Ngày soạn:…/…/…

Ngày dạy:…/…/…

CHUYÊN ĐỀ 1. PHÂN BÓN

BÀI 1: GIỚI THIỆU CHUNG VỀ PHÂN BÓN

(3 tiết)

I. MỤC TIÊU

1. Kiến thức

Sau bài học này, HS sẽ:

-       Trình bày được phân bón là sản phẩm có chức năng cung cấp chất dinh dưỡng cho cây trồng hoặc có tác dụng cải tạo đất; việc sử dụng phân bón phụ thuộc vào các loại cây trồng, thời gian sinh trưởng của cây, vùng đất khác nhau.

-       Tìm hiểu được thông tin về một số loại phân bón được dùng phổ biến trên thị trường Việt Nam.

2. Năng lực

Năng lực chung:

-       Năng lực tự chủ và tự học: Chủ động, tích cực tìm hiểu về phân bón

-       Năng lực giao tiếp và hợp tác: Sử dụng ngôn ngữ khoa học để trình bày được khái niệm phân bón

-       Giải quyết vấn đề và sáng tạo: Thảo luận với các thành viên trong nhóm nhằm giải quyết các vấn đề về sử dụng phân bón

Năng lực hóa học:

-       Nhận thức khoa học tự nhiên: Trình bày được phân bón là sản phẩm có chức năng cung cấp chất dinh dưỡng cho cây trồng hoặc có tác dụng cải tạo đất  

-       Tìm hiểu tự nhiên dưới góc độ hóa học: Việc sử dụng phân bón phụ thuộc vào các loại cây trồng, thời gian sinh trưởng của cây, vùng đất khác nhau

-       Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: Tìm hiểu được thông tin về một số loại phân bón được dùng phổ biến trên thị trường Việt Nam

3. Phẩm chất

-       Tham gia tích cực hoạt động nhóm phù hợp với khả năng của bản thân.

-       Hình thành thói quen tư duy, vận dụng các kiến thức đã học vào thực tiễn cuộc sống

-       Có niềm say mê, hứng thú với việc khám phá và học tập hóa học

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC

1. Đối với giáo viên

-       SCĐ, SGV.

-       Tranh ảnh liên quan đến bài học.

2. Đối với học sinh

-       SCĐ, vở ghi.

-       Tranh ảnh, tư liệu sưu tầm liên quan đến bài học và dụng cụ học tập (nếu cần) theo yêu cầu của GV.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo tâm thế hứng thú cho học sinh và từng bước làm quen bài học.

b. Nội dung: GV trình bày vấn đề, HS suy nghĩ và trả lời câu hỏi.

c. Sản phẩm học tập: HS trả lời được câu hỏi theo ý kiến cá nhân.

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

- GV đặt vấn đề:

 Hàng ngàn năm trước, con người đã biết sử dụng hợp chất hữu cơ làm nguồn phân bón cho cây trồng, nhưng ngành phân bón thế giới chỉ mới bắt đầu hình thành và phát triển từ cách đây hơn hai thế kỉ, gắn liền với những phát minh hình thành nên ngành công nghiệp hóa chất ngày nay. Phân bón có vai trò như thế nào trong nông nghiệp?

Một thử nghiệm về phân bón và sự sinh trưởng của cây trồng ở Nam Mỹ năm 1942

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS lắng nghe câu hỏi, suy nghĩ, thảo luận trả lời câu hỏi phần khởi động.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- HS đưa ra những nhận định ban đầu.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV đánh giá câu trả lời của HS, trên cơ sở đó dẫn dắt HS vào bài học: Vai trò của phân bón góp phần nâng cao năng suất cây trồng đã được đúc kết dựa trên kinh nghiệm của người nông dân bằng câu ca dao: “Nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống”. Những vai trò này sẽ được chúng ta tìm hiểu trong bài học ngày hôm nay. Chúng ta cùng vàoBài 1: Giới thiệu chung về phân bón.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Giới thiệu chung về phân bón

