HOẠT ĐỘNG CỦA GV

HOẠT ĐỘNG CỦA HS

Tiết 1, 2

A. Khởi động

Mục tiêu: Nói được một vài điều em biết về rừng; nêu được phỏng đoán của bản thân về nội dung bài đọc qua tên bài và tranh minh họa.

Cách tiến hành:

Bươc 1: Hoạt động nhóm đôi

- GV yêu cầu HS hoạt động nhóm đôi, nói với bạn vài điều em biết về rừng (tên khu rừng, các sản vật của rừng, ích lợi của rừng, vẻ đẹp của rừng,...).

Bước 2: Hoạt động cả lớp

- GV yêu cầu HS đọc tên bài kết hợp với quan sát tranh minh họa để phán đoán nội dung bài đọc: rừng ở đâu, rừng có gì...

- GV giới thiệu bài mới, ghi tên bài đọc Rừng ngập mặn Cà Mau lên bảng: Tiếp tục với chủ điểm về quê hương, hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu về một vùng đất ở phía tận cùng của Tổ quốc. Ở đó, có một rừng ngập mặn lớn nhất cả nước với nhiều món quà vô giá mà thiên nhiên tặng chúng ta. Thầy/ cô trò chúng ta cùng đi vào bài đọc: Rừng ngập mặn Cà Mau.

B. Khám phá và luyện tập

1. Đọc

Mục tiêu: Đọc trôi chảy bài đọc, ngắt nghỉ đúng dấu câu, đúng logic ngữ nghĩa; hiểu nội dung bài đọc: Cung cấp thông tin về hệ sinh thái phong phú của rừng ngập mặn Cà Mau – nơi cực Nam của Tổ quốc; biết liên hệ bản thân: Yêu quê hương, ham thích tìm hiểu về thế giới tự nhiên.

Cách tiến hành:

Hoạt động 1: Luyện đọc thành tiếng

Bước 1: Hoạt động cả lớp

- GV đọc mẫu, giọng thong thả, ngắt nghỉ đúng dấu câu, đúng logic ngữ nghĩa.

- GV hướng dẫn HS đọc và luyện đọc một số từ khó: rừng ngập mặn, đước, sú vẹt, rái cá, ba khía, rạch,...

Bước 2: Hoạt động nhóm nhỏ và cả lớp

- GV yêu cầu HS đọc thành tiếng câu, đoạn, bài đọc trong nhóm nhỏ và trước lớp.

Hoạt động 2: Luyện đọc hiểu

Bước 1: Hoạt động cả lớp

- GV gợi ý và yêu cầu HS giải thích nghĩa của một số từ khó:

+ rừng ngập mặn: rừng ở những cửa sông hoặc ven biển.

+ ba khía: con cáy sống ở vùng nước mặn, to bằng nắm tay.

+ chim di cư: loài chim di chuyển theo mùa giữa nơi sinh ra và nơi tránh rét.

+ phù sa: đất, cát mịn và có nhiều chất màu mỡ được cuốn trôi theo dòng nước.

Bước 2: Hoạt động theo nhóm nhỏ

- GV yêu cầu HS đọc thầm lại bài đọc, thảo luận theo nhóm nhỏ để trả lời câu hỏi trong SGK:

+ Câu 1: Ở Việt Nam, rừng ngập mặn nào lớn nhất?

+ Câu 2: Tìm từ ngữ chỉ tên gọi một số loài động vật, thực vật trong bài đọc.

+ Câu 3: Nêu các lợi ích của rừng ngập mặn Cà Mau.

+ Câu 4: Theo em, vì sao chúng ta cần bảo vệ rừng?

- GV mời một số HS trả lời trước lớp.

- GV nhận xét, chốt đáp án.

- GV yêu cầu HS nêu nội dung bài đọc.

- GV yêu cầu và hướng dẫn HS liên hệ bản thân: Yêu quê hương, ham thích tìm hiểu về thế giới tự nhiên.

