tải giáo án Powerpoint Ngữ văn 7 CTST bài: Văn bản 2 - Hình ảnh hoa sen trong bài ca dao trong đầm gì đẹp bằng sen

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC NGÀY HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

Em hãy sưu tầm và giới thiệu với các bạn một số bài ca dao viết về hình ảnh hoa sen.

Em hãy thực hiện một sản phẩm sáng tạo (bức tranh, đoạn văn,...) để chia sẻ cảm nhận của em về bài ca dao:

Trong đầm gì đẹp bằng sen

Lá xanh bông trắng mà chen nhị vàng

Nhị vàng, bông trắng, lá xanh

Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn.

TIẾT…

 VĂN BẢN 2.

HÌNH ẢNH HOA SEN TRONG BÀI CA DAO TRONG ĐẦM GÌ ĐẸP BẰNG SEN

NỘI DUNG BÀI HỌC

1. TÌM HIỂU CHUNG
2. TÌM HIỂU CHI TIẾT
3. Nêu vấn đề
4. Giải quyết vấn đề
5. Kết thúc vấn đề

III.   TỔNG KẾT

1. TÌM HIỂU CHUNG
2. Tác giả

Hoàng Tiến Tựu (1933-1998), quê ở Thanh Hóa

Ông là một nhà nghiên cứu văn học hàng đầu về chuyên ngành văn học dân gian với nhiều công trình nổi tiếng:

• Văn học dân gian Việt Nam
• Bình giảng ca dao
• Bình giảng truyện dân gian

2. Tác phẩm

• Trích trong “Bình giảng ca dao” (1992).

3. Đọc văn bản

Thể loại : Nghị luận văn học

PTBĐ     : Biểu cảm kết hợp tự sự và miêu tả.

Bố cục 

3 phần

• Phần 1: Từ đầu… “cao đẹp của nhân dân Việt Nam”: Giới thiệu giá trị nội dung, nghệ thuật bài ca dao.
• Phần 2: Tiếp… “sứ giả láng giềng”:

Sự đề cao trí tuệ dân gian qua bốn thử thách. .

• Phần 3: Còn lại: Khẳng định giá trị nội dung của truyện “Em bé thông minh”.
• Văn bản được viết ra nhằm mục đích gì? Xác định nội dung chính của văn bản.

Mục đích của văn bản:

• Nhằm thuyết phục người đọc về vẻ đẹp của hoa sen trong bài ca dao

Nội dung:

• Nhấn mạnh, khẳng định tầng nghĩa trực tiếp (miêu tả vẻ đẹp hoa sen) và tầng nghĩa           biểu tượng (cách sống thanh cao, giữ vững phẩm giá) của hình ảnh hoa sen

1. II. TÌM HIỂU CHI TIẾT
2. Nêu vấn đề

Tác giả đã nêu ra ý kiến gì? Em có nhận xét gì về cách nêu ý kiến của tác giả?

- Tác giả nêu ra vấn đề: Bài ca dao Trong đầm gì đẹp bằng sen đạt đến độ hoàn mỹ hiếm có trong loại ca dao vịnh tả cảnh vật mang tính triết lí.

- Tác giả đã nêu ra hai ý kiến lớn:

• Vẻ đẹp hoa sen được miêu tả một cách tài tình, khéo léo

                          (3 câu thơ đầu trong bài ca dao)

• Những triết lí sống sâu sắc (câu thơ cuối)

2. Giải quyết vấn đề

Hãy hoàn thành sơ đồ sau:

Từ các ý kiến chỉ ra, em hãy chỉ ra các lí lẽ và bằng chứng được sử dụng để làm sáng tỏ các ý kiến.

Ý kiến 1: Vẻ đẹp của sen đã được miêu tả một cách khéo léo, tài tình

Lí lẽ 1.1: Câu thứ nhất, tác giả dân gian khẳng định và tuyệt đối vẻ đẹp không gì sánh nổi của cây sen ở trong đầm

• Bằng chứng 1.1: Trạng ngữ “trong đầm” đã hạn chế sự tuyệt đối hóa trong câu ca dao, làm cho trở thành tương đối và có tính thuyết phục
• Lí lẽ 1.2: Câu thứ hai, tác giả dân gian miêu tả vẻ đẹp của từng bộ phận cụ thể trong cây sen để chứng minh cho câu thứ nhất.
• Bằng chứng 1.2.1: Từ “lá xanh” qua “bông trắng” đến “nhị vàng”, tức là quan sát từ ngoài vào trong, rất tự nhiên hợp lí
• Bằng chứng 1.2.2: Từ “lại” được dùng rất đắt, có tác dụng nhấn mạnh sự đa dạng nhiều thành phần và màu sắc đáng chú ý của cây sen
• Bằng chứng 1.2.3: Từ “chen” nói lên sự kết chặt giữa hoa và nhị, chứng tỏ đây là một bông hoa vừa mới nở
• Lí lẽ 1.3: Câu thứ ba có vị trí đặc biệt trong toàn bài.
• Bằng chứng 1.3: câu chuyển (chuyển vần, chuyển nhịp, chuyển ý) để chuẩn bị cho câu kết
• Ý kiến 2: Qua hình ảnh sen, tác giả dân gian đã gửi gắm những triết lí sống sâu sắc
• Lí lẽ: Câu thứ tư: Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn
• Bằng chứng 2.1: Phần nhiều đều chuyển ngay sang nghĩa bóng, sang hình ảnh con người à ý nghĩa triết lí nhân sinh trong đó
• Bằng chứng 2.2: “sen” hóa thành người, bùn trong thiên nhiên hóa thành “bùn” trong xã hội, rồi cả cái “đầm” và mùi “hôi tanh” cũng được coi là hình ảnh tượng trưng, ẩn dụ theo nghĩa bóng