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS trình bày được khái niệm, phân loại và vai trò của phân bón

b. Nội dung: GV trình bày vấn đề; HS lắng nghe, đọc SCĐ, quan sát Hình 1.1, trả lời CH thảo luận 1 SCĐ trang 6

c. Sản phẩm học tập: HS ghi vở khái niệm, phân loại và vai trò của phân bón, câu trả lời CH thảo luận 1 SCĐ trang 6

d. Tổ chức hoạt động:

Hoạt động 2: Tìm hiểu một số loại phân bón được dùng phổ biến trên thị trường Việt Nam

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS nêu được một số loại phân bón thông dụng ở Việt Nam.

b. Nội dung: GV trình bày vấn đề; HS lắng nghe, đọc SCĐ, quan sát Hình 1.2, thảo luận và trả lời CH thảo luận 2 SCĐ trang 7

c. Sản phẩm học tập: HS ghi vào vở một số loại phân bón thông dụng ở Việt Nam, câu trả lời CH thảo luận 2 SCĐ trang 7

d. Tổ chức hoạt động:

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

a. Mục tiêu: Củng cố lại kiến thức đã học thông qua trả lời câu hỏi dưới dạng trắc nghiệm.

b. Nội dung: HS sử dụng SCĐ, kiến thức đã học, GV hướng dẫn (nếu cần thiết) để trả lời câu hỏi.

c. Sản phẩm học tập: HS hoàn thành được bài tập trắc nghiệm.

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

- GV giao nhiệm vụ cho HS: Khoanh tròn vào câu đặt trước câu trả lời đúng

Câu 1: Thông tin nào được ghi trên bao bì của loại phân bón dưới đây?

A. %N = 64%

B. %S = 46%

C. %N = 46%

D. %S = 64%

Câu 2. Thông tin nào được ghi trên bao bì của loại phân bón dưới đây?

A. %N = 16%; %P₂O₅ = 16%; %K₂O = 16%

B. %N = 16%; %P₂O₅ = 16%; %K₂O = 16% và một số nguyên tố vi lượng

C. %N = 16%; %P₂O₅ = 16%; 16% một số nguyên tố vi lượng

D. %N = 16% và một số nguyên tố vi lượng

Câu 3. Phân bón gồm mấy loại?

A. 1 loại

B. 3 loại

C. 4 loại

D. 2 loại

Câu 4. Nguyên tố vi lượng gồm mấy dưỡng chất chính?

A. 3

B. 4

C. 6

D. 5

Câu 5. Trên bao bì phân DAP có ghi 18 – 46 – 0 được hiểu là

A. %N = 18%; %P₂O₅ = 46% và %K₂O = 0%

B. %N = 0%; %K₂O = 46%; %P₂O₅ = 18%

C. %N = 46%; %P₂O₅ = 0%; %K₂O = 18%

D. %N = 18%; %P₂O₅ = 0%; %K₂O = 46%

Câu 6. Nguyên tố nào sau đây không phải là nguyên tố dinh dưỡng thiết yếu cho cây trồng?

A. Kali

B. Platinum

C. Nitrogen

D. Phosphorus

Câu 7. Một loại phân NPK chứa 12%N, 12% P₂O₅, 5% K₂O và một số nguyên tố vi lượng. Kí hiệu hàm lượng dinh dưỡng trên bao bì của loại phân này được viết là

A. NPK (12-12-5)

B. DAP (12-12-5)

C. NPK (12-12-5+TE)

D. DAP (12-12-5+TE)

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS tiếp nhận, thực hiện làm bài tập trắc nghiệm theo yêu cầu.

- GV quan sát và hỗ trợ, hướng dẫn.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận:

- Mỗi một câu GV mời HS trình bày. Các HS khác chú ý chữa bài, theo dõi nhận xét bài trên bảng.  

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV chữa bài, chốt đáp án, tuyên dương các hoạt động tốt, nhanh và chính xác.

