Soạn mới giáo án Tiếng việt 3 Cánh diều bài 16: Ở lại với chiến khu

HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN

HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo tâm thế hứng thú cho HS và từng bước làm quen bài học.

b. Cách tiến hành

- GV trình chiếu hình ảnh minh họa trong SGK tr.76 và trả lời câu hỏi: Theo em, bức tranh nói về điều gì?

- GV dẫn dắt vào bài học: Nhân dân ta có truyền thống yêu nước. Mỗi khi Tổ quốc bị xâm lược, không chỉ người lớn, mà cả trẻ em cũng tham gia chiến đấu và một lòng bảo vệ đất nước. Hôm nay, các em sẽ được học bài Ở lại với chiến khu. Câu chuyện kể về tinh thần dũng cảm, không sợ gian khổ, hi sinh của các chiến sĩ nhỏ. Trong sách là hình ảnh minh hoạ một lán trại ở chiến khu. Đây là chú trung đoàn trưởng và các chiến sĩ nhỏ đang trong một cuộc họp. Cuộc họp này diễn ra khi chiến khu bị giặc bao vây, đường tiếp tế lương thực, vũ khí bị cắt đứt, cuộc sống vô cùng gian khổ và nguy hiểm. Các em hãy đọc bài để biết những chiến sĩ nhỏ ở chiến khu dũng cảm như thế nào.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Đọc thành tiếng

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Đọc được bài Ở lại với chiến khu với giọng đọc dứt khoát, mạnh mẽ, phù hợp với cảm xúc chủ đạo của văn bản, ngắt giọng đúng các câu.

- Giải nghĩa được những từ ngữ khó.

- Đọc đúng những từ ngữ HS địa phương dễ phát âm sai. Có ý thức phân biệt các âm, vần, thanh dễ lẫn và viết đúng chính tả.

b. Cách tiến hành

- GV đọc mẫu cho HS bài Ở lại với chiến khu với giọng đọc dứt khoát, mạnh mẽ.

- GV cùng HS giải nghĩa một số từ ngữ khó:

+ Trung đoàn trưởng: người chỉ huy trung đoàn (đơn vị bộ đội tương đối lớn).

+ Lán: nhà dựng tạm, sơ sài, thường bằng tre nứa.

+ Chi: gì.

+ Vệ quốc quân (Vệ quốc đoàn): tên của quân đội ta sau Cách mạng tháng Tám và trong thời kì đầu kháng chiến chống thực dân Pháp.

+ Bảo tồn: bảo vệ và gìn giữ lâu dài.

- GV tổ chức và hướng dẫn cho HS luyện đọc:

+ Đọc nối tiếp từng câu trước lớp: GV chỉ định 1 HS đầu bàn (hoặc đầu dãy) đọc, lần lượt từng em đứng lên đọc tiếp nối đến hết bài.

+ GV sửa lỗi phát âm, uốn nắn tư thế đọc cho HS. Nhắc nhở HS cần nghỉ hơi đúng ở những câu văn dài.

- GV lưu ý: HS không bắt buộc phải thay đổi cách phát âm địa phương của mình, trừ những lỗi phát âm như yên lặng, nghẹn lại, van lơn, bay lượn, ngọn lửa, hoàn cảnh gian khổ, cổ họng, chỉ huy, bay lượn, rực rỡ....

- GV hướng dẫn HS tìm hiểu thêm nghĩa của từ khác (nếu cần)

- GV yêu cầu HS làm việc nhóm đôi, từng cặp HS đọc tiếp nối 3 đoạn trong nhóm.

- GV tổ chức cho HS thi đọc nối tiếp 3 đoạn trước lớp (cá nhân, bàn, tổ).

- GV mời HS cả lớp đọc đồng thanh cả bài (giọng vừa phải, không đọc quá to).

- GV mời HS khá giỏi đọc lại toàn bài.

Hoạt động 2: Đọc hiểu

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Thảo luận nhóm đôi theo các câu hỏi tìm hiểu bài. Trả lời câu hỏi bằng trò chơi phỏng vấn.

- Hiểu được nội dung của bài đọc: Ca ngợi tinh thần yêu nước, không quản ngại khó khăn, gian khổ của các chiến sĩ nhỏ tuổi trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp trước đây.

b. Cách tiến hành

- GV mời 4 HS tiếp nối nhau đọc to, rõ ràng 4 câu hỏi:

1. Trung đoàn trưởng nói gì với các chiến sĩ nhỏ?

2. Vì sao các chiến sĩ xúc động khi nghe trung đoàn trưởng nói?

3. Các chiến sĩ đáp lời trung đoàn trưởng như thế nào?

4. Chi tiết nào trong bài khiến em cảm động? Vì sao?

- GV giao nhiệm vụ cho HS đọc thầm bài đọc, thảo luận nhóm đôi theo các câu hỏi tìm hiểu bài. HS trả lời câu hỏi bằng trò chơi Phỏng vấn.

- GV yêu cầu HS thực hiện trò chơi:

+ Mỗi nhóm cử 1 đại diện tham gia.

+ Đại diện nhóm 1 đóng vai phóng viên, phỏng vấn đại diện nhóm 2. Nhóm 2 trả lời, sau đó đổi vai.

- GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi: Theo em, nội dung và ý nghĩa bài học này là gì?