Hoạt động 3: Luyện đọc lại

- GV yêu cầu HS nêu cách hiểu của em về nội dung bài đọc. Từ đó, bước đầu xác định được giọng đọc toàn bài và một số từ ngữ cần nhấn giọng.

- GV đọc lại 2 đoạn cuối.

- GV yêu cầu HS luyện đọc trong nhóm nhỏ, trước lớp 2 đoạn cuối.

- GV mời một số HS khá, giỏi đọc cả bài.

2. Viết

Mục tiêu: Nghe – viết đúng đoạn văn; viết đúng các tên riêng địa lí; phân biệt được r/d/gi, im/iêm.

Cách tiến hành:

Hoạt động 1: Nghe – viết

Bước 1: Hoạt động cả lớp

- GV yêu cầu HS đọc đoạn văn, trả lời câu hỏi về nội dung.

- GV hướng dẫn và yêu cầu HS đánh vần một số tiếng/ từ khó đọc, dễ viết sai do cấu tạo hoặc do ảnh hưởng của phương ngữ, VD: rừng ngập mặn, rái cá,...; hoặc do ngữ nghĩa, VD: dừa, dừng, di,...

- GV nhắc HS cách trình bày bài viết.

Bước 2: Hoạt động cá nhân

- GV đọc từng cụm từ để HS nghe – viết vào VBT.

Bước 3: Hoạt động cả lớp

- GV yêu cầu HS đổi bài viết cho bạn bên cạnh, giúp bạn soát lỗi.

- GV nhận xét một số bài viết.

Hoạt động 2: Luyện tập chính tả - Viết hoa tên địa lí

Bước 1: Hoạt động cả lớp

- GV mời 1 HS đọc to và xác định yêu cầu của BT 2b.

Bước 2: Hoạt động cá nhân

- GV yêu cầu HS thực hiện BT vào VBT. GV lưu ý HS: Tên địa danh phải được viết hoa. HS có thể viết tên tỉnh (thành phố) hoặc viết tên địa danh ở các cấp nhỏ hơn.

Bước 3: Hoạt động cả lớp

- GV mời một số HS nêu kết quả trước lớp. GV yêu cầu cả lớp nghe và nhận xét.

- GV nhận xét.

Hoạt động 3: Luyện tập chính tả - Phân biệt r/d/gi, im/iêm

Bước 1: Hoạt động cả lớp

- GV hướng dẫn HS xác định yêu cầu của BT 2c: Tìm từ ngữ gọi tên từng sự vật trong tranh chứa tiếng bắt đầu bằng chữ r, chữ d hoặc chữ gi; chứa tiếng có vần im hoặc iêm.

Bước 2: Hoạt động cá nhân

- GV yêu cầu HS thực hiện BT vào VBT.

Bước 3: Hoạt động cả lớp

- GV mời một số HS nêu kết quả trước lớp. GV yêu cầu cả lớp lắng nghe, nhận xét.

- GV nhận xét.

Tiết 3, 4

3. Luyện từ

Mục tiêu: Mở rộng được vốn từ về quê hương (từ ngữ chỉ sự vật, chỉ tình cảm đối với quê hương).

Cách tiến hành:

Hoạt động 1: Xác định nghĩa của từ quê hương

- GV mời 1 HS đọc to và xác định yêu cầu của BT 3a.

- GV yêu cầu HS chọn dòng phù hợp với nghĩa của từ quê hương. Chia sẻ kết quả trước lớp. GV yêu cầu cả lớp nghe, nhận xét.

- GV nhận xét.

Hoạt động 2:

Bước 1: Hoạt động cả lớp

- GV hướng dẫn HS xác định yêu cầu của BT 3b: Xếp các từ vào hai nhóm: chỉ sự vật có ở quê hương; chỉ tình cảm đối với quê hương.

- GV yêu cầu HS quan sát mẫu, chơi trò chơi xếp các từ ngữ theo nhóm.

Bước 2: Hoạt động cá nhân

- GV yêu cầu HS thực hiện BT vào VBT.

