Rõ nét về file powerpoint trình chiếu. => Xem thêm
CHƯƠNG II: PHÂN TỬ. LIÊN KẾT HÓA HỌC
BÀI 5: PHÂN TỬ - ĐƠN CHẤT - HỢP CHẤT
KHỞI ĐỘNG
Hàng chục triệu chất hóa học đã biết được phân loại như thế nào để dễ nghiên cứu và sử dụng?
NỘI DUNG
Phân loại chất
Quan sát các mô hình trong Hình 5.1, dựa vào thành phần nguyên tố, hãy phân loại các chất trên thành hai loại:
+ Chất được tạo nên từ một nguyên tố hóa học
+ Chất được tạo nên từ hai nguyên tố hóa học
=> Chất được tạo nên từ một nguyên tố hóa học là:
Chất được tạo nên từ hai nguyên tố hóa học là:
Quan sát Hình 5.2 - Ứng dụng của một số đơn chất SGK trang 33 và lấy ví dụ về các chất được tạo nên từ một nguyên tố hóa học:
Ví dụ: Đồng, Than chì, khí hydrogen
Đơn chất là gì?
Một số lưu ý:
Ví dụ: Ozon được tạo thành từ oxygen
Em hãy kể tên các ứng dụng khác của đồng, hydrogen và carbon mà em biết (ngoài ứng dụng như hình 5.2)
Ứng dụng của đồng, hydrogen và carbon:
Đồng: làm khung chất bán dẫn, làm thành phần cho các máy điều khiển bằng điện, bảng điều khiển....; sử dụng cho các sản phẩm tiêu dùng hàng ngày và hàng tiêu dùng gia đình (bóng đèn, ống rút chân không, ...)
Hydrogen: duy trì sự cháy, làm nguyên liệu cho quá trình phóng tên lửa.
Carbon:
Được thêm vào quặng sắt để sản xuất gang và thép.
Carbon dưới dạng than chì được sử dụng như là các thanh điều tiết neutron trong các lò phản ứng hạt nhân.
Graphit carbon trong dạng bột, bánh được sử dụng như là than để đun nấu, bột màu trong mỹ thuật.
Chảo thép carbon
Thép carbon
Than dùng để đun nấu
Bột than đen dùng trong mĩ thuật
Đọc thông tin mục 2 SGK trang 34 và trả lời câu hỏi: Hợp chất là gì?
Hợp chất là chất được tạo nên từ hai hay nhiều nguyên tố hóa học. Hiện nay, có hàng chục triệu hợp chất khác nhau.
Ví dụ về hợp chất
Hợp chất hai nguyên tố
Nước chứa H và O, carbon dioxide chứa C và O cần thiết cho quá trình quang hợp của cây xanh.
Muối ăn chứa Na và Cl có vai trò giữ cân bằng nước trong cơ thể.
Hợp chất ba nguyên tố
Calcium carbonate chứa Ca, C và O là thành phần chính của đá vôi, được sử dụng trong nhiều công trình xây dựng, nông nghiệp.
Các loại đường chứa C, H, O như glucose, đường ăn,…cung cấp nhiều năng lượng cho cơ thể người.
Các hợp chất phức tạp: protein có vai trò cấu tạo, duy trì, phát triển cơ thể, chứa các nguyên tố C, H, O, N.
Thành phần chính của đá vôi là
Đường glucose có nhiều trong quả nho
Hợp chất
+ Hợp chất vô cơ : Gồm các hợp chất như nước, carbon dioxide, muối ăn,…
+ Hợp chất hữu cơ: Gồm các hợp chất như đường ăn, protein...