- GV mời 2-3 HS trả lời. HS khác nhận xét, nêu ý kiến (nếu có).

- GV nhận xét, đánh giá, khen ngợi, động viên HS các nhóm và kết luận: Ca ngợi tinh thần yêu nước, không quản ngại khó khăn, gian khổ của các chiến sĩ nhỏ tuổi trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp trước đây.

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Hoạt động 1: Tìm câu khiến.

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS nhận biết và tìm câu cầu khiến.

b. Cách tiến hành

- GV mời 1 HS đứng dậy đọc to, rõ ràng yêu cầu bài tập 1 trước lớp: Tìm trong lời của nhân vật Mừng một câu cầu khiến.

- GV chiếu văn bản lên bảng; một số HS đọc / gạch dưới câu khiến trong lời của Mừng.

- GV mời 1 HS báo cáo kết quả.

- GV nhận xét, kết luận đáp án đúng.

Hoạt động 2: Chuyển câu kể thành câu cầu khiến.

- HS quan sát tranh minh họa và trả lời câu hỏi: Bức tranh nói về sự dũng cảm, gan dạ của người chiến sĩ nhỏ, quyết tâm ở lại để chiến đấu bảo vệ Tổ quốc.

- HS lắng nghe, tiếp thu.

- HS lắng nghe GV đọc mẫu, đọc thầm theo.

- HS cùng GV giải nghĩa từ khó.

- HS luyện đọc theo hướng dẫn.

- HS luyện phát âm, đọc ngắt nghỉ câu.

- HS làm việc nhóm đôi.

- HS đọc nối tiếp bài trước lớp.

- HS đọc đồng thanh cả bài

- HS đọc bài; các HS khác lắng nghe, đọc thầm theo.

- HS đọc tiếp nối câu hỏi; các HS khác lắng nghe, đọc thầm theo.

- HS thảo luận theo nhóm đôi.

- HS chơi trò chơi Phỏng vấn.

(1):

HS 1: Trung đoàn trưởng nói gì với các chiến sĩ nhỏ?

HS 2: Trung đoàn trưởng nói: Hoàn Cảnh chiến khu lúc này rất gian khổ, mai đây chắc còn gian khổ nhiều hơn. Ai muốn về với gia đình thì trung đoàn cho về.

(2)

HS 2: Vì sao các chiến sĩ xúc động khi nghe trung đoàn trưởng nói?

HS 1: Vì mọi người cảm thấy bất ngờ khi nghĩ mình phải xa rời chiến khu, không được tham gia chiến đấu bảo vệ đất nước; vì không ai muốn trở về gia đình trong hoàn cảnh chiến khu đang rất khó khăn.

(3)

HS 1: Các chiến sĩ đáp lời trung đoàn trưởng như thế nào?

HS 2: Lượm nói, giọng rung lên: “Em xin ở lại.”, cả đội “nhao nhao” xin ở lại; Mừng nói như van lớn: “... cho chúng em ăn ít cũng được. Đừng bắt chúng em phải về”.

(4)

HS 2:  Chi tiết nào trong bài khiến em cảm động? Vì sao?

HS 1: HS nói theo cảm nhận riêng. VD: Chi tiết trung đoàn trưởng thông báo hoàn cảnh khó khăn, trung đoàn cho phép các em về: chi tiết này cho thấy lãnh đạo rất quan tâm, lo lắng cho các chiến sĩ nhỏ. / Chi tiết “Bọn trẻ lặng đi... ai cũng thấy cổ mình nghẹn lại”: chi tiết này cho thấy các chiến sĩ nhỏ rất xúc động. / Chi tiết cả đội nhao nhao xin ở lại: chi tiết này cho thấy các chiến sĩ tuy nhỏ nhưng sẵn sàng chấp nhận hiểm nguy để tham gia bảo vệ Tổ quốc. / Chi tiết Mừng nói như van lơn, xin cho ở lại, dù ăn ít cũng được: chi tiết này nói lên quyết tâm của Mừng và các chiến sĩ nhỏ. / Chi tiết cả đội đồng thanh hát vang: chi tiết này cho thấy các chiến sĩ nhỏ rất lạc quan, quyết tâm tham gia công cuộc kháng chiến bảo vệ Tổ quốc. / Chi tiết tiếng hát bay lượn, bùng lên như ngọn lửa rực rỡ giữa đêm rừng lạnh tối, làm lòng người chỉ huy ấm hẳn lên: chi tiết này cho thấy một hình ảnh rất đẹp về tinh thần lạc quan của các chiến sĩ nhỏ tuổi.

- HS phát biểu, trả lời đưa ra ý kiến.

- HS lắng nghe và ghi nhớ.

- HS đọc to, rõ ràng yêu cầu bài tập 1; HS khác lắng nghe, đọc thầm theo.

- HS làm bài vào VBT Tiếng Việt 3, tập hai.

- HS báo cáo kết quả: Đừng bắt chúng em phải về.

- HS đọc to, rõ ràng yêu cầu bài tập 2; HS khác lắng nghe, đọc thầm theo.

- HS làm bài vào VBT Tiếng Việt 3, tập hai.

- HS báo cáo kết quả: Xin các anh cho chúng em ở lại! / Các anh cho chúng em ở lại đi ạ! / Đề nghị các anh cho chúng em được ở lại ạ! ...