Bước 3: Hoạt động cả lớp

- GV nhận xét.

4. Luyện câu

Hoạt động 1: Đặt câu có từ ngữ chỉ sự vật có ở quê hương và từ ngữ chỉ tình cảm đối với quê hương

Mục tiêu: Đặt câu với các từ ngữ chỉ sự vật có ở quê hương và các từ ngữ chỉ tình cảm đối với quê hương

Cách tiến hành:

Bước 1: Hoạt động cả lớp

- GV mời 1 HS đọc và xác định yêu cầu BT 4a.

Bước 2: Hoạt động nhóm đôi

- GV yêu cầu HS đặt câu theo yêu cầu BT trong nhóm đôi. GV hướng dẫn: Em có thể lấy các từ chỉ sự vật có ở quê hương ghép với các từ chỉ tình cảm đối với quê hương để đặt thành câu nêu tình cảm của em đối với quê hương mình.

Bước 3: Hoạt động cả lớp

- GV mời một số HS nói trước lớp câu đặt theo yêu cầu, cả lớp nghe và nhận xét.

Hoạt động 2: Đặt và trả lời được câu hỏi Ở đâu?, Để làm gì?.

Bước 1: Hoạt động cả lớp

- GV mời 1 HS đọc to và xác định yêu cầu BT 4b.

Bước 2: Hoạt động nhóm đôi

- GV yêu cầu HS đặt và trả lời câu hỏi theo yêu cầu BT trong nhóm đôi để thay * bằng từ ngữ trả lời câu hỏi Ở đâu? hoặc Để làm gì?.

Bước 3: Hoạt động cả lớp

- GV mời một số HS nói trước lớp, yêu cầu cả lớp nghe, nhận xét.

- GV nhận xét.

5. Nói và nghe

Mục tiêu: Biết nói và đáp lời cảm ơn.

Cách tiến hành:

Hoạt động 1: Nói và đáp lời cảm ơn

- GV mời 1 HS đọc to và xác định yêu cầu của BT 5a.

- GV yêu cầu HS đọc lời các nhân vật trong tranh.

- GV yêu cầu HS đóng vai, nói trước lớp.

- GV đặt câu hỏi:

+ Ta thường nói lời cảm ơn khi nào?

+ Khi nhận được lời cảm ơn, em nên đáp với thái độ thế nào? Vì sao?

+ Khi nói và đáp lời cảm ơn, cần chú ý điều gì (giọng nói, nét mặt, ánh mắt, cử chỉ, điệu bộ,...)?

- GV nhận xét.

Hoạt động 2: Thực hành nói và đáp lời cảm ơn

Bước 1: Hoạt động cả lớp

- GV mời 1 HS đọc to xác định yêu cầu của BT 5b.

Bước 2: Hoạt động nhóm đôi

- GV yêu cầu HS đóng vai để nói và đáp lời cảm ơn phù hợp với mỗi tình huống.

Bước 3: Hoạt động cả lớp

- GV mời một số nhóm HS nói và đáp trước lớp, yêu cầu cả lớp nghe, nhận xét.

- GV nhận xét

Tiết 5, 6

6. Luyện tập thuật việc được tham gia

Mục tiêu: Viết được 4 – 5 câu thuật việc đã tham gia theo gợi ý.

Cách tiến hành:

Hoạt động 1: Nói về việc được tham gia

Bước 1: Hoạt động cả lớp

- GV mời 1 HS đọc to và xác định yêu cầu của BT 6a và 6b.

Bước 2: Hoạt động nhóm đôi

- GV yêu cầu HS quan sát tranh, thảo luận và sắp xếp đúng thứ tự các tranh trong nhóm đôi, tập nói về nội dung từng bức tranh bằng một câu. GV gợi ý: Để nói về nội dung mỗi bức tranh bằng một câu, em có thể dựa vào các từ, cụm từ dưới mỗi tranh.