- GV chuẩn kiến thức:

 + Phân bón có chức năng cung cấp chất dinh dưỡng cho cây trồng và có tác dụng cải tạo đất

 + Trên bao bì các loại phân bón thường ghi hàm lượng các chất dinh dưỡng chủ yếu trong phân bón, được tính theo đạm (%N), lân (%P₂O₅).

Đáp án bài tập trắc nghiệm

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

a. Mục tiêu: Củng cố lại kiến thức đã học thông qua trả lời bài tập vận dụng.

b. Nội dung: HS sử dụng SCĐ, kiến thức đã học, liên hệ thực tế, GV hướng dẫn (nếu cần thiết) để trả lời các bài tập vận dụng.

c. Sản phẩm học tập: HS giải được các bài tập vận dụng.

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1; Chuyển giao nhiệm vụ:

- GV yêu cầu HS làm các bài tập vận dụng:

Bài 1. Giải thích vì sao khi bón phân cần bón đúng loại phân, đúng thời điểm và đúng phương pháp.

Bài 2. Hãy nêu thành phần dinh dưỡng có trong các loại phân bón sau

Bài 3. Sử dụng phân bón không đúng kĩ thuật gây ô nhiễm nguồn nước như thế nào?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- HS suy nghĩ trả lời, có thể thảo luận nhóm đôi, kiểm tra chéo đáp án.

- HS hoàn thành các bài tập GV yêu cầu (Hoàn thành tại nhà nếu trên lớp không còn thời gian).

- GV quan sát và hỗ trợ, hướng dẫn.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- Mỗi bài tập GV mời HS trình bày, các HS khác chú ý chữa bài, theo dõi nhận xét bài trên bảng.

Bước 4: Kết luận, nhận định

- GV chữa bài, chốt đáp án, tuyên dương các bạn HS trả lời nhanh và chính xác.

- GV chú ý cho HS các lỗi sai mắc phải.

Đáp án bài tập vận dụng

Bài 1.

 - Ở mỗi giai đoạn sinh trưởng và phát triển, nhu cầu về dinh dưỡng cũng như hàm lượng các chất dinh dưỡng của cây không giống nhau. Do đó cần sử dụng đúng loại phân bón, đúng liều lượng thì mới phát huy được tác dụng và mang lại hiệu quả như mong muốn

 - Thời tiết có ảnh hưởng đến chiều hướng tác động và hiệu quả của phân bón. Nếu bón phân khi trời mưa sẽ làm rửa trôi phân bón, gây lãng phí. Nếu bón phân khi trời nắng gắt thì có thể gây cháy lá, hỏng hoa, quả. Ngoài ra, do đặc điểm sinh trưởng và phát triển của cây trồng ở mỗi mùa vụ là khác nhau nên nhu cầu về dinh dưỡng cũng như phản ứng của cây trồng đối với mỗi loại dinh dưỡng cũng khác nhau. Do vậy việc bón phân cần đảm bảo đúng thời điểm, đúng phương pháp và đúng loại phân bón

Bài 2.

a) %N = 20%; %P₂O₅ = 46%; %K₂O = 0%

b) %N = 19%; %P₂O₅ = 12%; %K₂O = 8%; %S = 5% và các nguyên tố vi lượng

Bài 3.

 Việc sử dụng quá nhiều phân bón dẫn đến thiếu oxygen trong nước. Do trong phân bón chứa các chất bao gồm nitrate và phosphate,... sẽ chảy vào hồ và mương máng,... do mưa và nước thải. Những chất này làm tăng sự phát triển quá mức của tảo, từ đó làm giảm nồng độ oxygen trong nước. Sự thiếu oxygen dẫn đến cái chết hàng loạt của cá, tôm, cưa và các loài động vật, thực vật thủy sinh khác.

* HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ

- Ôn lại kiến thức đã học.

- Hoàn thành bài tập vận dụng.

- Đọc và tìm hiểu trước nội dung Bài 2: Phân bón vô cơ