Thảo luận cặp đôi
Hãy trình bày sự khác biệt giữa đơn chất oxygen và hợp chất carbon dioxide về thành phần nguyên tố và vai trò của chúng đối với sự sống và sự cháy.
| Đơn chất oxygen | Hợp chất carbon dioxide |
Thành phần nguyên tố | Là một nguyên tố hóa học có ký hiệu O và số hiệu nguyên tử 8 | Là một hợp chất bao gồm một nguyên tử carbon và hai nguyên tử oxy, có công thức hóa học là CO2. |
Vai trò (sự sống và sự cháy) | § Cung cấp oxi, có vai trò trong hô hấp. § Duy trì sự cháy, giúp các quá trình đốt cháy xảy ra. § Giúp các thợ lặn hay nhà leo núi cung cấp oxi trong những môi trường thiếu oxi. | § Việc quang hợp của thực vật. § Giúp cho sự tăng trưởng cây trồng và sản xuất trong môi trường nhà kính. § Làm phao cứu hộ. § Gây nổ trong các mỏ than. § Dập tắt lửa trong PCCC. § Trợ giúp các vấn đề liên quan đến hô hấp |
Hãy dự đoán số lượng của các đơn chất nhiều hơn hay ít hơn số lượng của các hợp chất. Giải thích.
Quan sát Hình 5.3, đọc thông tin mục II.1 SGK tranh 34, 35 và trả lời câu hỏi:
Phân tử là hạt đại diện cho chất, gồm một số nguyên tử liên kết với nhau và thể hiện đầy đủ tính chất hóa học của chất.
Phân tử
Phân tử đơn chất: được tạo nên bởi các nguyên tử có cùng một nguyên tố hóa học.
Phân tử hợp chất: được tạo nên bởi các nguyên tử có nguyên tố hóa học khác nhau.
Ví dụ:
Quan sát Hình 5.3c, khối lượng phân tử của nước là:
Sử dụng giá trị khối lượng nguyên tử của một số nguyên tố trong bảng tuần hoàn để tính khối lượng phân tử của các chất được biểu diễn trong Hình 5.3 và Hình 5.3b.
Giải
Khối lượng phân tử của nitrogen là:
Khối lượng phân tử của Methane là:
12 + 4. 1 = 16 (amu)
Bảng giá trị khối lượng nguyên tử của một số nguyên tố
TỔNG KẾT
Đơn chất được tạo nên từ một nguyên tố hóa học.
Hợp chất được cấu cấu tạo nên từ hai nguyên tố hóa học trở lên.
TRÒ CHƠI VÒNG QUAY MAY MẮN
Câu 1: Một phân tử nước chứa hai nguyên tử hydrogen và một nguyên tử oxygen. Nước là:
Đáp án A
Câu 2: Chọn đáp án sai. Ở điều kiện thường:
Đáp án B
Câu 3: Trong phân tử nước, cứ 16,0 g oxygen có tương ứng 2,0 g hydrogen. Một giọt nước chứa 0,1 g hydrogen thì khối lượng của oxygen có trong giọt nước đó là:
Đáp án A
Câu 4: Hình ảnh dưới đây một phần tử chứa carbon, hydrogen và oxygen. Số nguyên tử của mỗi nguyên tố carbon, hydrogen và oxygen có trong một phân tử chất này lần lượt là:?
Đáp án C
Câu 5: Đèn Neon chứa?
Đáp án B
VẬN DỤNG
Câu 1: Hãy tìm hiểu và cho biết vì sao buckminsterfullerene và carbon nanotube đều là đơn chất carbon.
=> Vì buckminsterfullerene và carbon nanotube chỉ chứa một loại nguyên tử carbon
Câu 2: Đánh dấu (x) vào ô thích hợp để hoàn thiện bảng sau về sự phân loại một số chất:
Chất | Chất nguyên chất | Hỗn hợp | |
Đơn chất | Hợp chất | ||
Iron | x |
|
|
Đường ăn + nước cất |
|
| x |
Nước cam |
|
| x |
Nước biển |
|
| x |
Không khí trong quả bóng bay |
|
| x |
Aluminium |
|
| x |
Nước cất | x |
|
|
HƯỚNG DẪN VÊ NHÀ
Nâng cấp lên tài khoản VIP để tải tài liệu và dùng thêm được nhiều tiện ích khác