Bước 3: Hoạt động cả lớp

- GV mời một số nhóm HS trình bày trước lớp, yêu cầu cả lớp nghe, nhận xét.

- GV nhận xét.

Hoạt động 2: Viết về việc được tham gia

Bước 1: Hoạt động cả lớp

- GV mời 1 HS đọc to và xác định yêu cầu của BT 6c.

Bước 2: Hoạt động cá nhân

- GV yêu cầu HS viết 4 – 5 câu thuật lại việc trồng cây vào VBT. GV khuyến khích HS sáng tạo trong cách viết. GV hướng dẫn: Dựa vào các câu em nói về nội dung trong mỗi tranh, có thể tập hợp lại thành một đoạn văn thuật lại việc trồng cây.

Bước 3: Hoạt động cả lớp

- GV mời một số HS đọc bài viết trước lớp, yêu cầu cả lớp nghe, nhận xét.

- GV nhận xét.

C. Vận dụng

1. Đọc mở rộng

Mục tiêu: Chia sẻ được một bài thơ đã đọc về quê hương.

Cách tiến hành:

Hoạt động 1: Chia sẻ một bài thơ đã đọc về quê hương

Bước 1: Hoạt động cả lớp

- GV mời 1 HS đọc to và xác định yêu cầu của BT 1a.

Bước 2: Hoạt động nhóm nhỏ

- GV yêu cầu HS chia sẻ với bạn trong nhóm nhỏ về tên bài thơ (tác giả, tập thơ), điều em thích (từ ngữ, hình ảnh), cảm xúc,...

Bước 3: Hoạt động cả lớp

- GV mời một số HS chia sẻ trước lớp, yêu cầu cả lớp nghe, nhận xét.

- GV nhận xét.

Hoạt động 2: Viết vào Phiếu đọc sách (trong VBT)

2. Chơi trò chơi Nhà nông nhí

Mục tiêu: Thực hiện được trò chơi Nhà nông nhí; nói về một loài cây mà mình biết.

Cách tiến hành:

Bước 1: Hoạt động cả lớp

- GV mời 1 HS đọc to và xác định yêu cầu của hoạt động.

- GV tổ chức cho HS thi kể tên các loài cây.

Bước 2: Hoạt động nhóm nhỏ

- GV yêu cầu HS nói trong nhóm về một loài cây mà em biết (tên, đặc điểm, lợi ích,...).

- HS hoạt động nhóm đôi.

- HS đọc tên bài kết hợp với quan sát tranh minh họa để phán đoán nội dung bài đọc.

- HS lắng nghe.

- HS đọc thầm theo.

- HS luyện đọc theo GV.

- HS luyện đọc thành tiếng câu, đoạn, bài đọc trong nhóm nhỏ và trước lớp.

- HS nghe GV gợi ý, giải thích nghĩa của từ.

- HS đọc thầm lại bài đọc, thảo luận theo nhóm nhỏ để trả lời câu hỏi trong SGK:

+ Câu 1: Ở Việt Nam, rừng ngập mặn Cà Mau là lớn nhất.

+ Câu 2: Từ ngữ chỉ tên một số loài động vật, thực vật trong bài đọc:

§ Động vật: cò, le le, chích bông nâu, sếu, bồ nông, cò thìa, khỉ đuôi dài, chồn, cáo, rái cá, trăn, rắn, cá sấu, ba khía.

§ Thực vật: đước, mắm, sú vẹt, dừa nước.

+ Câu 3: Trồng rừng ngập mặn Cà Mau không những cung cấp thức ăn và môi trường sống cho các loài động vật, thực vật mà còn giúp cho con người sinh sống với món quà vô giá mà thiên nhiên ban tặng.

+ Câu 4: HS trả lời theo ý hiểu. VD: Theo em, chúng ta cần bảo vệ rừng, vì rừng lưu giữ được đa dạng sinh học, giúp điều hòa môi trường, và là một nguồn cung cấp quý giá của con người.

- Một số HS trả lời trước lớp.

