HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN

HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH

A. KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo hứng thú học tập cho học sinh trước bài học.

b. Cách thức thực hiện

- GV cho HS thực hiện theo cặp, lấy hai băng giấy đã chuẩn bị rồi thảo luận so sánh độ dài hai băng giấy và nêu nhận xét.

+ Chẳng hạn, HS so sánh độ dài hai băng giấy bằng cách gập băng giấy đỏ thành 4 phần bằng (đều) nhau.

+ So sánh độ dài mỗi phần băng giấy đỏ với độ dài băng giấy xanh và biết được băng giấy đỏ dài gấp 4 lần bằng giấy xanh. Hoặc cắt băng giấy đỏ ra thành các đoạn có độ dài bằng băng giấy xanh, ta được 4 phần bằng nhau có độ dài bằng độ dài bằng giấy xanh.

- GV đặt vấn đề: Nếu biết độ dài hai băn giấy, chẳng hạn băng giấy đỏ dài 8 cm, băng giấy xanh dài 2 cm, ta cũng có nhận xét như sau:

+ Băng giấy dài 8 cm dài gấp 4 lần băng giấy dài 2 cm.

+ Phép tính để tính số băng giấy dài 2 cm cắt được từ băng giấy dài 8 cm là:

8 : 2 = 4.

Như vậy, nếu biết độ dài hai băng giấy, ta có thể dùng phép chia để biết băng giấy thứ nhất dài gấp băng giấy thứ hai bao nhiêu lần.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

a. Mục tiêu: HS biết được cách tính số lớn gấp mấy lần số bé.

b. Cách thức thực hiện

- GV cho HS đọc bài toán, phân tích “bài toán cho gì, bài toán hỏi gì”. HS nêu cách hiểu nội dung bài toán.

+ HS suy nghĩ cách giải quyết vấn đề bài toán đặt ra và chia sẻ với bạn.

+ HS đối chiếu cách giải quyết vấn đề của mình với cách giải quyết vấn đề của hai bạn trong bức tranh và nêu nhận xét. GV đặt câu hỏi và dẫn dắt giúp HS hiểu rõ cách giải quyết vấn đề, chẳng hạn:

·      Hai bạn trong bức tranh đã dựa vào sơ đồ đoạn thẳng để suy nghĩ lựa chọn phương án giải bài toán.

·      Đoạn thẳng AB = 8 cm. Đoạn thẳng CD = 2 cm.

·      Chia đoạn AB thành 4 phần đều nhau thì được đoạn thẳng CD. Như vậy, đoạn thẳng AB dài gấp 4 lần đoạn thẳng CD.

→ Vậy để tìm đoạn thẳng AB dài gấp mấy lần đoạn thẳng CD, ta lấy độ dài đoạn thẳng AB chia cho độ dài đoạn thẳng CD.

- HS kiểm tra lại phép tính đã chính xác chưa, bài giải đã giải quyết được câu hỏi bài toán đặt ra chưa. HS rút ra được cách giải cho những bài toán tương tự.

+ HS nêu câu trả lời và trình bày bài giải như SGK.

- GV chốt lại:

+ Đây là dạng toán “so sánh số lớn gấp mấy lần số bé”.

+ Muốn biết số lớn gấp mấy lần số bé, ta lấy số lớn chia cho số bé.

- GV lấy một vài ví dụ đơn giản chẳng hạn “số 12 gấp mấy lần số 3”.

- HS tự lấy ví dụ về so sánh số lớn gấp mấy lần số bé và đố bạn cùng bàn.

- GV nhận xét và đánh giá.

C. HOẠT ĐỘNG THỰC HÀNH, LUYỆN TẬP

a. Mục tiêu: HS biết so sánh số lớn gấp mấy lần số bé vào các bài toán thực tế.

b. Cách thức thực hiện

- GV gọi 1 HS đọc bài toán, nói cho các bạn nghe “bài toán cho biết gì, bài toán hỏi gì”; nhắc lại quy tắc “số lớn gấp mấy lần số bé” và suy nghĩ tìm câu trả lời cho câu hỏi: “Muốn biết sô sách ngăn dưới gấp số sách ngăn trên mấy lần, ta làm thế nào?”

+ HS trình bày bài giải vào vở. GV gọi 2 HS lên bảng trình bày và 1 HS nhận xét.

Bài 1: Ngăn trên có 6 quyển sách, ngăn dưới có 24 quyển sách. Hỏi số quyển sách ở ngăn dưới gấp mấy lần số quyển sách ở ngăn trên?

- GV nhận xét, đánh giá.

- GV gọi 1 HS đọc bài toán, nói cho cả lớp nghe “bài toán cho biết gì, bài toán hỏi gì”.

+ Nhắc lại quy tắc “so sánh số lớn gấp mấy lần số bé” và suy nghĩ tìm câu trả lời cho câu hỏi: “Muốn biết con lợn cân nặng gấp con gà mấy lần, ta làm thế nào?”

+ HS trình bày bài vào vở, đối chiếu với bạn.

+ GV gọi 4 HS lên bảng trình bày. 2 HS nhận xét.

Bài 2: Một con lợn cân nặng 40 kg, một con gà cân nặng 4 kg. Hỏi con lợn cân nặng gấp mấy lần con gà?