- HS nghe GV nhận xét, chốt đáp án.

- HS nêu nội dung bài đọc: Cung cấp thông tin về hệ sinh thái phong phú của rừng ngập mặn Cà Mau – nơi cực Nam của Tổ quốc.

- HS liên hệ bản thân.

- HS nêu cách hiểu về nội dung bài đọc, xác định giọng đọc và một số từ ngữ cần nhấn giọng.

- HS lắng nghe.

- HS luyện đọc trong nhóm nhỏ, trước lớp 2 đoạn cuối.

- HS đọc cả bài.

- HS đọc đoạn văn, trả lời câu hỏi về nội dung.

- HS đánh vần theo hướng dẫn của GV.

- HS lắng nghe.

- HS nghe – viết.

- HS đổi bài viết cho bạn bên cạnh, giúp bạn soát lỗi.

- HS lắng nghe GV nhận xét.

- HS đọc và xác định yêu cầu BT: Viết tên tỉnh (thành phố) nơi em ở.

- HS thực hiện BT vào vở BT (tùy theo nơi ở).

- Một số HS nêu kết quả trước lớp. Cả lớp lắng nghe, nhận xét.

- HS nghe GV nhận xét.

- HS lắng nghe GV hướng dẫn, xác định yêu cầu của BT 2c.

- HS thực hiện BT vào VBT:

+ Chữ r/d/gi: quả/trái dừa, rùa biển, hướng dương, đôi giày.

+ Vần im/iêm: đàn chim, hồng xiêm, đường diềm, con nhím.

- Một số HS nêu kết quả trước lớp. Cả lớp lắng nghe, nhận xét.

- HS nghe GV nhận xét.

- HS đọc và xác định yêu cầu BT 3a: Tìm dòng nêu đúng nghĩa của từ quê hương.

- HS chọn dòng phù hợp với nghĩa của từ quê hương, chia sẻ kết quả trước lớp. Cả lớp nghe, nhận xét. (Đáp án: Nơi gia đình, dòng họ mình đã nhiều đời sinh sống).

- HS lắng nghe GV nhận xét.

- HS lắng nghe, xác định yêu cầu BT.

- HS quan sát mẫu, chơi trò chơi xếp các từ ngữ theo nhóm:

+ Từ ngữ chỉ sự vật có ở quê hương: bến cảng, rừng cây, đầm sen, mái đình, phố phường, ruộng lúa.

+ Từ ngữ chỉ tình cảm đối với quê hương: tự hào, thương nhớ, thân thương, thân thuộc, mến yêu.

- HS thực hiện BT vào VBT.

- HS lắng nghe GV nhận xét.

- HS đọc, xác định yêu cầu BT 4a: Đặt 2 – 3 câu có từ ngữ ở bài tập 3b.

- HS nghe hướng dẫn, đặt câu theo yêu cầu BT trong nhóm đôi. VD:

+ Em rất tự hào về bến cảng quê em.

+ Em rất thương nhớ rừng cây thận thuộc ấy.

+ Phố phường mến yêu để lại trong em nhiều thương nhớ quá.

- Một số HS nói trước lớp câu đặt theo yêu cầu. Cả lớp nghe và nhận xét.

- HS đọc và xác định yêu cầu BT: Thay * bằng từ ngữ trả lời câu hỏi Ở đâu? hoặc Để làm gì?.

- HS đặt và trả lời câu hỏi theo yêu cầu BT trong nhóm đôi:

+ Cuối tuần, bố mẹ chở em về quê để làm gì?

+ Ở đâu, cảnh vật thanh bình?

+ Bà đưa em ra vườn để làm gì?

- Một số HS nói trước lớp. Cả lớp nghe, nhận xét.

- HS lắng nghe.

- HS đọc và xác định yêu cầu BT: Đọc lời của các nhân vật trong tranh.

- HS đọc lời các nhân vật trong tranh.

- HS đóng vai, nói trước lớp.