- GV nhận xét, đánh giá.

- GV chia 4 HS là 1 nhóm

+ Yêu cầu các nhóm đọc kỹ đề bài của bài toán, cho biết “bài toán cho biết gì, bài toán hỏi gì”

+ Suy nghĩ tìm câu trả lời cho câu hỏi: “Muốn biết số bánh mẹ làm buổi sáng gấp số bánh mẹ làm buổi chiều mấy lần, ta làm thế nào?”

+ Các nhóm trình bày lên bảng phụ.

+ GV lần kết quả của 4 nhóm nhanh nhất và các nhóm còn lại nhận xét.

Bài 3: Buổi sáng mẹ làm 21 chiếc bánh. Buổi chiều mẹ làm 7 chiếc bánh. Hỏi số bánh mẹ làm buổi sáng gấp mấy lần số bánh mẹ làm buổi chiều?

- GV nhận xét, đánh giá. 4 nhóm nhanh nhất được quyền nghĩ các bài toán thực tế khác và đố các nhóm còn lại. Nhóm nào nghĩ được nhiều bài toán nhất thì nhóm đó thắng cuộc. Đội thắng được 1 phần quà, các HS phát biểu được cộng điểm thi đua.

- GV nhận xét.

- GV cho HS chơi trò chơi “VỀ ĐÍCH”

+ GV gọi 8 HS tham gia trò chơi, chia làm 2 đội (4 HS/đội).

+ GV là người đọc đề bài, đáp án của các câu được treo lên.  Các thành viên sẽ đập vào đáp án tương ứng với mỗi câu.

+ Đập đúng 1 câu được 10 điểm.

+ Đội nào điểm cao hơn thì thẳng cuộc.

+ Trong trường hợp, 2 đội đều không đập trúng đáp án, quyền trả lời nhượng lại HS bên dưới.

Bài 4: Số ?

- GV nhận xét, đánh giá.

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

a. Mục tiêu: HS vận dụng được cách so sánh số lớn gấp mấy lần số bé vào giải quyết một số vấn đề trong thực tiễn.

b. Cách thức thực hiện

- GV gọi 1 HS đọc bài toán, nói cho bạn nghe “bài toán cho biết gì, bài toán hỏi gì”; suy nghĩ lựa chọn phép tính để tìm câu trả lời cho bài toán đặt ra. GV gọi 2 HS lên bảng trình bày, 1 HS nhận xét.

Bài 5: Quan sát sơ đồ sau rồi trả lời các câu hỏi:

a) Quãng đường từ nhà Dung đến nhà ông bà ngoại dài gấp mấy lần quãng đường từ nhà Dung đến nhà ông bà nội?

b) Quãng đường từ nhà ông bà ngoài đến nhà ông bà nội dài bao nhiêu ki-lô-mét?

* Dặn dò về nhà

- Ôn luyện lại quy tắc tìm “số lớn gấp mấy lần số bé”

- Vận dụng quy tắc đã học để tìm thêm tình huống thực tế có liên quan, viết thành bài toán và giải. Hôm sau nói lại cho bạn nghe.

- HS lắng nghe và thực hành cắt/ gấp giấy.

- HS lắng nghe.

- HS lắng nghe và thực hiện nhiệm vụ.

→ Nhận xét: Muốn biết số lớn gấp mấy lần số bé, ta lấy số lớn chia cho số bé.

- HS kiểm tra lại.

+ Muốn giải bài toán, ta lấy số lớn chia cho số bé.

- HS lắng nghe và tiếp nhận.

- Ta có: 12 : 3 = 4. Vậy số 12 gấp bốn lần số 3.

- “Số 20 gấp mấy lần lần số 5?”

Ta có: 20 : 5 = 4. Vậy số 20 gấp bốn lần số 5.

   “Số 36 gấp mấy lần số 4?”

Ta có: 36 : 4 = 9. Vậy số 36 gấp 9 lần số 4.

…

- HS lắng nghe.

- HS lắng nghe và thực hiện nhiệm vụ.

“Muốn biết số sách ngăn dưới gấp mấy lần ngăn trên, ta lấy 24 chia cho 6”.

Bài giải

Số quyển sách ở ngăn dưới gấp số lần số quyển sách ở ngăn trên là:

24 : 6 = 4 (lần)

Đáp số: 4 lần.

- HS lắng nghe và tiếp nhận.

- HS lắng nghe và thực hiện nhiệm vụ.

+ Muốn biết con lợn cân nặng gấp con gà mấy lần, ta lấy 40 : 4”.

Bài giải

Con lợn cân nặng gấp số lần con gà là:

40 : 4 = 10 (lần)

Đáp số: 10 lần.

- HS lắng nghe và tiếp nhận.

- HS lắng nghe và thực hiện nhiệm vụ.

“Muốn biết số bánh mẹ làm buổi sáng gấp số bánh mẹ làm buổi chiều mấy lần, ta lấy 21 : 7”.

Bài giải

Số bánh mẹ làm buổi sáng gấp số bánh mẹ làm buổi chiều một số lần là:

21 : 7 = 3 (lần)

Đáp số: 3 lần.

- HS lắng nghe và tích cực tham gia.

- HS lắng nghe

- HS lắng nghe và tích cực tham gia.