- HS trả lời:

+ Ta thường nói lời cảm ơn khi được người khác giúp đỡ, quan tâm.

+ Khi nhận được lời cảm ơn, em nên đáp với thái độ vui vẻ, mong người khác tốt đẹp. Vì em đã làm điều gì đó giúp đỡ họ với mong muốn ấy.

+ Khi nói và đáp lời cảm ơn, cần chú ý giọng nói vừa đủ, nét mặt và ánh mắt tươi cười.

- HS nghe GV nhận xét.

- HS đọc và xác định yêu cầu BT: Đóng vai, nói và đáp lời cảm ơn phù hợp với từng tình huống:

§ Bà kể cho em nghe một câu chuyện thú vị.

§ Bạn cho em mượn một tập thơ viết về quê hương.

- HS đóng vai để nói và đáp lời cảm ơn phù hợp với mỗi tình huống:

+ Bà kể cho em nghe một câu chuyện thú vị:

§ Cháu cảm ơn bà đã kể cho cháu nghe một câu chuyện thú vị như vậy ạ!

§ Không có gì. Cháu thích, lúc khác bà sẽ kể cho cháu nghe những câu chuyện khác.

+ Bạn cho em mượn một tập thơ viết về quê hương:

§ Cảm ơn cậu đã cho tớ mượn tập thơ viết về quê hương này nhé! Tớ sẽ đọc và giữ gìn nó cẩn thận!

§ Cậu đọc và giữ gìn nó cẩn thận nhé!

- Một số nhóm nói và đáp trước lớp. Cả lớp nghe, nhận xét.

- HS lắng nghe GV nhận xét.

- HS đọc và xác định yêu cầu BT 6a, 6b:

a. Sắp xếp thứ tự tranh phù hợp với các bước trồng cây.

b. Nói nội dung mỗi bức tranh bằng một câu.

- HS quan sát tranh, thảo luận và sắp xếp thứ tự các tranh trong nhóm đôi, tập nói về nội dung từng bức tranh bằng một câu:

a. Sắp xếp thứ tự tranh phù hợp với các bước trồng cây:

Tranh 2: Đào một cái hố nhỏ.

Tranh 4: Đặt bầu cây vào hố.

Tranh 3: Lấp đất.

Tranh 1: Tưới nước.

b. Nói nội dung mỗi bức tranh bằng một câu:

+ Tranh 2: Để trồng cây, đầu tiên chúng ta phải đào một cái hố nhỏ.

+ Tranh 4: Sau khi đã đào hố, ta đặt bầu cây vào hố.

+ Tranh 3: Tiếp theo, ta lấp đất để cây bám chắc, không bị nghiêng ngả, bật gốc.

+ Tranh 1: Cuối cùng, ta tưới nước để cây hấp thụ các chất và phát triển.

- Một số nhóm HS trình bày trước lớp. Cả lớp lắng nghe, nhận xét.

- HS nghe GV nhận xét.

- HS đọc, xác định yêu cầu BT 6c: Viết 4 – 5 câu thuật lại việc trồng cây.

- HS lắng nghe, viết 4 – 5 câu thuật lại việc trồng cây vào VBT.

- Một số HS đọc bài viết trước lớp. Cả lớp nghe, nhận xét.

- HS nghe GV nhận xét.

- HS đọc và xác định yêu cầu của BT 1a: Chia sẻ một bài thơ đã đọc về quê hương.

- HS chia sẻ với bạn trong nhóm nhỏ tên bài thơ (tác giả, tập thơ), điều em thích (từ ngữ, hình ảnh), cảm xúc,...

- Một số HS chia sẻ trước lớp. Cả lớp nghe, nhận xét.

- HS nghe GV nhận xét.

- HS đọc và xác định yêu cầu của hoạt động: Thi kể tên các loài cây, nói với bạn về một loài cây mà em biết.

- HS thi kể tên các loài cây.

- HS nói trong nhóm về một loài cây mà em biết (tên, đặc điểm, lợi ích,..).